Британийн явган цэргийн Эссексийн хороо хэмээгч нэгтгэлийн дэслэгч Г. С. Бинстийд 1913 оны 9, 10 сард Монгол нутгаар аялсан тухайгаа Вангийн Азийн Нийгэмлэгийн Сэтгүүл (Journal of the Royal Asiatic Society)-д 1914 онд нийтлүүлсэн байна.

Монголоос дөнгөж ирээд байсан зураач Дамбын Цолмон уралдааны зарыг олж хараад, нэгэнт бага наснаас Марк Твений бүтээлийн уншиж өссөнийх, үзээд алдахаар шийдсэн байна. Ингэхдээ салангид олон зураг зурсангүй, ерөөс гурван ханыг нэг үргэлжилсэн континуум хэмээн үзээд панорама зураг зурж.

“Энэ бол миний амьдрал бүтээл. Ингээд салж таралгүй, нэг л газар хадгалагдахаар боллоо. Ганц нэгээр нь салгаж огт болохгүй. Юуг ч зарж болохгүй. Судлаач нар ирж судалгаагаа хийж байж болно” гээд сэтгэл нь их л хангалуун байлаа.

Нэмж хэлэхэд Крис Норман бас их мэдрэмжтэй, Парис дахь амрагийн түүхийг дуулахдаа Rendezvous, University гэх мэт үгийг зүгээр Британийн англи дуудлагаараа хэлэхгүй, ялангуяа Р-ийг нь хэлээ нугалан тагнайн ар этгээдэд хүргэж, франц авиагаар Га-лан “юнивэгасити” маягаар дуулж буй нь бүр ч донжтой.

Сор болсон шилдэг сэхээтэн эмэгтэйн урьд өмнө судалгааны эргэлтэд ороогүй хоёр бүтээлийг танилцуулахын ялдар гайхан бишрэх хийгээд өрөвдөн харуусах хосолсон элэг эмтрэм түүхийг уншигч авгайтай хуваалцана. Монголын анхны эмэгтэй хошуу дарга, төр нийгмийн нэрт зүтгэлтэн, хэл бичгийн багш, соён гэгээрүүлэгч, эмэгтэйчүүдийн эрхийн төлөө тэмцэгч Дунгарын Дунгаржидын нэжгээд өгүүлэл, шүлгийг олсноо танд хүргэх гэж буй хэрэг.

Нью-Йоркийн цорын ганц Хутагт хотын дорно этгээд дэх, тун энгийн тавилгатай байрандаа даруухан аж төрөх болов. Халимаг америк нийлсэн найзууд нь өдөр тутмынх нь амьдарлагад тус дэм болно. Хутагтад өөрт нь “хамба ламтны” өндөр дээд шаардлага, хэрэгцээ гээч юм огт үгүй болохоор үргэлжид даруу төлөв хэвээр. Халимаг нар түүнд монгол дээл оёж өгнө, тэрийг нь голж өөчилж байсан түүх нэг ч үгүй.