Д.Билгүүн

Тулалдаанд орохын өмнө Власов цэргүүддээ заавар өгч байна Улаан армийн дэслэгч генерал тэрээр Нижний Новгород хотын Ломакино хэмээх тосгонд төрж, үнэн алдартны шашны сургууль төгсөөд, Хөдөө аж ахуйн их сургуульд суралцаж дүүргэжээ.

Япончууд Хятадын умардад 1100 км, Янцы мөрний хөндийд 650 км цөмөрчихсөн, хятадууд тэнгисийн болон агаарын цэргийн флотоо бүхэлд нь, их буу, танкийнхаа тэн хагасыг алдчихаад сvйрлийн ирмэгт тулаад байсан 1937 онд залуу хурандаа Власовыг цэргийн зөвлөхөөр явуулжээ. Тэр үеийн орос цэргийн зөвлөхүүд бүгд нууц нэрээр ажилладаг байсан бөгөөд мань эр Волков нэртэй явсан байна.

Хурандаагийн үйл ажиллагааг Чан Кайши өндөр үнэлдэг байлаа. 1939 оны эцсээр Власовыг нутаг буцахад нь Чан Кайши түүнд талархал илэрхийлж өгсөн Алтан луугийн одон, алтан цаг зэргийг нь ЗХУ хурааж авсан гэдэг.

1941 онд дэслэгч генерал Власов 37 дугаар армийг командлаж байлаа. Асар өргөн хүрээгээр германчууд Киевыг бүслэхэд тэрээр амжиж гараад, Москвагийн ойролцоо 12 дугаар армийг захиран, амжилттай тулалдсан юм. 1942 онд Сталин бүслэгдсэн Ленинградын ойролцоо «мухардсан» Волховын фронтын Цохилтын хоёрдугаар армийг Власовт даатгажээ. 1942 оны нэгдүгээр сарын 7-нд арми тэргүүн эгнээнд Сталинградын зүг давшиж эхэлжээ. Уг давшилтад 54, 4, 52 дугаар армиуд тогтсон газарт байр эзлэн оролцох ёстой байсан ч дайралтад төлөвлөсний дагуу оролцоогүй юм. Власовын арми хоёрдугаар сар гэхэд Германы фронт руу 74 км гүн цөмөрчээ. Гэвч Зөвлөлтийн армийн штаб тэднийг хүн хүчээр сэлбэх, зэвсэг хэрэгслээр хангах ажлыг хийгээгүй аж.

Дөрөвдүгээр сард газар гэсэж, Власовын армийн урд нь ажралгүй гатласан газар нь ухрах, нөөц зэвсэг, хүнс татах боломжтой газрууд нь намаг болон хувирчээ. Тэдний армид агаараас тусламж үзүүлээгүй бөгөөд сум хэрэглэл хомстож, хоол хүнсээр тасран үхсэн адууны өмхийрсөн туурай зэрэг идэж болох бүхнээр гол зогоож байжээ. Власов нөхцөл байдлыг үнэлэн, ухрах зөвшөөрөл хүсэхэд түүнд татгалзсан хариу өгсөн байдаг. Хэзээний бүслэгдсэн 2 дугаар арми 1942 оны 5 дугаар сарын 14-нд тал бүрээсээ Германы довтолгоонд өртөж эхлэв. Тэнгэрт дандаа Германы онгоцууд байсан хэмээн амьд үлдсэн цэргүүд дурссан байдаг. Ингээд нэгэнт оройтсон хойно дээд коммандлалаас ухрах зөвшөөрөл өгч, бүтэн хоёр сарын турш хэдэнтээ ухрахаар оролдсон ч бүслэлтийг сэтэлж чадаагүй юм.
Арми нь тарж бутарсны дараа тэрээр ой мод, намаг дундуур тэнэсээр 7 дугаар сарын 6-нд Сиверскаягийн орчимд Германы цэрэгт бууж өгсөн аж. Германчууд түүнийг Дорнод прусс дахь Лотзены ойролцоох штабтаа аваачиж, өмнө нь баривчлагдсан хэд хэдэн генерал, бригадын улс төрийн комиссар, Москвагийн нэг дүүргийн намын хорооны дарга асан Г.Н.Жиленков нартай уулзуулжээ. Тэд бүгд өмнө нь Сталины бодлогыг шүүмжлэгчид байсан гэдэг.

