АН ГАРЛАА, ЗАСГИЙН ГАЗАР ОГЦРОХ УУ
АН хамтарсан Засгийн газраас гарах нь тодорхой боллоо. 2008 оны сонгуулиар өгсөн сонгогчдын санал одоо л нэг юм
АН хамтарсан Засгийн газраас гарах нь тодорхой боллоо. 2008 оны сонгуулиар өгсөн сонгогчдын санал одоо л нэг юм 3.4 жилийн дараа байр байрандаа очих нь сайн хэрэг. Энэ сайнаас гадна уул уурхайн их мөнгөний урсгалд, хөгжлийн гараан дээрээ зогсч байгаа Монголын төрд шударга хяналт хамтарсан засгаас ч илүү хэрэгтэй. Харин АН-ынхны замын дундаас салахын цаад зорилго нь энэ зүгт, засагт улс орныхоо төлөө хамтарсан гэдэг шигээ байж чадах уу. Үгүй л болов уу. Суганд хавчуулагдаж яваад сонгуульд амжилт үзүүлэхгүйгээ мэдэрч, сонгуулиас хагас жилийн өмнө, товлосон хугацаандаа гарч байгаа нь л энэ байх. Тэдний тайлбараар АН 3.4 жил улсаа бодож засагт, албан тушаалд хамтарчээ. Одоо бидний харж буйгаар сонгуулийн өмнөх зургаан сард намаа ч юм уу, амиа бодож тусдаа явахаар шийджээ. Улс төрийн талаасаа дөрөв таван сар сайд явснаас дараагийн дөрвөн жилийн турш сайд байх өрсөлдөөнд бэлтгэх нь зөв л дөө. Тус намынхан гурван оны турш засагт хамтарсан шалтгаанаа тайлбарлаж ирсэн бол үлдэж буй хагас жилд засгаас яагаад гарснаа зөвтгөх ажилтай боллоо.
АН засгаас гарснаар нийгэмд хоёр чухал асуулт гарна. Нэгд, Засгийн газар огцрох уу. Хоёрт, АН Засгийн газраас гарсан нь зөв, буруу тухай. Эхний асуултын хариултыг хуулиас харж, хуулийн хүрээнд шийдэх боломжтой. Харин хоёр дахь асуултын эцсийн хариултыг 2012 оны сонгуулийн дүн л харуулна. Үндсэн хуульд Засгийн газрыг бүрэн бүрэлдэхүүнээр нь огцруулах гурав дөрвөн үндэслэл бий.
ЭХНИЙХ НЬ, ЗАСГИЙН ГАЗАР БҮРЭН ЭРХЭЭ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ БОЛОМЖГҮЙ ГЭЖ ЕРӨНХИЙ САЙД ҮЗЭЖ УИХ-Д ХАНДВАЛ ХУГАЦААНААС НЬ ӨМНӨ ОГЦРУУЛНА
Үндсэн хуулийн энэ заалтыг Монголын парламент хэрэглэж байсангүй. 1990-1992 онд Д.Бямбасүрэнгийн тэргүүлсэн эвслийн Засгийн газарт итгэл үзүүлэх эсэхийг Улсын Бага Хурал хэлэлцэж байсан удаатай. Мөн Ж.Наранцацралт агсан Ерөнхий сайдаас огцрохдоо танхим нь үүрэг гүйцэтгэгчээр ажиллах боломжгүйг мэдэгдэж байв.
Тухайн үеийн Ардчилсан холбоо эвслийн дотоод зөрчилд бухимдсан тунирхлаа л Ж.Наранцацралт агсан илэрхийлсэн нь тэр. Түүнээс бус, нэгэнт Ерөнхий сайдыг өөрийг нь огцруулж байгаа учраас угаасаа Засгийн газар танхимаараа огцрох л байлаа. Хачирхалтай нь түүнийг чуулганы индэрт энэ үгээ хэлж байхад өөрийнх нь сайд болгож өөд гаргаж ирсэн сайн эрс нь Ж.Наранцацралтаас урваж, өөр өрөөнд “ийм Ерөнхий сайдтай хамтарч ажиллахгүй” гэх мэдэгдэлд гарын үсэг зурж суусныг хувь заяаны шоглоом гэх байх.
