Гол дүр нь гэж Дарьвазар хэмээх гүргэр хар эр. Гүэ мэдкүэ Дарьвазар, Ариунаа,
Дүлзэн 3-н аль нь ч гол дүрий, бүгдээрээ л их гарды шд. Ерөнхийдөө 20-оод оны үед Монгол оронд юу болжээснийг харуулаад байгаан, санаа нь. Гэхдээ тагнуулын дайных нь үйл ажиллагааг илүүтэй харуулдгаараа кинооны онцлог илэрнэ.. Тиймдээ ч тэрүү хүнээс илүү морь их зовдог киноо байгаам. Давкиа л вайна, давкиа л вайна...
       Ардын намын орон нутаг дахь нэг салбарынхан Сүхваатарт захиа биччээд явуулах хүн хайж байгаагаар киноо эхэлнэ. Тэгээд Ариунаагийн аз хаяж Дарьвазарыг тоочиглоо хаяды. Яг тоочгилжаах үед нь Дүлзэн байжаагаад сонсож энтэр, дараа нь цагаантанд гүйж очиж хэлж энтэр. Дүлзэн бол манай талын... гүээ дайсны талын... энчин яасан гэцүүм бэ. Аль нь манай тал юм бэ. За яахуу 2 нам гээ л бодчхоос. Дүлзэн бол нэг намын гишүүн юм шиг харагдах атлаа үнэндээ нөгөө намынх нь хүн билээ. Тагнуулч хүн. Мэдээгээ ч сайн зөөнө. Бялуугаа ч сайн хүртэнэ. Гэхдээ 2 талд зэрэг ажилладагүй юм шиг байгаамаа, хаа очиж. Тэхдээ сайхан долдой этгээд. Дарьвазарыг ховолж байгаа энтэр нь, таавчигны улаар байлгаад авмаар царай гаргады. За яахуу, Ард Аюушын Чагнаатай жоохон өрсөлдүүл өрсөлдхийнь долдой талаараа. Тэхдээ тэр 2 хоюулаа нийлээд ч манай дарга нарыг бараадкуу нь тодорхоое...  
        За тэгээ л Дариа нөгөө захиаг нь аваад сайхан дуулцан явжээсэн чинь гэнт Дүлзэн цагаантнуудыг дагуулаа гараад ирнэ. Нөгөө баахан морь давхиад эхэлдэг чинь энэ шүү дээ. Дариа шууд гэр лүү гээ зугтна. Гэртээ харьж авгайгаа үнэрлэх, хүүгээ нэг харах, Сүхваатарыг нэг сайхан дурсах далимаараа захидлаа авгайдаа үлдээнэ. Жанжнаа дурсаж байхдаа тэрээр, өөрийнхөө хэр ромаантик залуу болхыгоо илчилсэн билээ. Авгай нь хараа л, гайхаа л зогсоод байна. Гэгээлэг сайхан каадр.
       Баахан цагаантнууд Дарикааг хөөгөөд давхжийн. Цэнцэг рэнцэг рэнцэг. Тэгсэн хамгийн ард давькжээсэн нэг цагаантан нөхдөө араас нь буудаад яваад байхы. Тэрий нь тэр оприатар нь яг харуулж энтэр. Тэр нөхөр улаантны агээнт байсан юм санж. Сайн эрээ! Нуруунаас хутга шаадаг номинацийн хувьд Түгжилтэй жоохон өрсөлдүүл өрсөлдхийн. Та нар битий улстөржкээд бай л даа, нөгөө хэдийг яриагүй л байна даг.
    Тэгээд манай хүн зугтжээснаа нэг ургаа хадны цаана орж зогсоод дайсныг хүлээдийн. Хориглолт хийгээд нэлээн үзэлцэх нь дээ гэж бодов. Тэгсэн харин гарч ирсэн сүрэг дайснаас ганцы нь буудчаад зугтдаг байшд дураак чинь. Мөн ч болдог хүнээрээ захиагаа зөөлгөхийм даа энэ ардын намыхан. Зай нь улам ойртоод юу юугүй баригдлаа даа. Энэ талаар түүхчид нэг ийм таамаг дэвшүүлсэн байдаг:
Дарьвазар давкиж явнаа.
Тэр цэргийн хүн байх чин хүсэлтэй... Цагаантнууд ухаан зулаггүй элдэнэ.