Дайны жилүүдэд Оросын олон сая цэрэг олзлогдсон бөгөөд тэдний дотроос Власовын арми хамгийн том нь байлаа. Власов Гитлерээс фельдмаршал цол хүртэн, харьцангуй бие даасан эрхтэйгээр “Большевизмгүй, тусгаар тогтносон Орос Улс”-ыг байгуулахын төлөө тэмцэж, Оросын чөлөөлөх арми (РОА)-ийг удирдан гурван жил тулалдсан юм.

1944 онд Власов дивизээ Германы дээд командлалтай зөвшилцөлгүйгээр Прагийн ойролцоо хуримтлуулжээ. Энэ үед ЭсЭс-ын генерал Штейнер Прагийг Улаан армид найр тавин өгөлгүй устгах гэж байна гэдгийг Власов мэдсэн аж. Ингээд тэрээр цэргүүддээ Прагийн босогчдод туслах тушаал өгсөнөөр гурван жил Вермахтийн тахтай гуталд гишгүүлсэн чехүүдэд сайхан боломж гарсан юм. Ийнхүү германчуудын тооцоолоогүй талаас дайрч Прагийг Улаан арми биш власовчууд чөлөөлжээ.

Түүний дараа Власовын арми эцсийн найдвар болсон Бавари луу Америкийн холбоотны цэргийн зүг ухарч эхэлсэн юм. Гэтэл холбоотнууд тэднийг Зөвлөлтийн армид бууж өгөх ёстой хэмээн шаарджээ. Учир нь энэ талаар Ялтын бага хурлаар хэлэлцэн тохиролцчихсон байлаа. Власовын арми герман цэргийн хувцастайгаа, Германы нутгийн гүн рүү ухарцгаав. Гэвч тэдэнд үхлээс өөр зам байгаагүй юм.

Сталин Женевийн гэрээнд гарын үсэг зураагүй тул дайсанд баригдсан болон ухарсан хэнийг ч болов урвасанд тооцож, өчиггүй буудан алах ял эчнээ өгдөг байсны улмаас маш олон орос цэрэг эрсийг энэ орчлон дээр гишгэх газаргүй болгож орхисон билээ.

Тэр үед фронт даяар олзлогдсон, хоцорч үлдсэн цэргүүдийг власовчууд буюу урвагчид хэмээн баривчлан хорьж, буудан хороож байжээ. 1948 онд Монголын нутагт төмөр зам барихаар 150 мянган хоригдол ирж ясаа тавьсны ихэнх нь власовчууд байсан юм. Тэд хүнлэг бус, хатуу ширүүн дэглэм дор ажиллаж байсан бөгөөд амиа хорлох явдал асар их гарчээ.

Генерал Власов, Жиленков нар Германы үзэл суртлын сайд Ёзеф Гэбэлс-тэй уулзалт хийж байна.

Генерал Власовыг 1945 онд америкчууд баривчлахад тэр огт эсэргүүцэл үзүүлээгүй байна. Түүнийг оросууд Любянка шоронд хорьж байгаад 1946 оны 8 дугаар сарын 1-нд 12 хүний хамт олны өмнө дүүжлэн хороожээ.

Өдгөө түүний дурсгалын хөшөө Нью-Йоркийн нэгэн оршуулгын газарт бий. Үнэн алдартны сүмийнхэн түүний хороолгосон өдөр болон улаан өндөгний баяраар жилд хоёр удаа очин Генерал Власов болон түүний цэргүүдэд хүндэтгэл үзүүлдэг байна.

Оросын чөлөөлөх армийн цэргүүд. Чех улсын нийслэл Прага хотноо нэр нь үл мэдэгдэх Оросын чөлөөлөх арми (РОА)-ийн 187 дайчдад зориулсан хөшөө байдаг юм.