Ерөнхийдөө тэднийг улс төрийн шийдвэрээр зуруулсан нь тодорхой л доо. Харин Хуульзүйн сайдаар ажиллаж, намынхаа гурван нөхрийг казиногийн хэргээр шоронд хориход ихээхэн үүрэг гүйцэтгэсэн гэх, үүнээсээ болж угаасаа намдаа орон зайгүй болж явсан Л.Цог гарын үсэг зураагүй. Бас сайд С.Мэндсайхан тэр үед Монголд байгаагүй ба дараа нь ирсэн хойноо “ би гарын үсэг зурах л байсан” гэж ярилцлага өгч байв. Гэтэл хамтарч ажиллахгүй гэсэн “ийм Ерөнхий сайд” нь 2000 оны сонгуулиар ардчиллынхнаас ганцаараа УИХ-д сонгогдов. Энэ бүхэн унаж босч, туршлагажиж явсан залуу ардчиллагчдад том сургамж болж үлдсэн юм.
Өнөөдөр АН явлаа гээд Ерөнхий сайд С.Батболд Үндсэн хуулийн энэ заалтыг хэрэглэж Засгийн газраа бүрэлдэхүүнээр нь хугацаанаас өмнө огцруулахгүй нь хэнд ч тодорхой. Ерөнхий сайдад тийм шалтгаан, бусдад тийм шалтаг олдохгүй.
УДААХЬ НЬ, ЕРӨНХИЙ САЙД ОГЦОРВОЛ ЗАСГИЙН ГАЗАР БҮРЭН БҮРЭЛДЭХҮҮНЭЭРЭЭ ОГЦОРНО
Засгийн газар танхимын зарчмаар ажиллаж, гүйцэтгэх засаглалыг парламентын өмнө Ерөнхий сайд төлөөлдөг. Ингэж Ерөнхий сайдаа дагаж танхимаараа огцорсон тохиолдол хэд хэд бий. Гэхдээ Ерөнхий сайдын алдаанаас бус, голдуу улс төрийн шийдвэрээр АН-ынхан М.Энхсайхан, Ж.Наранцацралтыг, МАН-ынхан М.Энхболдыг Ерөнхий сайдаас танхимтай нь хамт огцруулж байлаа.
АН засгаас гарсан нь С.Батболдыг Ерөнхий сайдаас огцруулах шалтгаан болохгүй юм. Хэрвээ түүнийг Ерөнхий сайдаас огцруулна гэвэл тэрээр намын даргын албаа ч өгөх ёстой болно. Учир нь МАН-д дарга нь хүлээх хариуцлагатайгаа дүйцэх хэмжээний эрх мэдэл бүхий албан тушаал хашдаг онцлогтой. Өмнөх үе үеийн дарга нар ч тийм байсан. Тус намын дүрмээр Ерөнхий сайдыг огцруулах, нэр дэвшүүлэх бүх процедур Бага хурлын шийдвэрээр явна. Намын даргаа солих дээрээ тулбал Их хурлаа хуралдуулна. Сонгууль дөхсөн учраас тийм цаг хугацаа байхгүй. Иймд АН-ынхан гарлаа гээд намын даргаа Ерөнхий сайдаас огцруулах цаг хугацааны боломж, улс төрийн далим МАН-ынханд гарахгүй нь.
