Зургууд нь хэдэн зуун сая еврогоор үнэлэгдэх, Бельгийн аугаа зураач Рене Магритт саяхныг хүртэл үлгэр жишээ хөрөнгөтөнд тооцогдож байв. Бүхий л амьдралдаа ганцхан эмэгтэйг хайрласан нь түүний эхнэр бөгөөд загвар нь байсан гэдэг байв. Харин түүний намтрыг судлаачид саяхан Магритт бол хун шувуу шиг үнэнч гэдэг ойлголтыг баллуурдаад өглөө.

 Магритт Хоржеттагийн хамт

Магритт (Magritte) Рене (1898-1967) сюрреалист зураач. Брюсселийн дүрслэх урлагийн хааны академид суралцсан тэрбээр хожим нь ханын цаасны чимэглэгч, рекламын зураачаар байлаа. Гэхдээ энэ ажлаа орхиод уран бүтээлч болсон юм. Түүний хань нь багын танил Жоржетта Бергер.

Магриттийн уран бүтээлийн эхлэл нь кубизм, футуримзмын стилиэр зурагдсан ба Францын зураач Фернан Лежегийн нөлөө их байв. Жорж де Кирикогийн метафизикийн уран зураг, дадистуудын яруу найрагтай танилцсан нь түүний уран бүтээлд чухал эргэлт болжээ. 1925 онд Магритт дадаистуудын бүлэгт багтан, "Aesophage", "Marie" сэтгүүлд Жан Арп, Франсуа Пикабия, Тристан Тцара нарын дадистуудтай ажиллаж байв. Магритт 1925-1926 онд “Төгөл”, “Хаягдсан жокей” зэрэг анхны сюрреалист бүтээлээ зурсан юм. Рене Магритт дараагийн жилүүдэд нь Францад амьдран Макс Эрнст, Сальвадор Дали, Андре Бретон, Луи Бунюэль мөн яруу найрагч Поль Элюар нартай танилцжээ.

Парист  Магриттийн уран зургийн стиль нэг мөр бүрэлдэн амьдралынх нь эцэс хүртэл тогтсон гэж болно.

Рене Магриттийн уран зурагт сэтгэлийн ачааллын их хуримтлал, нууцлаг байдал үргэлж ноёрхсон байдаг. Тэрбээр 1940-өөд онд стилиэ өөрчлөхөөр оролдсон ч 1945-1947 онуудын “plein-soleil”,  1947-1948 оны “epoque vache” гэгдэх үе нь үр дүн муутай байсан учир үндсэн стильдээ эргэн оржээ. 1950-иад оны үест ханын зургийн хоёрхон цуврал зурсан байлаа. Рене Магритт нойр булчирхайн хорт хавдраар 1967 оны наймдугаар сарын 15-нд 69 насандаа Брюссель хотноо өөд болжээ.
 
Рене Магритт. Лотар Воллехын гэрэл зурган хөрөг

Усанд осолдсон эмэгтэйг цагдаа нар дэгээдэн эрэг дээр гаргаж байгаа голын эрэгт арван настай хүү зогсоно. Тэр эмэгтэйн бие нь хөөж, унтлагын хувцасных нь хормой сөхөгдөн нүүрийг нь бүтээжээ. Аймшигтай дүр зураг. Түүнээс аймшигтай нь усанд осолдсон эмэгтэй тэр хүүгийн эх байлаа.
Хэд хоногийн өмнө өглөө эрт сэрээд унтлагын хувцастайгаа Аделина Магритт  яагаад ч юм бэ гудамжинд гарч тэдний амьдардаг Шарлеруа тосгоны дундуур урсах Самбра голын эрэгт очоод ус руу үсэрчээ. Нөхөр нь энэ хүнд үед гурван хөвгүүний хамт орох суух газраа олохгүй байв.


