Үр хүүхэд нь эцэг эхээ хайрладаг айлд Бурхан амьдардаг

1.    Эрэмбэ дараагаар ººä өгсөж
 Алхам алхамаар зоръсондоо хүр.

Бодь мөрийн зэрэг гэдэг ном уншлаа. Их сайхан ном юм. Баабар ах нь өгсөн юм. Хүн болж төрнө гэдэг тэр дундаа сайн завшаан боломж бүрдсэн хүн заяанд төрнө гэдэг хайгаад олдошгүй эрдэнэ мэт ажээ. Муу заяанаас тэндээ үлдэх нь шороон түм. Харин муу заяанаас төрөл арилжиж сайн заяаг олно гэдэг хурууны өндгөнд тогтох орчлонгийн тоостой адил ховор гэжээ. Нэгэнт олдсон сайн заяаг хадгалж явна гэдэг бас бэрх. Түүний төлөө алс хэтээ бодсон ач тустай зүйлд зорилго тавьж түүнийгээ биелүүлэхийн төлөө цаг зав хайрлалгүй тэмцэж чадах тэвчээртэй байх ёстой. Энэ нь өндөр язгуурт төрөх, хөрөнгө хураах, сайн нөхөртэй явах нэг үгээр хэлбэл сайн сайхан явах үндэс юм байна.

Аав, ээж хоёр нь та дөрвийгөө хэнээс ч дутаахгүй өсгөж, өдий хүргэсэн. Ийм боломжийг дэмий өнгөрөөж алдаж болохгүй. Өнөө маргаашийн жаргал хайж, учирсан бэрхшээлээс зугтаж амьдарч ер болохгүй. Адгуус, араатан амьтан тэгж чадна. Хүн болоод зовлон эдэддэг ч гэлээ сайн заяаг хаанаас ч хайгаад олоход хэцүү.

Бас тэнгэрүүд хүн болж төрөхийг мөрөөддөг тухай энд бичсэн байна. Тэнгэрүүд үхэж буй нэгэндээ «Сайн заяанд төрөх болтугай» гэж ерөөл хэлдэг. Тэр сайн заяа гэдэг «Хувь заяатай сайн хүний төрөл юм шүү дээ» гэж бичсэн байна.

Энэ номонд олон сайхан сургаал үгс байна. Хүн өөрийнхөө таван мэдрэхүйгээ байнга хамгаалж бас хянаж байх тун чухал гэнэ. Хүн өөрт таалагдсан бүхнээ хүртэхийн төлөө явах албагүй юм. Үүнд татагдаж болно. Гэхдээ өөртөө ач холбогдол өгөхгүй, хэрэггүй зүйлээс татгалзаж чаддаг байх ёстой. Мөн тааламжгүйг жигших, түүнээс үүсэж гарах   сэтгэлийн   хөдлөл,   хямралд   автахгүй байх. Өөрөөр хэлбэл, ямар нэг ач холбогдол өгөхгүйгээр түргэн зайлж, мартаж чаддаг байх ёстой гэжээ. Жишээ нь харах, амсах, хүсэх, жигших зэрэг сэтгэлийн зургаан мэдрэхүйгээ гэмтээж, сэрэмж алдан буруу сэтгэгдэл төрөхөөс сэрэмжлэх ёстой юм байна. Уурын мунхаг, шунал, тачаал, бусдаас дам сонссон зүйлд итгэж сэтгэх зэрэг муу бүхнээс өөрийгөө хамгаалж явах ёстой ажээ. Хүн аливааг хийхдээ анхаарлаа төвлөрүүлж, бодож, тооцож, чин сэтгэлээсээ байх.

Бас хянамгай байхыг анхааруулсан байна. Аливааг хийхдээ хэнтэй зөвлөж хэрхэн хийх, яаж эхлэхээ төлөвлөх хэрэгтэй. Мөн тухайн цаг байдлыг тооцож, цаашид өөрийн үйлдэл бүхэндээ анхаарч, тэндээсээ болох болохгүйг зөв ялгаж авах тун чухал юм байна.

Хүн бүхэн зөвхөн жаргалыг хүсдэг. Харин хүссэндээ хүрдэг нь тун цөөн ажээ. «Ум мүни мүни маха миеэ суха» Бурхан багшийн зүрхэн тарни. Орчуулбал: «Жолоодохуй жолоодохуй. Сэтгэл болоод зүрхээ аугаа их жолоодохуй» гэсэн үг юм. Тэгэхээр чи өөрийгөө зөв зүгт чиглүүлж, зөв жолоодож чадвал ховор олдох боломжоо илүү ашиглаж чадна. Хэн цаг заваа өөрийн болон өрөөлийн төлөө зөв зохицуулж чадна тэр хүн хүссэндээ хүрч чадна гэсэн сургаал юм. Тиймээс үүнийг ямагт санаж хичээх хэрэгтэй. Мөн аливааг хийхдээ эрэмбэ дараалал, дэг жаяг, зэрэг болон бусад онцлогийг   ягштал   мөрдөх   хэрэгтэйг   хэлж сургасан байна.

Судалж суралцахаас эхл ээд эрэмбэ дараагаар өөд өгсөж, гишгүүр дамжих мэт алхам алхмаар зоръсондоо хүрэх ёстойг анхааруулсан байна.

2.Ýöýã  ýõ, àõìàäûí ºìíº áîîë ìýò äîðä ñóóðèéã áàðü

Тээж төрүүлж хүн болгосон эцэг эхийн ач гэж цаглашгүй их гэжээ. Өвсний толгойд тогтсон шүүдрийн ус цуглуулж ээждээ цай чанаж өгч чадвал өвлийн шөнийн хүйтэнд ганц удаа босож хөхүүлсэн ачийг нь хариулах төдий гэж бичсэн байна. Шүүдрийн дусал ус цуглуулаад цай чанана гээд боддоо. Тооцоог та нарт үлдээе. Тооцоод, бодоод, надад хэлээрэй. Хэд хоног, cap, жил түүж цуглуулаад цай чанаж өгч чадах бол?
Бас эцгийгээ баруун мөрөн дээрээ, эхийгээ зүүн мөрөн дээрээ суулгаад Сүмбэр уулын оройд гаргаж чадвал чамайг хүн болгох гэж зүтгэсэн тэр хоёр ачтаны түмэн хоногийн зүтгэлээс нь нэг хоногийнхыг нь хариулах төдий гэсэн байна.

Би энэ бүгдийг зөвхөн та дөрөвт зориулж бичээгүй тээж төрүүлж хүн болгосон эцэг эхийн ач тус гэж ямар аугаа их зүйл байдгийг хүн бүхэн мэдэх ёстой гэдэг үүднээс бичлээ.

Бурхан багш Богд ламын сургаалыг бодож явах ёстой. Бас хүмүүст хэлж сургах ёстой. Эцэст нь бас нэг сургаал үгс:
Энэ биеэ зээлийн оромж мэт батгүйд санаж яв. Энэ насаа зүүдний үзэгдэл мэт үнэгүйд санаж яв. Эцэг эх, ахмадын өмнө боол мэт дорд суурийг баръ. Өр ширтэй хүн мэт чи өглөг буян бусдад өг.

Анхаарч  уншаад,  ойлгож чадвал  их  ач тустай чухал сургаал юм.
2010.03.18. Улаанбаатар хот
Батж. Батбаяр