БАС НЭГ ҮНДЭСЛЭЛ. ЗАСГИЙН ГАЗРЫН ГИШҮҮДИЙН 50 ХУВЬ НЬ НЭГЭН ЗЭРЭГ ОГЦОРВОЛ ЗАСГИЙН ГАЗАР БҮРЭН БҮРЭЛДЭХҮҮНЭЭРЭЭ ОГЦОРНО
Улс төрд түүх зарим талаараа давтагдах нь элбэг бөгөөд сонин. 2005 онд Ц.Элбэгдоржийн тэргүүлсэн их эвслийн Засгийн газар Үндсэн хуулийн яг энэ заалтаар огцорсон. Түүний танхимын 50 хувийг МАХН-ын сайд нар бүрдүүлж байсан бөгөөд тэд өнөөдрийн АН-ынхан шиг гэнэт л улс төрийн шийдвэр гаргаад явж байв. Ялгаа нь, тэр үед явсан хэсэг нь Засгийн газрын гишүүдийн 50 хувь байсан учраас Ерөнхий сайд нь, танхимын гишүүдийн үлдсэн 50 хувь нь хүсээгүй байхад л засаг бүрэлдэхүүнээрээ огцорсон. Харин өнөөдөр явж байгаа хэсэг бол С.Батболдын танхимын 40 хувь учраас Үндсэн хуулийн дээрх заалтад хамаарахгүй юм. 2005 онд их эвслийн Засгийн газрыг задлахгүй гэж АН-ынхан тэр үеийн МАХН-ыг баахан гуйж, гэрээ ярьж байлаа. Одоо МАН-ынхан нь АН-аа гуйх цаг иржээ. Спортоор бол харьцаа нь 1:1 болж байгаа юм уу даа.
УИХ-ЫН ГИШҮҮДИЙН ДӨРӨВНИЙ ГУРАВ БУЮУ 19 БА ТҮҮНЭЭС ОЛОН ГИШҮҮН ЗАСГИЙН ГАЗРЫГ ОГЦРУУЛАХ АСУУДЛЫГ ӨРГӨН БАРИВАЛ УИХ ХЭЛЭЛЦЭЖ ОЛОНХИЙН САНАЛААР ШИЙДДЭГ
МАН, АН засагт хамтарч бүдүүн бүлэг үүсгэсэн учраас гуравдагч хүчнийхэнтэй засагт хонзогногчид, хоёр намын гомдогчид, эсэргүүнүүд ч нийлээд 19 хүрдэггүй байлаа. Одоо АН биеэ дааснаар парламентад 30 гаруй хүнтэй асар хүчирхэг сөрөг хүчний өргөн фронт үүслээ. Тэглээ гээд тэд 19-өөрөө нийлж Ардын намыг улам хүнд байдалд оруулахын тулд Монгол Улсын Засгийн газрыг унагах богино зайн улс төр хийхгүй болов уу. Хэрвээ АН-ын зүгээс ийм алхам хийх, түүнийг дэмжих нь хамтарсан Засгийн газарт хамтаараа хийснээ үгүйсгэсэнтэй адилхан. Ёс суртахууны хувьд бол бүр адгийн амьтад болж харагдана. Иймд энэ арга ч явуургүй.
Энэ бүгдээс өөр онгорхой зай Үндсэн хуульд байхгүй учир АН байрандаа очлоо гээд Засгийн газар огцрох, огцруулах үндэслэл алга. МАН-ынхан одоо явж байгаа Засгийн газрын гишүүдийг намаасаа нөхөн томилоод энэ Ерөнхий сайд, энэ танхимтайгаа цааш явж сонгууль хүргэх эрхзүйн бололцоотой юм. Харин ч сохорсон биш завшив гэдэг шиг зарим нэгэн цомхотгол, шинэчлэл хийх боломж бүрдэж байна. Жишээ нь, АН-тай хамт зургаан сайд, долоо найман дэд сайдын орон гарна. Засгийн газрыг огцруулах тухай яриа гарах бүрт “Одоо томилогдох сайд нар юу ч хийж чадахгүй. Салбартайгаа танилцаж ч амжилгүй сонгуультай золгоно” гэх тайлбарыг МАН-ынхан байнга хэлж ирсэн. Тэгвэл одоо томилогдох сайд, ялангуяа дэд сайд нар салбартайгаа ч танилцалгүй шууд сонгуультай золгож, сонгуулийнхаа заваар ажлаа хийх байх. Гэтэл зургаан сар ч хамаагүй сайд хийгээд шуурхайхан ажиллачих хүсэлтэй хувь хүмүүс, сайд