Дэлхийн II дайны дараа ихэнх улс капиталист ба социалист гэсэн хоёр лагерьт хуваагдав. Солонгос ч мөн хагаран, 1950 оноос талцан байлдсан бөгөөд гурван жилийн дотор 56 мянга гаруй хүний амь үрэгдсэний дараа Хятад, Хойд Солонгос ба НҮБ-ын гэрээгээр Солонгосын хойгийг 38 дугаар өргөргийг дайруулан, дөрвөн км өргөн, 250 км урт судал татан, цэрэг зэвсэггүй (DMZ) бүс татан зааглажээ.

Энэ бүс эдүгээ дэлхийд хамгийн их цэрэг, зэвсэгтэй, хэзээ ч дайн өдөөхөд бэлэн галын шугам болоод байна. Өмнөд Солонгост өнөөдөр АНУ-ын тэнгисийн, явган болон агаарын хүчний 25 мянган цэрэг байрлаж, жил бүр Өмнөд Солонгосын 300 мянган цэрэгтэй хамтран байлдааны сургуулилалт хийсээр буй.

Хуваагдсанаас хойших жараад жилд Өмнөд Солонгос капитализмын замаар АНУ-ыг даган хөгжив. 100 мянган ам км нутаг дээр 50 сая хүн амьдарч байна. Хойд Солонгос социализмын замаар Зөвлөлт Холбоот Улс болон Хятад улсын нөлөөн дор хөгжив. 120 мянган ам км газар нутагт 25 сая хүн амьдарч байна. Өнөөдөр Өмнөдийн эдийн засаг нь Умардынхаасаа 40 дахин, нэг хүнд ногдох ДНБ нь бараг хорь дахин том болжээ.

NASA-гийн хиймэл дагуулаас авсан Солонгосын хойгийн шөнийн зураг саяхан хэвлэгдлээ. Хойд Солонгосын нутагт цөөхөн гэрэлтэй, нийслэл Пхеньянаас бусад нь тас харанхуй байхад Өмнөд Солонгосын бүх хот нь нийслэл Сөүлээсээ ялгагдахгүй шахам тод гэрэлтэй, улс орон нь тэр чигээрээ өдөр шиг гялалзаж харагдана. Хоёр Солонгосын эдийн засаг, иргэдийн эрх чөлөө, амьдралын түвшин ч яг энэ зураг шиг ялгаатай болжээ.

Солонгосын хойг хэзээ бүхэлдээ цэцэглэн хөгжиж, айл бүр нь элэг бүтэн, элбэг сайхан амьдрах юм бол. Хоёр Солонгос хэзээ, ямар зардлаар нэгдэх юм бэ. Ер нь хэн нэгтгэхийг хүсээд байгаа юм бол.

БОГИНО НАСТАЙ БОДЛОГУУД

Хойд Солонгосын шөнийг өдөр мэт гэрэлтүүлэх зорилготой Өмнөд Солонгосын “Нарны гэрэл” (sun shine) нэртэй гадаад бодлогыг анх 1998 онд Ерөнхийлөгч Ким Дэ Жун зарлан, хэрэгжүүлж эхлэв. Хоёр Солонгосын улс төрийн харилцаа идэвхжиж, Пхеньян хотноо хоёр Солонгосын удирдагчид дээд түвшинд анх удаа уулзан, хэд хэдэн хамтарсан томоохон бизнес эхлүүлж, дайнаар тусгаарлагдсан гэр бүлийн гишүүдийг уулзуулсан түүхэн үйл явдлууд өрнөлөө. Солонгосын хойгийн аюулгүй байдлыг бэхжүүлэхэд оруулсан хувь нэмрийг нь үнэлж, түүнд 2000 онд Нобелийн энх тайвны шагнал олгов.

Өмнөд Солонгосын Ерөнхийлөгч (2003-2008) Ро Му Кюн энэхүү “Нарны гэрэл” бодлогыг үргэлжлүүлэхээр оролдсон ч хүний эрхийг ноцтой зөрчиж буй Хойд Солонгосын дарангуйлагч дэглэмд ямар ч нөхцөл тавихгүйгээр эдийн засгийн тусламж олгож байна, ер нь улс төрийн дэмжлэг авах, сонгуульд ялахын төлөө ашиг хонжоо харсан бодлого гэж дотооддоо шүүмжлүүлэх болов.

