Хүн эхлээд асуудлаа зохиодог, дараа нь хариулт хайж дэвэн дэлхийгээр бэдэрдэг. Өөрөө зовлонгоо зохиодог, дараа нь түүнээс салгаж өгөх аврал эрэн гүйдэг. Дотоод гүн рүүгээ өнгийгөөд хар. Уйтгар зовлон, асуудал бэрхшээл хаана байна? Зайлж булзахгүй ажиглах аваас хий үзэгдлийн мөн чанарыг ойлгоно.

Их багш Бодидарма Хятадад иржээ. Тэрбээр энэ дэлхийн хосгүй үнэт очир эрдэнэсийн нэгэн билээ. Хаан эзэн түүнтэй уулзаад, зовлонгоо тоочиж гэнэ: “Би үе үе тэсэшгүй бэрх үймэрдэг хүн. Элдэв өнгийн төвөг зовлон сэтгэл зүрхийг минь сандаачих юм даа” гэв.

Бодидарма хааныг цоргитол ширтэж байснаа: “Та маргааш өглөө бар цагт тэр бүх зовлон төвгөө аваад ир. Ганцаараа ирж болохгүй шүү. Тэднийгээ дагуулаад ирээрэй” гэж хэлэв.

Учир битүүлэг үгэнд гайхсан хаан Бодидармаг ажвал хэнийг ч нөгөө ертөнц лүү тонилгож чадах догшин сахиус шиг харагджээ.

“Та сая юу хэлэв ээ?” гэхэд Бодидарма хээвнэг өгүүлрүүн: “Зовлон төвгөө авчрахгүй бол би яаж түүнийг чинь тонилгох юм бэ? Аваад ирвэл болгоод өгөмз!”
Тэр шөнө хаантан зүсэн зүйлийн бодолд дарагдаад унтаж чадсангүй. Бодидармагийн үг чихэнд нь хоногшиж, дүр нь сэтгэлд хадагджээ.

“Үүр цүүрээр бар цагт бүрэнхий байна. Галзуу солиотой юм шиг энэ хүн намайг яагаа ч билээ. Аягүй бол өнөөх бахим том бэрээгээрээ тархи хагалчихаж мэднэ. Ер нь очихоо больё... Гэхдээ л бүх зовлонг минь тонилгоод өгнө гэсэн сэн. Яах вэ, байз” хэмээн эргэж хөрвөсөөр шөнийг барлаа.

Өглөө үүр цүүрээр их л эргэлзэнгүй Бодидармагийн зүг явлаа. Ламтан сүмийн довжоон дээр бэрээгээ тулчихсан сууж байв. Бүрэг бараг үүрийн сүүмэнд тэрбээр бүр ч догшин сүртэй харагджээ.

“Уухайс, та хүрээд ирэв үү? Нөгөө болдоггүй нөхөд чинь хаа байна?”гэж Бодидарма хашгирлаа.  Хариуд нь хаан: “Ламтан та жаахан будилаад байна уу? Тэд чинь гадна талын зүйлс биш шүү дээ. Би аваад ирсэн. Гэхдээ дотор минь байгаа” гэж булзав.

“Аан тийм үү? Гадна ч бай, дотор ч бай ялгаагүй. Алив та суугаа нүдээ ань. Нүгэлт зэтгэрүүдийг дотроосоо олоодох. Барьж авангуутаа над хэлээрэй. Эсвэл миний бэрээ рүү нүд ирмээрэй. Би тэдэнд үзүүлээд өгнө.”

Хаан яах ч аргагүй болоод нүдээ анин суув. Жаахан эмээнгүй байсан ч дотор зүрхийг нь үймүүлдэг зэтгэрийг барьж өгөхөөр эрэлхийлэв. Энд нь нэг, тэнд нь нэг сэтгэлээ онгичоод юу ч олсонгүй. Ямар ч гай зэтгэр, гамшиг зовлон алга. Ийн ухаарах хэрээр тэр гүн бясалгалд уусан алдрав. Цаг мөч өнгөрсөөр наран ургахын үест түүний царайд ер бусын амар амгалан туяарчээ.

“Одоо нүдээ нээ! Хангалттай хугацаа өнгөрлөө. Хаа байна, тэр зовлон чинь? Олж харав уу, барьж чадав уу?” гэж Бодидарма асуулаа.

Хаантан тэсгэлгүй инээж, ламтны өлмийд сөгдөөд: “Угаасаа л байгаагүй юм байна. Би дотор луугаа өнгийж үздэггүй харалгандаа л тэднийг байна гэж харддаг байж. Өнгийгөөд үзсэн чинь юу ч алга. Та надад жинхэнэ ид шид зааж өглөө шүү” хэмээн баясалтайгаар өгүүлжээ.

“Агнистын гэгээ” цуврал – “Чанадын чанадад” номоос