Жуулчид ч биднээс дутуугүй гайхаж. -За яах вэ? Танай улсад ирүүтээ ямаан тооцогдоод явна гэдгээ мэдлээ. Гэхдээ ойлгомжгүй асуудлууд байна гээд: -Монголд ирээд хөтөч дагуулан аялах юм уу? Эсвэл малчид нь биднийг бэлчээрлүүлэн хариулах уу? Шөнөдөө буудалд хонох уу, хонь малтай хамт гадаа хотолж унтах уу? Хэрвээ биднийг чоно идчихвэл яах вэ? Бас эсрэг хүйсийн нэг нэг ямаа өгнө гэсэн мэдээлэл байна. Тэрэнтэйгээ яах ёстой вэ? Гээд л хариулт нэхсэн асуултууд хөвөрч байгаа юм байх аа.

Саяны “Баяртай үдэш” нэвтрүүлгээр Баабар “Монголчууд зундаа мах иддэггүй байсан нь хөргөлтийн технологи гараагүй байсантай холбоотой. Хүн төрөлхтөн, Америкчууд ч тэр хөргөлтийн техник гарснаас хойш дөрвөн улирлын турш мах идэх болсон”-ыг ярьсан чинь баахан улсыг “баяргүй үдэш”-тэй болгоод хаячихав.

Бидний ихэнх нь хулгай, авилгыг үзэн ядаж байгаа. Бас цөөнгүй нь олзоо хуваагаагүйд нь эгдүүцэж байгаа. Саяны “Сонсгоод”(Нүүрсний сонсгол)-ыг харсан олон хүн хулгайг жигшин уурслаа. Тэднээсээ цөөнгүй нь “ Хүүрнүүд чинь, намайг эзгүйд хуваагаад авчихсан байна шүү дээ” хэмээн цухалдсан буй заа. Олон нийтийн сүлжээгээр дүүрэн нь байгаа даа, “Нүүрсний хулгайн олон их наяд төгрөгийг хүн бүрд хуваахад 240 сая төгрөг ногдож байна. Энэ мөнгөө олж авцгаая” гэхчлэнгийн бичвэрийг, түүнийг нь халуунаар дэмжсэн мянга мянган сэтгэгдлийг өдөр бүр харж байна. Маш олон хүн хулгай хийснийг буруушаахгүй байна. Харин тэрийгээ ганцаараа авчихсанд уурлаж байна. Олзоо хуваачихвал өршөөхөд бэлэн байна. Гагцхүү хамтарч хулгай хийгээгүйд л өширхөх аж. Өөрөөр хэлбэл, хам хэрэгтнээ болговол уучлах гэж байна. Ингээд харахаар бид хулгайг нэг их жигшдэггүй, харин олзоо хуваагаагүй хулгайд л дургүй аж. Ийм газарт юу цэцэглэхийг хэлэх хэрэг юун !

Гэхдээ тэд шатдаг хийг аанай л тусгаар тогтнолын эсрэг утгаар сурталддаг. Монголоор дамжин Хятад хүрэх замдаа Улаанбаатарыг 100 хувь хангаад (Үнэндээ бол 100 хувь өөрөөсөө хамааралтай болгоод) явах төлөвлөгөөтэй хийн хоолойг хэлж байна. Энэ бол эрчим хүчний тусгаар тогтнол бус харин тусгаар тогтнолоо уламч эмзэг болгох алхам. Эрх чөлөөтэй манай сайхан оронд дивэрсантууд хүртэл ил тод ажиллах. Тэд хууль тогтоогчоос жирийн сонгогч, хууль сахиулагчаас гэмт хэрэгтнийг хүртэл босоо зохион байгуулалттай хөдөлмөрлөдөг болохоор нэг хэсэг нь Монголд хийн хайгуул хийх, олборлохын эсрэг өргөн тэмцэл хийдэг. Мэдээж, эх орноо хамгаалах, тусгаар тогтнолоо аврах нэрийн дор. Эцсийн зорилго нь Оросын хийнээс өөр гаазын сонголтгүй хэвээр байлгах. Яг л бензин шиг.

Соёл иргэншлийн тулгын чулуу нь хөдөлмөрийн хуваарь. Нүүдэлчин малчид шиг бүхнийг өөрөө хийгээд өөртөө зориулахын эсрэг үзэгдэл. Хүн чаддагаа хийж, түүнийгээ бусдад зориулаад, үр шимээр нь өөрийгээ тэтгэх. Ингэсний хүчээр л төл бойжуулдаг нь малаа өсгөж, эрдэмтэн нь харьцангуй онолоо нээж, инженерүүд нь сансрын хөлөг бүтээх боломж гарсан бөлгөө. Улмаар, тариагаа өөрөө зарах, торгоороо өөрөө дээл оёх, өндгөө, махаа хэрэгтэй хүнд нь аваачиж өгч идүүлэхээс тэднийг чээнжүүд буюу дундын зууч нар чөлөөлж. Тэд бол эдийн засгийн чөлөөлөгчид, зэх зээлийн “El Libertador” нар. Бүтээгчийг бүтээгчтэй холбох үүргийг тэд үүрснээр илүү дутуу юманд санаа зовохоос чөлөөлж, бүтээмжийг нэмжээ. Чээнж ингэж төрсөн юм.

Ингээд зогссонгүй, “ногоон автобусны луйвар”-тай тэмцэнэ ч гэх шиг. Дэлхий даяараа “ногоон хөгжил, ногоон ирээдүй” гэлцэж байхад гэмт хэрэг ч гэсэн ногоон чиг баримжаатай болж байгаа нь харин ч дэвшил бус уу ? Цаашдаа “ногоон мөнгө” гэгдэх доллараар хийсэн залилан, луйврыг “ногоон чиг баримжаатай гэмт хэрэг”-т багтаан өршөөж, хөнгөлж баймаар санагдана. Сэжигтэн, холбогдогч ногоон нүдтэй, тийм хочтой, хэргийн материал, эдмөрийн баримтад ногоон өнгөтэй зүйлс хавсрагдсан байх нь ч энд хамаармаар юм. Ногоороод дуусахаас хойш, яасан ч яадаг юм бэ, үхссн !