болж өөрийгөө таниулаад нэр дэвших горилогчид МАН-д олон бий. Дөчин найман хүнд давуу эрх олгосон УИХ-ын сонгуулийн шинэ хуулиар нэр дэвших боломж нь хаагдсан, нэр дэвшээд ч ялах магадлал нь багассан, мандат нь хасагдсан, намын шинэ байранд өргөсөн хандивынхаа шанг хүлээгчид нь ч бий. Тэр бүгдийн хүсэлд нийцүүлж, ам хааж, өр төлөх маягаар сул гарсан сайд, дэд сайд нарыг орыг гүйцээж томилох уу, Тэргүүн шадартай хамт дэд сайд нарыг цомхотгох уу гэдэг нь МАН-ын л асуудал. Хэрвээ Тэргүүн шадар сайд одоо огт хэрэггүйтэй адил АН засгаас гарсан далимаар чуулганд салбараа төлөөлөх ч эрхгүй шагналын дэд сайд нарыг цомхотгож чадвал сайн нэр нь МАН-д л ирнэ. Ийм улс төрийн эр зориг Сү.Батболдоос, МАН-аас гарах уу, үгүй юү мэдэхгүй.
Харин хашаанаас нь явлаа гээд МАН-ын хувьд АН бол цэнэг нь дууссан батарей биш юм. Хамгийн гол нь тэд сөрдөг биш, шударга хяналттай, хамтарч ажилладаг сөрөг хүчин байж чадвал АН-ын шийдвэрийг, МАНАН сарнисныг олон хүн зөвтгөх нь гарцаагүй. Дундаа нэг Засгийн газартай сонгуульд хамтдаа орж “хонины найр” хийж байснаас л дээр. Гэхдээ нэгэнт гарахаар шийдсэн л бол явах хүнээр ачаа татуулдаггүй монгол уламжлалаар цаг алдаж, хойшоо сунжрах шаардлагагүй. Анх хамтрах томилогдохдоо гаргаж байсан АН-ын хурд хагацаж салах, огцроход ч хэрэгтэй. МАН-ынхан ч явуулахгүй, гэрээгээ эргэж хар, харамсч байна гэж матрын нулимс унагаад хэрэггүй. Улс төрийн өнцгөөс нь харвал энэ удаа АН-ынхан бүхэл бүтэн 76 мандаттай УИХ-ын ээлжит сонгуулийн төлөө гарч байхад МАН-ынхан 2005 онд 65 дугаар тойргийн нөхөн сонгуулийн ялалтыг хамтарсан засгийн туслалцаатайгаар авчихаад \тэр үед хамтарсан засагтай гээд АН-ынхан нэр дэвшүүлээгүй юм\ зорилгодоо хүрлээ гээд гарч байсан шүү дээ. Тэд орой нь хуралдаж шийдвэрээ гаргаад ердөө маргааш өглөө нь танхимаа орхиод гарч байлаа. Бялуу тэнд хжваах учраас засаг салсныг талархан хүлээн авагчид харин ч МАН-д АН-ынхаас хавьгүй олон байж магадгүй.
Огцрохгүй ч гэсэн засаг сална гэдэг онцгой нөхцөл. Түүнчлэн 2012 онд хийж гүйцэтгэх бүтээн байгуулалтын тендерийн шалгаруулалт эхэлж, нийслэл аймгууд төсвөө ярьж байгаа энэ чухал үед дээрээ удаан бужигнаж хүлээлт үүсгэх нь хаана хаанаа хэрэггүй л дээ. Энгийн иргэд бид “АН Монголын ардчиллыг аврахын тулд түүхэн шийдвэр гаргалаа” гэж хошгороод, “МАН тулдаа л улс орноо бодож бууриа сахиж үлдлээ” гэж өрөвдөн улстөрчдийн наанаа ярьж байгаа гоё үгст нь итгээд ч хэрэггүй. Цаанаа аль аль нь намаа, 2012 оны сонгуулиа бодож л шийдвэр гаргаж ярьж яваа нь тодорхой. Харин намуудын энэ тоглоомоос улс орон, олон түмэн л хохирол, хожигдол багатай гараасай даа.
