Үүний дараа, нийслэлд 500-600 мянга хүн, үсрээд үсрээд 800 мянган иргэн л үлдэх байх даа. Гэр хороололынхон баргаараа нүүчихээс гадна, эзэн нь хөөгдөж, улсад хураагдсан олон орон сууц суларч үлдэнэ. Гэхдээ бадарчин баярлах болоогүй ээ!

Өнөөдөр нийслэл хотод машины дугаар нэмж олгохгүй байгааг эсэргүүцэж “баячууд л зөвхөн машин унах юм байна л даа” хэмээн эсэргүүцэж байна. Цаана нь, энэ янзаараа бол хэзээ ч машин авч чадахгүй гэсэн бодолтой зөндөө хүн “Муусайн машинтай баячууд дугаар нэхээд их юм болж, ерөөсөө бүх машиныг нь хураавал таарна” гэсэн өөр шударга ёс нэхэж л суугаа. Тэгтэл “Түгжрэл бууруулах” гэдгийг бусад бүх хүн явган алхаад өөрөө машинаараа саадгүй сүнгэнэхээр төсөөлдөг нь нэг бус.

Айх, айлгах нь хүний төрөлх чанар. Айдсын урлаг бол зугаа цэнгэлийн бизнесийн салшгүй салбар. Бидний хүүхэд насны ийм урлаг жавжиндаа хуруугаа хийж нүүрээ хувиргаад хадны мангаа болж дүү нараа айлгахаас эхлээд, булангийн цаанаас гэнэт бултасхийж андуудаа цочоох хүртэл хөгжиж байв даа. Нялх хүүхэд зүүдэндээ царай нь хувиран уйлах мэт болсноо, инээвхийлэхийг үнэгчлэх гэх. Учрыг тайлбарлахдаа: Зүүдэнд ирсэн үнэг “Ээж чинь үхчихлээ” гэдэг. Хүүхэд уйлаад эхэлдэг. Тэгмэгц нь “За тоглосон юм аа” хэмээн хуурснаа тайлахад хүүхэд нүүр дүүрэн инээдэг гэх. ...Ядаж л, айл амьтны хүүхдийг аашилж, зүхэхийн оронд “Манайд цагаан сараар ирээрэй”, “Шинийн нэгэнд бэлгээ аваарай” гэхчлэн арай найрсаг байж болохгүй гэж үү? “Чөтгөрийн баг”-тай хүүхэд нүдэнд муухай ч сэтгэлдээ чөтгөртэй хүмүүнээс аймшигтай бус аа.

Түүхийг судлах, түүх бичих хоёр ижил юм шиг атлаа их өөр. Түүхийн шинжлэх ухаан дотроо олон салбартайгаас гадна угсаатны зүй, хэл соёл, антропологи болоод хэдэн арван, магадгүй зуун нарийн мэргэжилд хуваагдана. Бүгдийг нь нэг хүн судлах боломжгүй. Судлаачид салбар, салбартаа мэргэшин ажиллаж тэдний олсон нээснийг цөөн хэд нь базаж нэгтгэн бүтээл туурвидаг. Тэдэнд туурвин бичихээс гадна бусдын “судалсныг судлах”, нэгтгэн дүгнэх, хавтгайд нь өнгийн харах чадвар илүү байдаг. Нөгөө талаас, нийтлэг түүх рүү орохын тулд өөрийн нарийн мэргэшсэн салбараа орхин хөндийрэхээс аргагүй, түүндээ зориулж асан цаг хугацаа хүч хөдөлмөрөө өөр тийш хандуулахаас өөр сонголтгүй болоод ирнэ. Жишээлэхэд, Сиддхарта Мүхаражи гайгүй сайн хавдрын эмч болоод явчихаж болох байсан байх. Гэвч тэр хосгүй авъяаслаг туурвигч, нэгтгэн дүгнэгч, өнгийн харагчийн чадвартаа дулдуйдан хорт хавдар, генийн судалгааны шастираар дамжуулан шинжлэх ухааны түүхийг бичигч болжээ.

Гэснээс, мань Сосорбарамыг “Ард” кино театрыг хувьчлалаар авчихлаа гэж үхэх нээ, бас. (уг нь мөнгийг нь төлсөн юм билээ) Гэтэл цаадахь чинь, жүжигчин хүн насаараа улсын театрын жүжигчин- албан хаагч яваад үхэх биш, харин хувьдаа театртай байх боломж гарах юм байна гэж мэдээд ардчилсан хувьсгалыг хийлцсэн юм. Жэнко ч гэсэн ардчилал бол махны худалдагч царайчилсан иргэн байхын оронд хувьдаа махкомбинаттай эзэн болох боломж гарах юм байна гэж мэдээд ашигласан юм. Хоюулангийнх нь зөв. Даанч нэг нь хэлэгдээд, нөгөө нь хэлэгддэггүй л болохоос.

Ард түмэн ч бөөн баяр, тэр дундаас эрчүүд бөөнөөс бөөн баяр. Яагаад гэж үү? Сперм нь Монгол үндэстний генфондыг бүрдүүлэгч учраас “стратегийн түүхий хүн” гэж нэрлээд эрчүүдэд түүнийхээ 49-өөс багагүй хувийг ард түмэнд хүртээж байх үүрэг ногдуулжээ. Цаашлаад “Стратегийн түүхий хүн”-ийг гадаад хольцоос хамгаалахын тулд уламжлалаасаа суралцсан тактик баримтлана гэнэ. Хурдан морины уралдаанд эрлийз морь оруулж наадмаа бохирдуулахгүйн тулд сэрвээний өндрийг хэмжиж,илүү гарвал хасдаг даа. “Яг түүн шиг” гэлээ гэгчээр нанометр барьсан эмч нар бүхий л секст биечлэн оролцож, сперматизиод нь 0,04мм ээс урт бол “эрлийз түүхий хүн” гэж үзээд эмэгтэйн өндөгөн эс рүү хийх уралдаанаас хасч байх шийдвэр гаргасан байна. Хэрхэхийг Учрал л мэдтүгэй! Амьдрал нь баахан түвэгтэй боловч зугаатай болсонд эрчүүд их л додигор байжээ. Гэтэл “бадарчин баярлах болоогүй” гэгчийн үлгэр болов.Эмэгтэйчүүд төрүүлсэн хүүхдийнхээ 49-аас багагүй хувийг ард түмнээс олсон байх учиртай болж гэнэ. Цаашлаад, хү