нийгэм 2,293 нийтлэл байна

Миний зорилго

Хүү минь. Миний зорилго их энгийн. Миний зорилго бол би чамд өөрт чинь байгаа мэргэн ухаан, тэсвэр тэнхээ гэдэг хоёр их хүчирхэг зүйлийг л гарт чинь бариулах гэсэн юм.
#нийгэм #нийтлэл

Шинэ тосгоны “Цагаан олимп”

Өмнөд Солонгосын зүүн хойд нутгийн хамгийн өндөр, уулархаг хэсэгт оршдог Пёнчан тосгонд 2018 оны өвлийн олимп болно. Хорин жилийн өмнө Сөүл хот зуны олимпыг зохион байгуулж, тэгэхэд энэ улсын хөгжлийн царааг дэлхий даяар “Хан мөрний гайхамшиг” хэмээн магтаж байлаа.
#нийгэм #нийтлэл

Алдаагаа заавал давтахаас өөр гарцгүй гэж үү?

Монголчууд гаднаас авсан зээлээ “чулуу болгож” чадалгүй үрж, өрөнд уначихаад, эцэст нь хөнгөлөлттэй зээл өгсөн улсаа шулагч гэж хараагаад, өөрсдийгөө эзэн Чингисийн эх оронч удам гэж биеэ магтаад байх юм. Ийм увайгүй улсад дахин зээл өгч, хөрөнгө оруулж, хамтрах гүрэн олдох уу? Бид мөнгөгүй болсон болохоос тэд мөнгөгүй болоогүй.
#нийгэм #нийтлэл

Хүрээний асуудал

Frame Problem гэдэг нь анх 1969 онд John McCarthy болон Patrick J. Hayes нарын өргөн дэвшүүлсэн хиймэл оюуны салбар дахь хамгийн том асуудал юм. Монгол хэл дээр уншиж сонссон зүйл үгүй тул Хүрээний асуудал хэмээн дур мэдэн махчлав.
#нийгэм #нийтлэл

Шүүхийн шударга ёсны толь нь шүүхийн цахим сан

Шүүхийн салбарт гарч байгаа шинэтгэл нь иргэдэд илүү ойр болж, хүмүүсийн дунд шүүх бол үйлчилгээний байгууллага гэсэн сэтгэхүй улам бүр суусаар байгаа билээ.
#нийгэм #нийтлэл

Тэнгэрийн оёор, мөнгөн гол хийгээд цагаан ингэний замын тухайд

Олон өөр хэлтний тэнгэрийн заадсыг нэрлэх үгийг сонирхон харьцуулж үзэх нь тухайн ард түмний хэл сэтгэлгээний онцлогийг нээн илрүүлэх бас нэгэн учиг мэт.
#нийгэм #нийтлэл

Орос онигооны гол баатрууд чукча бус монголчууд болжээ

Оросууд хорвоогийн хамгийн тэнэг үндэстнээр чукчаг “өргөмжилж” инээдмийн бай болгож доромжилдог. Харин өнөө үеийн КВН-чүүдийн хувьд тэнэгийн оргил нь чукча бус монголчууд болжээ.
#нийгэм #нийтлэл

Долигонох ину...

Албан ажлаа авч үлдэх гэж МАН-д долигнох нь гээд шууд бах чинь ханаж байгаа биз? За, яамай даа. Ханасан бол үргэлжлүүлээд уншаарай. Нуудаг бус өчихөд энэхүү долигнолыг бичихийн тулд дөрвөн боть номын хахуульд явсан нь үнэн бөлгөө...
#нийгэм #нийтлэл

Хорвоо богино өгүүлэлд багтдаг

“Дэлхийн сонгомол өгүүлэл” номыг шкафан дотроосоо олов. “Олов” гэдгийн учир нь хэсэг ном бөөнөөр нь худалдаж авсан ч олон ном дотор холилдоод тэрийг мартчихжээ. 2010 онд хэвлэгдсэн, Г.Аюурзанын сонгон орчуулсан антологи аж. Ийм шилээврийг уншилгүй зургаан жил алдчихсандаа жаахан харамсав.
#нийгэм #нийтлэл

Хурандаа Волошинов, цагаан ногоо, зэдхил

Нэрт эрдэмтэн Густав Йон Рамстедт Монголд анх удаагаа 1898 онд айлчилсан юм. Казань хотноо Монгол явах бэлтгэлээ базааж, Монгол хэл сурахаар ном, сурах бичиг, толь бичиг цуглуулж эхэлжээ.
#нийгэм #нийтлэл

Хараат бус шүүх: Өмнө ба одоо

“Социализмын жилүүдэд чөтгөрийн тоо эрс цөөрчээ” гэдэг шиг ардчиллын жилүүдэд шүүхийн хэрэгцээ эрс нэмэгджээ. Бидний багад “Хэн гуайн хүү айлын мал хулгайлаад тэдэн жилийн ял авчээ”, эсвэл “Доржийн хүүхэд хүний толгой хагалаад тэдэн сар баривчлагдаж гэнэ” л гэж сонсогддог байв.
#нийгэм #нийтлэл

Хотынхон ба урвалтын тухай

”Хотын танхайчууд” гэгдэх бидний үеийнхэн багаасаа, хажуугийн байрныхантайгаа ”чулуугаар байлдаж” тоглохоос эхлүүлээд дош довныхоо нэр төрийн төлөө зодолдох зэргээр ”тулалдан” өсөхдөө нэг нь нийтийн төлөө, нийт нь нэгийнхээ төлөө уриатай байсан.
#нийгэм #нийтлэл

Шүүх шинэчлэгдсэн үү?