Дарьвазар давхингаа бодолхийлнэ. Түүний армаантак бодолд мориных нь 4 туурайн дүпр дүпр гэх чимээ, тэр витий хэл чихнийх нь хажуугаар өнгөрөх  мааузрын сумнууд ч саад болж чадкуу байлаа.
"За вайз, энэ муу цагаантнууд өөрсдийгөө цэрэг гэчээд намайг юу гэж бодоодаагаан болоо. Дээлтэй л байгаа виз. Тосч уулзаад би цэргийн хүн гээ хэлчxийн сан. Гү тэхээр дайсантайгаа уулзсан тагнуул болчкээд байдаг. Энэ чигээрээ зугтаагаад байвал намайг гүйцэх шинж алга. Хадны цаана ч зогсож үзлээ дэг.  Яршиг ерөөсөө л бүдрээд унчий!* Бариад авуул босч ирээд нэг сайхан хэлчээд үххэд гомдол алга".
  Морь нь оногдож, онхолдуут нь цагаантан гүүж ирснээ Дариаг барьчваа. Киноо ёсооор нэг хоёры нь тонгорч унагаа л биз бодуул сайн санахкуу байна. Тэгээд нөгөө алдарт диалог болсон газар чинь энэ шүү дээ. Яадаг яасан цэргийн хүн захиагаа хэзээ яажээсийн ч гэдэгилээ. Мөн ч сайхан кайф авлаа даа. За за Дариа бака. Ариунаа өрх толгойлсон эх болсон. Киноо цаашаа явлаа...
        Одоо нөгөө Ариунаа хүүтэйгээ явжийн. За тэр Ариунаа их сайхан хүүхээн. Сайхан гээд байхаар улам онгироод, гол тааралдангуут л нүүрээ угаагаа л яваад байна. Даанч нэг сонин хар даавуугаар арччдийн. Тэгээ л яваа л, хоёр хужаа таараа л, будаа мудаа идээ л... энд нээрээ Дүлзэн бас гардийн. Нөгөө долдойг чинь яаахнуу гээ хараад байсан чинь муу хоёр өвгөн хужааг жинкэн жижигрүүлдэг байшд. Хужаа чигсн хөгшин хүн дээрэлхэж байдаг сайхан мараалтай зусаа. Тэхдээ манай цагдаа нарын хажууд бол эелдэг амьтоон, юу ярьжаагаан.
        За байз морь нь яачдаг ч билээ дээ. Нөгөө хоёр хужаа ч хулхидчилуу мартчижээ. Хөгшин чигсн хужаа нар л юм чинь. Хүүхдээ дагуулаад явган явжээсэн пиррх гээ л араас нь ахиа л Дүлзэн ядаргаа гараад ирнэ. Нөгөө нуруунаас бууддаг тагнуулын хамт. Тэр нь нөгөөдүүлээ бүгдий нь нуруунаас нь буудаад дуусгацийн шиг байгаан. Тэгээд энчээ юу болдгийг бүгдээрээ мэднэ биддээ. Дүлзэн Ариунаа 2 ноцолджаахад  нь тэр орос харж харжаагаад Дүлзэнгийн нуруу нь гараад ирмэгц буудаа хаядийн бас. Яаж Ариунаагийн нуруу эхэлж гарчаагүй ин. Тэгснээ Ариунааг явуулчаад, далд орон ортол нь байрнаасаа хөдлөхкүү зогсдиян тээ. Комнийст эр Дүлзэнгийн кармаагий нь ухахкаа биз аягүол.
        Цинцигриийн!!! Эх хүү хоёр явсаар Сүхбаатар дээр ирлээ. Сүхбаатар Ариунааг дээрээс нь доош нь нэг харснаа хүүг өргөн "нэр хэнб?" гэдийн. Хүү, Тулга гэтэл "сайхан ч нэр, сайн ч эр "гэж энтэр, нөгөө хоёр нь энэ үгий нь ойлгожаагаа ч юм байхгүй Сүхваатарыг л хараад гайхаад вайна. Тэгээ манай намын яасан ийсэн гээд бүүр балайраа явчна. Заза кино ярих ч сайхан л доо ер нь вол.  

*- энэ түүхээс санаа авсан охин тахианы онигоо бий.