АН аль болох муу муухай харагдаж байж МАН-д хожил нь ирнэ. Л.Оюун-Эрдэнэ сонгуульд ялагдвал хамгийн түрүүнд шоронд орох хүмүүсийн нэг нь Х.Баттулга учраас өөрөөр байх аргагүй.

Аливаа улсын хөрөнгө оруулалтыг татах, бизнес эрхлэх орчин хэр таатай вэ гэдгийг үнэлэхдээ тухайн улс бизнесийн маргааныг хэрхэн шуурхай, зардал багатай шийдвэрлэж байна гэдгээр хэмждэг. Дэлхийн банкнаас явуулдаг “Doing business” судалгааны нэг үзүүлэлт болдог.

Сургууль, боловсролын байгууллага хэдийгээр хүүхдэд боловсрол олгох үүрэгтэй ч үүнээс илүү чухал үүрэг нь хүүхдийг ямар нэг байдлаар ялгаварлалд өртүүлэхгүй байх, сурч боловсрох тэгш боломжоор хангах явдал.

Манай Өнөрөө ч яах вэ, "Энэ хэргийг эцсийг нь хүртэл явна, заавал гаргаж авна. Хараарай" гэчихсэн дэвж л байна. Уг нь бол үүнийхээ оронд "Сонгуульд зориулж баталсан хуулиас чинь болж ингэлээ тэглээ" гэдгийг нь Хууль зүйн сайд Х.Нямбаатар болон хууль тогтоогч нарт хэлэх ёстой юм л даа.

Хөрвөх чавартай удирдлага, менежментийн тухай энэ ярианд ихэвчлэн ”байгууллага, хүмүүс” гэдэг үгийг ашигласан байгаа боловч бүхэлдээ бол тогтолцооны тухай юм. Хүмүүс ч гэсэн тогтолцооны нэг хэсэг нь, тэр тогтолцоог, дүрэм журмыг бий болгож байгаа эд эс нь. Тэгэхээр тогтолцоог шүүмжлэхээсээ өмнө түүнийг бий болгож байгаа хүмүүстэй, хүмүүс хоорондоо ажиллах ёстой гэсэн үг. Тогтолцоо буюу байгууллага гэдэгт төр, нам, төрийн байгууллагууд гээд бүгд багтана. Тэр бүгдийг үр дүнтэй, ажиллуулахад, өөрчлөгдөж хөгжихөд энэ ном тус дөхөм, гарын авлага болох юм л даа.

Сүүлд Франц улс манайхтай “Ураны төсөл дээр хамтарна” гээд хэлчихлээ. Манайх шиг ядуу эзийн засагтай, хоёр том хөршийн дунд оршдог, хүн ам цөөн, хөгжил буурай оронд гуравдагч орны том хөрөнгө орж ирснээр наанадаж эдийн засгаа сэргээх, цаашлаад улсынхаа аюулгүй байдлыг хангах бас нэг арга зам юмаа гэж үздэг. Украинд тохиолдсон шиг халдлага, цөмрөлт боллоо гэхэд Франц улс, Европын холбоо өөрийн хөрөнгө оруулагчдаа хамгаалахын тулд биднийг хаяхгүй ээ л гэсэн үг шүү дээ.