“Хойд Солонгос цөмийн зэвсэгтэй болсон, олон улсын гэрээ хэлэлцээг зөрчиж байна” гэсэн шүүмжлэл олон улс даяар тархаж эхэллээ. Тийм ч учраас Ерөнхийлөгч (2008-2013) Ли Мюнг Бак Хойд Солонгостой харилцаагаа нэлээд чангалж, тодорхой нөхцөл тавих болов. Ингэснээр 2010 оны гуравдугаар сард Өмнөд Солонгосын шумбагч онгоцыг Хойд Солонгос бөмбөгдөв. Энэ үеэр 40 усан цэрэг амиа алдсан боловч Хойд Солонгос энэ хэргийг үйлдээгүй гэж мэдэгджээ. Долоон сарын дараа нэгэн маргаантай арал дээр хоёр Солонгос хоорондоо их буугаар буудалцав.

2013 онд Өмнөд Солонгосын Ерөнхийлөгчөөр анх удаа эмэгтэй хүн сонгогдсон юм. Ерөнхийлөгч (1963-1979) Пак Чун Хигийн охин Пак Гын Хэ хоёр Солонгос нэгдэх нь эдийн засгийн хувьд бүс нутгийн бүх улс, тоглогчдод өндөр ашиг олох боломж бүрдүүлж байгаа тухай (даебак) онолыг 2014 оны эхээр дэвшүүлэв.

2015 оны нэгдүгээр сард тэрбээр Хойд Солонгосын удирдагч Ким Жөн Унтай ямар нэг нөхцөл тавихгүй уулзахад бэлэн гэдгээ мэдэгдлээ. Мөн Өмнөд Солонгос дангаараа 2015 онд нийт 25 тэрбум америк долларын хүмүүнлэгийн тусламжийг олон улсын байгууллагуудаар дамжуулан, Хойд Солонгост үзүүлэв.

Хойд Солонгос 2016 оны нэгдүгээр сарын 6-нд цөмийн зэвсэг, хоёрдугаар сарын 7-нд пуужин туршиж, түүнийг хүссэн газартаа хүргэх чадвартайгаа баталсан юм. Нэг сарын дараа НҮБ-ын Аюулгүйн зөвлөлийн 2270 дугаар тогтоол гарч, Хойд Солонгосын эсрэг хамгийн чанга хориг арга хэмжээ авахыг гишүүн бүх оронд тушаав. Нэлээд өгөөжтэй ажиллаж байсан Кэсоны аж үйлдвэрийн бүсийн үйл ажиллагааг ч зогсоожээ. Хоёр Солонгосын хооронд байж болох бүх яриа хэлэлцээ зогсоод хэдэн сар өнгөрч байна.

БОДИТ БАЙДАЛ

Өмнөд Солонгос түүхэн богино хугацаанд буурай орноос дунд хөгжилтэй улс болж чаджээ. Шинэ мянган эхлэхээс өмнө Хоёр Солонгос нэгдэж, хүчирхэг улс болохыг Өмнөд Солонгосын залуу үе нь хүсэж, ахмад үе нь болгоомжилдог байсан бол XXI зуун гарч, хоёр Герман нэгдсэний зардал, өрнөлийг хараад залуу үе нь дурамжхан хандах болсон гэнэ. Тэгээд ч бид аль хэдийнэ хоёр өөр болчихсон гэж тэд үзэцгээх болов.

Өмнөд Солонгосын Стратеги, санхүүгийн яамнаас 2013 онд гаргасан тооцоогоор хоёр Солонгос нэгдвэл зардал нь арван жилийн турш ДНБ-ий долоон хувьтай тэнцэх бөгөөд 80 тэрбум америк долларын зардал жил бүр гарах гэнэ. “The Wall Street Journal”-д мэдээлсэн өөр нэг тооцоогоор 30 жилийн турш Хойд Солонгост дэд бүтэц шинээр байгуулах, иргэдийн орлогыг нэмэгдүүлэх ажил төсөвт маш их ачаалал өгч, нийт 2-5 их наяд доллар болно гэжээ.