Үнэхээр шүүх, шүүхийн байгууллага шинэчлэгдсэн үү гэдэг асуултын хариуг хамтдаа хайж байгаа билээ. Ямартай ч шүүхэд итгэдэггүй гэж хариулдаг байсан иргэдийн итгэдэг гэсэн хариулт эрс нэмэгджээ.
#нийгэм #нийтлэл

Кирилл, латин, монгол гурван бичгийн дунд

1990 оны үндсэрхэг сэрлээр монгол бичгээ хэрэглэх яриа үүсэхэд цөөнгүй эрхэм эсэргүүцэж бухимдсан. Эсэргүүцэгчдийг аргадаж монгол бичгээ орхилгүй хос бичигтэн болъё гэж зөөлрүүлээд ч тусыг эс олсон. Монгол үсгээ хэрэглэхийг эсэргүүцэгчдийн дунд эрдэмтэн, зохиолч, улс төрчид байгаа нь их содон тодорч байв.
#нийгэм #нийтлэл

Жаргалтай үхэл

Jackson Bowers хүү төрснөөсөө сарын дараа томуунд өртөж, уушгинд нь нүх үүссэнээр амьсгалж чадахгүй болжээ. Яаралтай түргэн тусламж дуудаж, шууд л эрчимт эмчилгээний тасагт хүргэгдэн, тэндээ наркозонд орж хиймэл амьсгалын аппаратанд залгагдав. Энэ хооронд нялх хүүгийн амь ёстой л дээсэн дөрөөн дээр дэнжигнэж байлаа.
#нийгэм #нийтлэл

Цээпээ ахын сургууль

1980 онд миний найз нарын “бүтэц” өөрчлөгдлөө. Өмнө нь би ангийн нөхөд, халиад л дээд, эсвэл доод ангийн ганц нэг хөвүүнтэй нөхөрлөдөг байв. Гэтэл их сургуулийн оюутан болсноор насаар бараг л үе мултарсан ах эгч нартай нэг ангийн нөхөд болдог юм байна.
#нийгэм #нийтлэл

Шүүх шинэчлэгдсэн үү?

Ингэхэд шүүхээр явж үзсэн хүн байна уу. Ямар нэг байдлаар хэрэг төвөгт холбогдож, хохирогч болсон эсвэл мөнгө төгрөгийн маргаантай асуудалд орж, дор хаяж гэр бүл цуцлуулахаар шүүхийн хаалга татаж байсан хүмүүс бий. Өөрөө үгүй юм гэхэд ар гэрийнхэн, найз нөхөд нь холбогдож шүүх хуралд сууж үзэж байсан хүмүүс цөөнгүй.
#нийгэм #нийтлэл

Калка голын оньсого

Дэлхийн түүхэнд нэр нь үлдсэн олон тулалдаан байдаг. Нэн эртний алдартай нь МЭӨ 490 онд болсон Марафоны тулалдаан. Энэ тулалдаанаар Персийн довтолгооныг герегчүүд зогсоож чадсан юм.
#нийгэм #нийтлэл

Зуун наст, хошууд яст Аниса Цакугинова: Тал нутгийнхаа ёсыг, Бурханы шашнаа дагаж явтан

Бүгд Найрамдах Куба Улсад албан ёсны айлчлал хийж, НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн 71 дүгээр чуулганд оролцсон Монгол улсын Ерөнхийлөгч Цахиагийн Элбэгдорж Америкийн Монгол Судлалын Төвийн урилгаар, 2016 оны 9 сарын 23 -ны Баасан гарагт Пеннсилваниагийн их сургуульд лекц уншлаа.
#нийгэм #нийтлэл

Метатехнологи Монголыг, шинжлэх ухаанч иргэншил монголчуудыг заналхийлэх цаг айсуй

Одоогийн Төрийн тэргүүн тээр жил АНУ-д төрийн удирдлагын мэргэжлээр их сургууль дүүргэчихээд Монголдоо ирээд Нүүх үү, үлдэх үү? хэмээх цуврал лекцээ уншсанаас үүдэн надад XXI зуун: Таамаглал, төсөөлөл номоо (2007 онд хэвлэгдсэн) бичих санаа төрж билээ. Мань хүний лекцэнд хэд хэдэн чухал санаа байсан.
#нийгэм #нийтлэл

