Хутагт Алтангэрэлт буюу судрын аймгийн дээд эрхэт хаан хэмээх их хөлгөн судар оршвой
Хэдийгээр 1941 онд Тува тусгаар улс гэж байсан ч БНТАУ-д Эх орны дайны фронтод сайн дураараа явж зөвлөлтийн талд байлдсан орос иргэдийн бүтэн үеийнхэн байсан. Тувачууд оросуудын нэгэн адил Зөвлөлтийн Элчинд ирж цэрэгт явдаг байж. Энэ далимд хэлэхэд тувачууд 1922 онд ЗСБНХУ-ыг эхлэн хүлээн зөвшөөрч дэмжсэн, 1941 оны 6 дугаар сард гадаад улсуудаас анх түрүүнд БНТАУ Зөвлөлт Холбоот Улсын талд орж Германд дайн зарласан байдаг. Мэдээж, их хөршөөсөө Тува ямар их хамааралтайг ойлгосон хэрэг.
Эцэг эх гэдэг бол хүүхдэд хамгийн нандин эрхэм хүмүүс. Ээж аав нь сайхан хоол хийдэггүй ч, хүүхэдтэйгээ тоглох завгүй ч, хүүхдийнхээ сэтгэлийг ойлгож чадаагүй ч, загниж зэмлэдэг ч, эцэг эхтэйгээ байгаа нь хүүхдэд амь амьдрал нь болдог.
Ардчилал ямагт эмзэг байдгийг бид бүгд мэдэх ч гэлээ бидний өнөөдрийн амьдарч байгаа ардчилал нь чулуун хэрэм мэт бат бэх юм шиг санагдана. Бидний Үндсэн хууль, эрх чөлөө ба тэгш эрхийн үндэсний мэдрэмж, угийн чадал тэнхээтэй дунд давхарга, бидний хөрөнгө чинээ болон боловсролын өндөр түвшин, том бөгөөд олон төрөлт хувийн хэвшил зэрэг нь бусдад тохиолдсон шиг ардчиллын хямралаас биднийг хамгаалах ёстой дархлаа юм.
Ардчилсан хувьсгалын дараагаар монголын социалист реализм өндөрлөж, урлахуйн арга барилын хямрал нүүрлэсэн юм. Ихэнх нь зохиолчид хар цагаан баатруудынхаа байрыг солих замаар уран бүтээлийн арга зүйгээ аврахын хичээж эхэлсэн. Харин Ц.Доржготов зохиолч яг л гэмтэй атлаа ариун, гэгээтэй боловч толботой амьд баатруудаа улам чамбай урласаар үлдсэн юм.