Рене эхийнхээ хамт


Тэр цагаас хойш Рене Магритт эмэгтэй хүнээс ихэд айх болжээ. Тэрбээр эмэгтэй хүнийг урваж, шарваж, урвуулж үлдээхээс сийхгүй гээд алхам бүрээс нь хорлол хайж, эмээнэ. Хөрөнгөтний уламжлалт журмаар хүмүүжсэн хүү хэзээ нэгэн цагт гэрлэнэ гэдгээ ч мэдэж байлаа. Тэгж явсаар 24 насандаа эхийгээ эндэхээс өмнө хөөрхөн охин гэж боддог байсан Жоржетта Бергертай тааралдаад хоёул гэрлэе гэж хэлэн шууд зөвшөөрсөн таатай үг сонсчээ. Залуус тэр даруй гэрлэж, ойр хавийнхан нь тэдэнд сайхан амьдрал иржээ гэлцэнэ. Урт насална, удаан жаргана гэж хэлнэ. Тэд яасан их эндүү ташаа бодож байгаа вэ?!

Жоржетта үрийн шингэний харшил гэх маш ховор өвчтэй байж. Ойртолт бүрийн дараа залуу эхнэр нь хөөн пэмбийж, биеэр нь улаан толбо тууран амьсгал нь боогдож ухаан алдана. Ингээд тарчлаант хосууд бие биеэ эрх дураар нь орхихоор шийджээ. Гэр бүлийн үүргээс чөлөөлөгдсөн Жоржетта завшааныг бүрэн эдэлж, харин Рене... Түүний эмэгтэйчүүдэд итгэх сэтгэлийг эхнэр, эр бэлгийн эсийн харшил хоёр нэг мөр үгүй хийжээ.

Намын нөхөд
 
Мари Норнштейн

Харин 20-иод оны дундуур түүний элссэн коммунист нам мөнөөх ужиг эмгэгийг нь эмчилсэн нь гайхалтай хэрэг юм. Тодруулж хэлбэл намын дайчин нөхөр, гадаад төрхөөрөө эмэгтэй хүн гэгдэхээргүй эршүүд бүсгүй Мари Норштейн эмч нь болжээ. Нөхөр Норнштейн эрчүүд, урлаг, хайр сэтгэл, сексийг ер хэрэгсэхгүй. Энэ бүгд түүнд огт падгүй. Тэр нь л Магриттийн эмэгтэйчүүдэд итгэл алдарсан болгоомжлолыг анагаасан бололтой. Байнга уулздаг болсноосоо хойш нэг удаа оронд цуг оржээ. Тэд харилцаагаа нууж ч байсангүй. Гайхалтай нь ойр тойрны хүмүүс нь тэднийг тэгтлээ дотносоно гэж огт бодоогүй юм. Харин хожим Мари түүний эхнэр улмаар модель болжээ.

Ямартай ч Магритт хамгийн алдартай “Хүчирхийлэл” зургаа Жоржеттагаас биш Маригаас зурсан болох нь тогтоогдлоо. Үүнийг саяхан Магриттаас Марид бичсэн захидлуудаас тодруулжээ. Бельгийн коммунист намын ердийн нэг  гишүүний архивыг сөхөж үзэх санаа огт төрөөгүй байж л дээ. Дэлхийн II дайны үеэр германчууд Бельгийг эзлэхэд Мари Норштейн амь үрэгджээ. Харин Магритт..? Маригийн буянаар түүний эмэгтэйчүүдээс айх айдас арилж Франц, Бельгийн болон Европын бусад эмсийн хүрээлэнгүүдээр хэсэн эршүүд хүүхнүүдийг хайсаар явав. Магриттыг эрчүүд сонирхдог гэж хэн ч хэлээгүй. Харин эршүүд эмэгтэйчүүдэд дуртай гэдгийг хэн хүнгүй зөвшөөрч байлаа.
 
“Гаанстай хөрөг”, 1950 он
 
“Хар дом”, 1934 он. Брюсселийн дүрслэх урлагийн хаантны музей
 

“Хар дом II”, 1937 он
 

“Хүчирхийлэл”


Ш.Мягмарсамбуу