АН засгаас гарснаар нийгэмд хоёр чухал асуулт гарна. Нэгд, Засгийн газар огцрох уу. Хоёрт, АН Засгийн газраас гарсан нь зөв, буруу тухай. Эхний асуултын хариултыг хуулиас харж, хуулийн хүрээнд шийдэх боломжтой. Харин хоёр дахь асуултын эцсийн хариултыг 2012 оны сонгуулийн дүн л харуулна. Үндсэн хуульд Засгийн газрыг бүрэн бүрэлдэхүүнээр нь огцруулах гурав дөрвөн үндэслэл бий.
ЭХНИЙХ НЬ, ЗАСГИЙН ГАЗАР БҮРЭН ЭРХЭЭ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ БОЛОМЖГҮЙ ГЭЖ ЕРӨНХИЙ САЙД ҮЗЭЖ УИХ-Д ХАНДВАЛ ХУГАЦААНААС НЬ ӨМНӨ ОГЦРУУЛНА
Үндсэн хуулийн энэ заалтыг Монголын парламент хэрэглэж байсангүй. 1990-1992 онд Д.Бямбасүрэнгийн тэргүүлсэн эвслийн Засгийн газарт итгэл үзүүлэх эсэхийг Улсын Бага Хурал хэлэлцэж байсан удаатай. Мөн Ж.Наранцацралт агсан Ерөнхий сайдаас огцрохдоо танхим нь үүрэг гүйцэтгэгчээр ажиллах боломжгүйг мэдэгдэж байв.
Тухайн үеийн Ардчилсан холбоо эвслийн дотоод зөрчилд бухимдсан тунирхлаа л Ж.Наранцацралт агсан илэрхийлсэн нь тэр. Түүнээс бус, нэгэнт Ерөнхий сайдыг өөрийг нь огцруулж байгаа учраас угаасаа Засгийн газар танхимаараа огцрох л байлаа. Хачирхалтай нь түүнийг чуулганы индэрт энэ үгээ хэлж байхад өөрийнх нь сайд болгож өөд гаргаж ирсэн сайн эрс нь Ж.Наранцацралтаас урваж, өөр өрөөнд “ийм Ерөнхий сайдтай хамтарч ажиллахгүй” гэх мэдэгдэлд гарын үсэг зурж суусныг хувь заяаны шоглоом гэх байх.
Ерөнхийдөө тэднийг улс төрийн шийдвэрээр зуруулсан нь тодорхой л доо. Харин Хуульзүйн сайдаар ажиллаж, намынхаа гурван нөхрийг казиногийн хэргээр шоронд хориход ихээхэн үүрэг гүйцэтгэсэн гэх, үүнээсээ болж угаасаа намдаа орон зайгүй болж явсан Л.Цог гарын үсэг зураагүй. Бас сайд С.Мэндсайхан тэр үед Монголд байгаагүй ба дараа нь ирсэн хойноо “ би гарын үсэг зурах л байсан” гэж ярилцлага өгч байв. Гэтэл хамтарч ажиллахгүй гэсэн “ийм Ерөнхий сайд” нь 2000 оны сонгуулиар ардчиллынхнаас ганцаараа УИХ-д сонгогдов. Энэ бүхэн унаж босч, туршлагажиж явсан залуу ардчиллагчдад том сургамж болж үлдсэн юм.
Өнөөдөр АН явлаа гээд Ерөнхий сайд С.Батболд Үндсэн хуулийн энэ заалтыг хэрэглэж Засгийн газраа бүрэлдэхүүнээр нь хугацаанаас өмнө огцруулахгүй нь хэнд ч тодорхой. Ерөнхий сайдад тийм шалтгаан, бусдад тийм шалтаг олдохгүй.