Баруун, Зүүн хоёр Германы хөгжлийн зөрүү хоёр Солонгосыг бодоход хамаагүй бага байсан ч нэгдсэнээс хойших арван жилд (2009 оны байдлаар) хөрөнгө оруулалтын зардал 1.9 их наяд доллар болсон аж. Зардал өндөр ч хоёр Солонгос нэгдэж чадвал 2050 он гэхэд дэлхийн найм дахь том эдийн засагтай улс болж, Герман, Японыг ардаа орхино гэж 2009 онд хийсэн “Goldman Sachs” компанийн судалгаанд дурджээ. Хойд Солонгосын уул уурхайн нөөц нь Өмнөд Солонгосынхоос олон дахин их бөгөөд газрын ховор элементээр гэхэд дэлхийн нөөцийг хоёр дахин нэмэгдүүлэх хэмжээтэй аж.

Хэрэв энэ бүх тооцоо үнэн бол казинод ороод л баяжчихмаар санагдавч өнөөгийн бодит байдлыг харахад тэр цаг ойр биш гэнэ. Ямар ч гэсэн Өмнөд Солонгост таван жилд нэг удаа болдог, сунгагддаггүй Ерөнхийлөгчийн сонгууль 2017 онд тохиох тул хоёрдугаар Пак, гуравдугаар Кимтэй уулзаж амжихгүй л болов уу.

Өмнөд Солонгосын төр, засгийн бодлого нь богино хугацаанд, бүр тодруулбал сонгуулийн таван жилд багтаан үр өгөөж хайсан мэт харагдах болжээ. Харин иргэний нийгэм, эрдэмтэн судлаачид нь урт хугацааны, алсын хараатай бодлого гаргахыг дэмждэг аж. Ямар ч гэсэн өнөөдөр өмнөдийн эрх баригчид Хойд Солонгосын удирдлагыг хүчээр сүрдүүлэн, бусад оронтой хамтран бүх талаар хориг саад тавьж, тусгаарлах бодлого баримталж байна.

Аль ч нийгмийн хувьд, ямар ч дарангуйлагч, эсвэл ардчилсан улс орон байлаа ч эцсийн эцэст яаж амьдрахаа ард иргэд нь сонгодог. Энэ бол цаг хугацааны л асуудал. Хойд Солонгосын иргэдэд өөрсдийнх нь болон гадаад орнуудын тухай үнэн бодит мэдээлэл хүргэхийн төлөө дэлхий нийтээрээ анхаарах цаг болжээ. Эдүгээ Хойд Солонгост гурван сая хүн гар утас хэрэглэж байгааг хэрхэн ухаалгаар ашиглах тухайд ч анхаарах учиртай.

Өмнөд Солонгосын хөгжлийн гайхамшгийн тухай мэдээлэл дутуу хүрч буй ч ямар нэг аргаар зугтан тэнд очсон хойд солонгосчуудын мэдээлэл (нийтдээ 130 мянга орчим) сүүлийн үед ам дамжин түгж байна. Зугтан очсон хүн бүр капиталист системд дасан зохицож чадахгүй, олигтой ажил төрөл ч олдохгүй, гадуурхагдах болсон, бас олон арваараа Хойд Солонгос руугаа буцаж байгаа нь хоёр Солонгосыг нэгтгэх хугацааг улам л холдуулсаар байгаа юм. Хойд Солонгост нууцаар явуулсан судалгаанд оролцогчдын дийлэнх нь Өмнөд Солонгостой биш, Хятад улстай нэгдэхийг дэмжсэн гэж Согангийн их сургуулийн судлаач ярьж байна.

Хоёр Солонгос нэгдэхэд зай ч байна, лай ч байна. Хэзээ нэгэн цагт нэгдэх аваас шал өөр үзэл бодол, үнэ цэнэ, өмчийн харилцааны ойлголттой ах дүүс бие биенээ ойлгож, хамтран амьдрахын тулд маш их тэвчээр, хөдөлмөр, өршөөнгүй, нийгүүлсэнгүй сэтгэл гаргах шаардлагатай болно. Өмнөд Солонгосын улстөрчид энэ талаар аль хэр бодож байгаа юм бол оо.