Өнөөдөр арван дөрөвдүгээр Далай ламын мэндэлсэн ариун өдөр. Далай лам эдүгээ 89 насыг зооглож байна. Арван дөрөвдүгээр Далай лам 1935 оны 7-р сарын 6-ны өдөр Түвдийн Амдо нутаг буюу Хөх нуур мужийн Тагцэр тосгонд эцэг Цогжинцэрэн, эх Дэгжцэрэнгийн хүү болон мэндэлжээ. Хүүд Лхамдондов хэмээх нэр хайрлажээ. Тэднийх долоон хүүхэдтэй айл байлаа.

2023 оны есдүгээр сарын энэхүү намрын налгар өдрүүдэд монголын ууган сургуулиудын нэг болох Хэнтий аймгийн Өндөрхааны сургуулийн маань100 жилийн ой тохиож байна. Би энэхүү сайн сургуульд сайн багш нараар эрдэм заалгаж өссөн дөө. Төрөлх сургуулийнхаа дурсамжийг бичихээр шийдлээ. Та бүхэн болгоон соёрхоно уу.

Эх хэл нь бохирдвол үзэл бодол нь бохирддог, үзэл бодол нь бохирдвол үйл явдал нь бохирддог юм. Улаантнууд 1944 онд эртний монгол үндэстний соёлын эх сурвалж болсон босоо монгол бичгийг минь устгаж оронд нь харийн орос крилл бичигт ард түмнийг минь албадан оруулж, харийн буруу номыг тоть шиг цээжилдэг болсон. Үүнээс болж орчин үеийн монголчууд монгол соёлоосоо тасарчихсан.

Өнөөгийн Монголд цагдаа, хүчний байгууллагахүн хүч, техникийн боломжоор хангагдсаар байгаа боловч улс даяар гардаг гэмтхэргийн өмнө хүчгүйдэж байна.Эрүүгийн хууль мөрдөгдөж байгаа боловч ялын бодлого нь ойлгомжгүй болж, хариуцлага, ял оноолт нь суларсаар байна.

Нутаг усаа хараад, гэрийнхээ буурийг үзээд, Аав, Ээжийнхээ ачлалыг санахаар аяндаа нулимс цийлэгнэх аж. Сумынхаа наадам дээр Ээжийнхээ нөхөрлөж явсан үе тэнгийн боди сэтгэлт буурлуудтайгаа золгох мөчид нулимсаа барьж дийлэхгүй аж.

Би нэгэн удаа Монголд Д.Ширэндэв багшийн заадаг Үлэмж үзэхүйн бясалгалд 10 хоног суусан юм. 10 хоногийн турш өглөөний 04 цагаас үдшийн 22 цаг хүртэл анир чимээгүйн дунд бясалгал хийж юү ч ярихгүй, нэг ч үг дуугарахгүй, зөв амьсгалж, зөв бясалгаж, цагаан хоол зооглож сурсны дараа бие сэтгэл хөнгөрч оюун ухаан саруулсаж ер бусын амар амгалан болж билээ. Бясалгалын дараа үг дуугарах ч сонирхолгүй болдог юм билээ. Зөвхөн анир чимээгүйн дунд бясалгал хийх ихэд чухаг юм байна гэдгийг ойлгосон доо.