УДААХЬ НЬ, ЕРӨНХИЙ САЙД ОГЦОРВОЛ ЗАСГИЙН ГАЗАР БҮРЭН БҮРЭЛДЭХҮҮНЭЭРЭЭ ОГЦОРНО
Засгийн газар танхимын зарчмаар ажиллаж, гүйцэтгэх засаглалыг парламентын өмнө Ерөнхий сайд төлөөлдөг. Ингэж Ерөнхий сайдаа дагаж танхимаараа огцорсон тохиолдол хэд хэд бий. Гэхдээ Ерөнхий сайдын алдаанаас бус, голдуу улс төрийн шийдвэрээр АН-ынхан М.Энхсайхан, Ж.Наранцацралтыг, МАН-ынхан М.Энхболдыг Ерөнхий сайдаас танхимтай нь хамт огцруулж байлаа.
АН засгаас гарсан нь С.Батболдыг Ерөнхий сайдаас огцруулах шалтгаан болохгүй юм. Хэрвээ түүнийг Ерөнхий сайдаас огцруулна гэвэл тэрээр намын даргын албаа ч өгөх ёстой болно. Учир нь МАН-д дарга нь хүлээх хариуцлагатайгаа дүйцэх хэмжээний эрх мэдэл бүхий албан тушаал хашдаг онцлогтой. Өмнөх үе үеийн дарга нар ч тийм байсан. Тус намын дүрмээр Ерөнхий сайдыг огцруулах, нэр дэвшүүлэх бүх процедур Бага хурлын шийдвэрээр явна. Намын даргаа солих дээрээ тулбал Их хурлаа хуралдуулна. Сонгууль дөхсөн учраас тийм цаг хугацаа байхгүй. Иймд АН-ынхан гарлаа гээд намын даргаа Ерөнхий сайдаас огцруулах цаг хугацааны боломж, улс төрийн далим МАН-ынханд гарахгүй нь.
БАС НЭГ ҮНДЭСЛЭЛ. ЗАСГИЙН ГАЗРЫН ГИШҮҮДИЙН 50 ХУВЬ НЬ НЭГЭН ЗЭРЭГ ОГЦОРВОЛ ЗАСГИЙН ГАЗАР БҮРЭН БҮРЭЛДЭХҮҮНЭЭРЭЭ ОГЦОРНО
Улс төрд түүх зарим талаараа давтагдах нь элбэг бөгөөд сонин. 2005 онд Ц.Элбэгдоржийн тэргүүлсэн их эвслийн Засгийн газар Үндсэн хуулийн яг энэ заалтаар огцорсон. Түүний танхимын 50 хувийг МАХН-ын сайд нар бүрдүүлж байсан бөгөөд тэд өнөөдрийн АН-ынхан шиг гэнэт л улс төрийн шийдвэр гаргаад явж байв. Ялгаа нь, тэр үед явсан хэсэг нь Засгийн газрын гишүүдийн 50 хувь байсан учраас Ерөнхий сайд нь, танхимын гишүүдийн үлдсэн 50 хувь нь хүсээгүй байхад л засаг бүрэлдэхүүнээрээ огцорсон. Харин өнөөдөр явж байгаа хэсэг бол С.Батболдын танхимын 40 хувь учраас Үндсэн хуулийн дээрх заалтад хамаарахгүй юм. 2005 онд их эвслийн Засгийн газрыг задлахгүй гэж АН-ынхан тэр үеийн МАХН-ыг баахан гуйж, гэрээ ярьж байлаа. Одоо МАН-ынхан нь АН-аа гуйх цаг иржээ. Спортоор бол харьцаа нь 1:1 болж байгаа юм уу даа.
