1952 онд, цагаан сарын шинийн нэгний өмнөх өдөр буюу битүүнд маршал Х.Чойбалсан таалал төгссөн байдаг. Үүнээс улбаалан цагаан сарыг хүчтэй хориглох болсон аж.

Эртүү урьд цагт, ЗХУ-БНМАУ-ын хамтарсан Эрдэнэт үйлдвэр гэж байв. Өмчөө тэг дундуур хуваан эзэмшинэ. Ер нь бол барих босгох хөрөнгийг зөвлөлтийн тал бүгдийг гаргасан бөгөөд харин монголчууд “дараа аймаар их мөнгөтэй болохоороо өөрт ногдох байсан хэсгээ өгнө” гэсэн байна.

Бид өнөөдөр хоёр “цагаан сарын шинийн нэгэн”-ний хооронд түр оршиж байна. Хятадынх (буюу Япон, Солонгос гэхчлэн Хятадын соёлын нөлөөний бүсийн) болоод өнгөрсөн, Төгс буянтынх (буюу Монгол, Түвд, Балбад хэрэглэдэг) сарын дараа гэдэг утгаар ч тэр, энэ хоёр тооллын алин нь зөв бол гэдэг эргэлзээгээрээ ч тэр.

-Ард түмэн бөөн баяр аа. Эрдэнэтийн 49 хувийг ард түмэн бидэндээ эргүүлж авах юм байна. Бас ард түмэн биднийгээ баяжуулахын оронд өөрөө баяжсан пяадалуудын мөнгийг офшоороос нь хурааж ирээд ард түмэн бядандаа өгөх юм байна.

АН-ын даргын уралдаан ид явж байна. Намын удирдлага нь тэдэнд Чингисийн дайчдын гол зэвсэг байсан нумны сум нэжгээдийг бэлгэдэл байдлаар гардуулснаас үүдэн “Таван сумт”, “Сумтай тав”, “Сумтай гар” гэхчлэнгийн наргиантай нэр цол хүртэл гарчээ.

-Монголчууд бие биедээ яагаад итгэдэггүй вэ? -Бие биенээ сайн мэддэг болоод л тэр биз‼