АНУ дахь монгол залууст хэлэх үг, хэрэгжүүлэх санаа байна

АНУ-д ажиллаж, амьдарч, сурч буй монгол оюутнуудын дунд “Надад хэлэх үг байна” нэртэй илтгэлийн тэмцээн болдог юм. Анх Лос-Анжелос хотоос гараагаа эхэлсэн уг тэмцээн хот хотыг дамжин явсаар энэ жил долоо дахь удаагаа, Дэнвэр хотноо энэ амралтын өдрүүдээр зохион байгуулагдаж байна.
#нийгэм #нийтлэл

Далай вангууд маань цөмөөрөө бичиг эрдэмд тааруухан

Хуучин хүрээнийхний нэг яриаг уншиж байсан санагдана. Богдын Засгийн газрыг шүүмжилсэн яриа л даа. Хүрээнийхэн “Далай ван Гомбосүрэн бичиг эрдэмд тааруухан.
#нийгэм #нийтлэл

Хямд тусмаа үнэтэй

Монгол Улсын замын хөдөлгөөнийг баруун гарын дүрмээр зохицуулдаг хуультай (de jure). Энэ нь замтай ч бай, үгүй ч бай хоёр машин зөрвөл баруун гар талаа барьж явна гэсэн үг. Манай улсын замын хөдөлгөөнтэй холбоотой бүхий л дүрэм журам, дэд бүтэц нь тээврийн хэрэгслүүдийг зүүн талдаа жолооны хүрдтэй байхаар тооцож хийгдсэн юм.
#нийгэм #нийтлэл

Иргэн таны оролцоо таны л эрх ашгийг хамгаална

Дэлхийн улс орнуудын дийлэнх нь ардчилсан тогтолцоог даган, чиг мөрөө болгон явж байна. Монголчууд бид өмнөх нийгэмд амьдарч байхад ямар байсан, эдүгээ ардчилал гээч нь ямар ялгаатайг аль алийг нь үзэж туулж яваа үндэстний хувьд дориун мэднэ.
#нийгэм #нийтлэл

Миний эсрэг “Их эвсэл” бий болжээ

Сүүлийн сард над руу чиглэсэн дайралтууд ар араасаа цувлаа. Зоригийг улс төрийн зорилгоор хөнөөсөн гэх хэрэгт хууль зөрчин байж яллагдагчаар татлаа. Намайг нийслэлийн намын даргын албан тушаалаа өгөхийг Ерөнхийлөгчийн зөвлөх хэвлэлээр дамжуулан шаардлаа.
#нийгэм #нийтлэл

Эрх чөлөөний шорон

Философич Сартрыг бидний зарим нь “Хүмүүс бол эрх чөлөөний шоронд шийтгүүлэгсэд юм” гэсэн үгээр нь мэддэг байх. Тэгвэл ер нь яагаад “Эрх чөлөөний шорон” байдаг билээ? Энгийнээр бодож үзвэл эрх чөлөө гэдэг хэн бүхэн хүсч талархдаг хамгийн гайхамшигтай төлөв байх учиртай мэт. Гэтэл Сартрийн үгээр бол тийм биш юм гэнэ. Тэрээр эрх чөлөөг дараах байдлаар тайлбарлажээ.
#нийгэм #нийтлэл

Түрүүлж үзүүрлэсэн аварга арслан хоёроос допинг илэрчээ

Наадам Асем хоёр нүүр улайлгалгүй аятайхан өндөрсөн. Үүнд хүчин зүтгэсэн олон мянган иргэндээ баярлахын хамт, нар хур тэгш сайхан өдрүүдээр тэтгэсэн тэнгэр хангайдаа залбиръя. Гэвч наадмын бөхийн хэрүүлийг одоо хүртэл орхихгүй амаараа хөөс сагуулчдыг яалтай билээ.
#нийгэм #нийтлэл

Оюуны хомсдол ба хүчирхийлэл

Оюуны хомсдол гэдэг бол ухамсрын эмгэгийн нэг хэлбэр.Гэхдээ энэ бол солиорол,галзуурал зэрэгтэй адил сэтгэцийн өвчин бол биш. Хэл яриаг мэдэх боловч хэлэгдэж байгаа зүйлийн утгыг ойлгохгүй байдал. Бичиг үсэг мэдэх боловч бичвэрийн илэрхийлэлийн утгыг онож ухах чадвар хомс байдал. Нэг үгээр хэлбэл интеллектгүй хүн гэсэн үг.
#нийгэм #нийтлэл

Хөөрхий Сайжаа

О.Жи.Симпсон бол америк футболын алдартай тамирчин асан хүн. Түүнээс гадна кинонд жүжиглэж, телевизийн нэвтрүүлэг хийж багагүй алдар хүнд, эд баялаг олсон юм.
#нийгэм #нийтлэл

Би яагаад хуулийг нэхээд байгаа юм бэ?

Британи, Хойд Америкийн улсуудын шүүхийн танхимын орох хаалганы тотгон дээр, бүхний нүдэнд ил харагдахаар “Where the law ends,there tyranny begins” гэсэн бичвэр хадаастай байдаг. Монголчилбол “Хаана хууль хэрэгжихээ болино тэнд эзэрхэг дарангуйлал амилна” гэсэн утгатай юм.
#нийгэм #нийтлэл