УИХ-ЫН ГИШҮҮДИЙН ДӨРӨВНИЙ ГУРАВ БУЮУ 19 БА ТҮҮНЭЭС ОЛОН ГИШҮҮН ЗАСГИЙН ГАЗРЫГ ОГЦРУУЛАХ АСУУДЛЫГ ӨРГӨН БАРИВАЛ УИХ ХЭЛЭЛЦЭЖ ОЛОНХИЙН САНАЛААР ШИЙДДЭГ
МАН, АН засагт хамтарч бүдүүн бүлэг үүсгэсэн учраас гуравдагч хүчнийхэнтэй засагт хонзогногчид, хоёр намын гомдогчид, эсэргүүнүүд ч нийлээд 19 хүрдэггүй байлаа. Одоо АН биеэ дааснаар парламентад 30 гаруй хүнтэй асар хүчирхэг сөрөг хүчний өргөн фронт үүслээ. Тэглээ гээд тэд 19-өөрөө нийлж Ардын намыг улам хүнд байдалд оруулахын тулд Монгол Улсын Засгийн газрыг унагах богино зайн улс төр хийхгүй болов уу. Хэрвээ АН-ын зүгээс ийм алхам хийх, түүнийг дэмжих нь хамтарсан Засгийн газарт хамтаараа хийснээ үгүйсгэсэнтэй адилхан. Ёс суртахууны хувьд бол бүр адгийн амьтад болж харагдана. Иймд энэ арга ч явуургүй.
Энэ бүгдээс өөр онгорхой зай Үндсэн хуульд байхгүй учир АН байрандаа очлоо гээд Засгийн газар огцрох, огцруулах үндэслэл алга. МАН-ынхан одоо явж байгаа Засгийн газрын гишүүдийг намаасаа нөхөн томилоод энэ Ерөнхий сайд, энэ танхимтайгаа цааш явж сонгууль хүргэх эрхзүйн бололцоотой юм. Харин ч сохорсон биш завшив гэдэг шиг зарим нэгэн цомхотгол, шинэчлэл хийх боломж бүрдэж байна. Жишээ нь, АН-тай хамт зургаан сайд, долоо найман дэд сайдын орон гарна. Засгийн газрыг огцруулах тухай яриа гарах бүрт “Одоо томилогдох сайд нар юу ч хийж чадахгүй. Салбартайгаа танилцаж ч амжилгүй сонгуультай золгоно” гэх тайлбарыг МАН-ынхан байнга хэлж ирсэн. Тэгвэл одоо томилогдох сайд, ялангуяа дэд сайд нар салбартайгаа ч танилцалгүй шууд сонгуультай золгож, сонгуулийнхаа заваар ажлаа хийх байх. Гэтэл зургаан сар ч хамаагүй сайд хийгээд шуурхайхан ажиллачих хүсэлтэй хувь хүмүүс, сайд болж өөрийгөө таниулаад нэр дэвших горилогчид МАН-д олон бий. Дөчин найман хүнд давуу эрх олгосон УИХ-ын сонгуулийн шинэ хуулиар нэр дэвших боломж нь хаагдсан, нэр дэвшээд ч ялах магадлал нь багассан, мандат нь хасагдсан, намын шинэ байранд өргөсөн хандивынхаа шанг хүлээгчид нь ч бий. Тэр бүгдийн хүсэлд нийцүүлж, ам хааж, өр төлөх маягаар сул гарсан сайд, дэд сайд нарыг орыг гүйцээж томилох уу, Тэргүүн шадартай хамт дэд сайд нарыг цомхотгох уу гэдэг нь МАН-ын л асуудал. Хэрвээ Тэргүүн шадар сайд одоо огт хэрэггүйтэй адил АН засгаас гарсан далимаар чуулганд салбараа төлөөлөх ч эрхгүй шагналын дэд сайд нарыг цомхотгож чадвал сайн нэр нь МАН-д л ирнэ. Ийм улс төрийн эр зориг Сү.Батболдоос, МАН-аас гарах уу, үгүй юү мэдэхгүй.
Харин хашаанаас нь явлаа гээд МАН-ын хувьд АН бол цэнэг нь дууссан батарей биш юм. Хамгийн гол нь тэд сөрдөг биш, шударга хяналттай, хамтарч ажилладаг сөрөг хүчин байж чадвал АН-ын шийдвэрийг, МАНАН сарнисныг олон хүн зөвтгөх нь гарцаагүй. Дундаа нэг Засгийн газартай сонгуульд хамтдаа орж “хонины найр” хийж байснаас л дээр. Гэхдээ нэгэнт гарахаар шийдсэн л бол явах хүнээр ачаа татуулдаггүй монгол уламжлалаар цаг алдаж, хойшоо сунжрах шаардлагагүй. Анх хамтрах томилогдохдоо гаргаж байсан АН-ын хурд хагацаж салах, огцроход ч хэрэгтэй. МАН-ынхан ч явуулахгүй, гэрээгээ эргэж хар, харамсч байна гэж матрын нулимс унагаад хэрэггүй. Улс төрийн өнцгөөс нь харвал энэ удаа АН-ынхан бүхэл бүтэн 76 мандаттай УИХ-ын ээлжит сонгуулийн төлөө гарч байхад МАН-ынхан 2005 онд 65 дугаар тойргийн нөхөн сонгуулийн ялалтыг хамтарсан засгийн туслалцаатайгаар авчихаад \тэр үед хамтарсан засагтай гээд АН-ынхан нэр дэвшүүлээгүй юм\ зорилгодоо хүрлээ гээд гарч байсан шүү дээ. Тэд орой нь хуралдаж шийдвэрээ гаргаад ердөө маргааш өглөө нь танхимаа орхиод гарч байлаа. Бялуу тэнд хжваах учраас засаг салсныг талархан хүлээн авагчид харин ч МАН-д АН-ынхаас хавьгүй олон байж магадгүй.
Огцрохгүй ч гэсэн засаг сална гэдэг онцгой нөхцөл. Түүнчлэн 2012 онд хийж гүйцэтгэх бүтээн байгуулалтын тендерийн шалгаруулалт эхэлж, нийслэл аймгууд төсвөө ярьж байгаа энэ чухал үед дээрээ удаан бужигнаж хүлээлт үүсгэх нь хаана хаанаа хэрэггүй л дээ. Энгийн иргэд бид “АН Монголын ардчиллыг аврахын тулд түүхэн шийдвэр гаргалаа” гэж хошгороод, “МАН тулдаа л улс орноо бодож бууриа сахиж үлдлээ” гэж өрөвдөн улстөрчдийн наанаа ярьж байгаа гоё үгст нь итгээд ч хэрэггүй. Цаанаа аль аль нь намаа, 2012 оны сонгуулиа бодож л шийдвэр гаргаж ярьж яваа нь тодорхой. Харин намуудын энэ тоглоомоос улс орон, олон түмэн л хохирол, хожигдол багатай гараасай даа.
Yes2404 НҮҮЛГЭЛТ
Зочин
Монгол
ТАРХИНЫ ХАР ТАМХИНААС БОЛГООМЖИЛ
Дорнын говиос Монгол эхэлнэ.
яруу найрагч,
Ард
говь
baat
kk
lhh...
Зочин
Зочин
Зочин
Зочин
Зочин
Зочин
Зочин
Зочин
Зочин
Зочин
Зочин
Монголчууд аа
Монголчуудад
huygaa
tuhyfgj
bilee
etuwr
Ажиглагч
mongol hvn
eryery
yuol6i
fgdfg
belgee
Зочин
Зочин
Зочин
Зочин
Зочин
Зочин
Зочин
зочин
bold
Зочин
Зочин
Зочин
Зочин
esudalgaamn
Сонс
Зочин
Зочин
Zorig
WOW
Зочин
Зочин
zonch wanga
зочин
Зочин
Зочин
Зочин
zonch wanga
zonch wanga
Зочин
zonch wanga
zonch wanga
Зочин
Зочин
Зочин
zonch wanga
Зочин
zonch wanga
zonch wanga
ko
zochin
Зочин
zochin
Зочин
irgen
Зочин
Зочин
Зочин
Зочин
Зочин
Зочин
e
Зочин
Зочин
Зочин
Зочин
bold
Зочин
Зочин
Зочин
Зочин
Зочин
Зочин
Зочин
Зочин