Монголын ашигт малтмалыг Хятадууд л авч байсан, цаашид ч авах болно. Эрдэнэтийн зэсийг америк наймаачдаар дамжуулан Хятадад л зарж ирсэн, зарж л байгаа. Алтыг ч бас. Хятад улс манайхтай хил залгаа, эрэлт  хэрэгцээ нь улам бүр өсч байгаа дэлхийн хамгийн том зах зээл. Нүүрсэн дээр энэ бол бүр ч тод гарч байна. Орос улс бол өөрөө нүүрсээрээ манайхаас ч баян дэлхийн хамгийн том газар нутагтай орон.  
Хятад улс хамаг чөмгийг нь ганцаараа хүртэж бүх нүүрсийг авах гэж байхад Монголчууд бид тэр нүүрс, бусад ашигт малтмалыг газрын доороос гарган авч, боловсруулж болон боловсруулахгүйгээр хүргэж өгөхөд шаардагдах бүх дэд бүтцийг, түүний дотор цахилгаан станц, төмөр зам, авто зам, холбогдох үйлдвэрийг барих санхүүгийн хөрөнгийг Хятадаас өөрөөс нь зээлээр авч барих гэж байна. Хувийн компаниуд энэ бүдүүвчээр ажиллаад хэдийнээ эхэлчихсэн.  
Хятад улс бүх чөмгийг нь авч байхад Монгол улс дээр нь нэмж бас холбогдох зардлыг нь дааж байна гэсэн үг. Тэр зардлыг хөрөнгө оруулалтын эх үүсвэр олох, хөрөнгө босгох гэж янз бүрийн гоё нэрээр нэрлэдэг боловч эцсийн дүндээ бид нэг юмны үнийг хоёр дахин төлж байна гэсэн үг.
Энэ төлбөр улс төрчдөд л ашигтай болохоос улс оронд ашиггүй. Манайх шиг тогтож төлөвшөөгүй, дотроо хариуцлага тооцдоггүй намуудтай газар улс төрчид нь энэ мөнгийг хувийн бизнестээ ил далдаар ашиглаж, мөн сонгуулийн амлалтын бэлэн мөнгө болгон тарааж, дараачийн  сонгуулийг худалдан авах нөөцөө хураана. Очсон улс орон бүрээсээ ард түмнийхээ нэрээр гуйлга гуйж өөртөө, арай том ярьдаг нь улс төрийн намдаа ашигтай нөхцлөөр оруулж ирнэ. Харин төлбөрийг нь иргэд дараа нь төлдөг. Үнэгүй юм энэ хорвоо дээр байдаггүй. Байдаг гэж боддог улс төрчид бол манайд дүүрэн байна.
Бид Эрдэнэтийг Оросуудын өөрсдийх нь хөрөнгөөр бариулсан учир Оросууд хэцүү цагтаа ч хаячихгүй үргэлж ажиллуулж ирсэн. Тэд бүх дэд бүтэц, хот тосгоныг нь барьж, Монгол мэргэжилтэн ч бэлдсэн.
Харин Хятадууд нүүрсний үнэ буураад ирэх буюу өөр ямар нэг шалтгаан гаргаад нүүрсээ авахгүй, эсвэл хэдэн жил авахаа зогсоох бол  бид яах юм бэ? Бид нүүрсээ зараагүй ч авсан өрөө хүүтэй нь  төлөөд л суух болно.
Харин тэгэхийн оронд нүүрсээ өөрсдөө гаргаад, зөөгөөд ав. Хэрэгтэй дэд бүтцээ заавал барь. Манай стандартын дагуу хий. Манай нутаг дээр барьж байгаа бүх байгууламжын ажил дээр Монголчууд ажиллах ёстой.  Бүх үйл ажиллагаандаа манай дүрэм журмыг сахих ёстой. Ашиглалтын үйл ажиллагааг Монголын холбогдох байгууллагууд хянах болно. Харин төдөн жилийн дараа бидэнд шилжүүлж өгнө. Дээр нь дотоодын хэрэгцээнд бараа бүтээгдэхүүнээ нийлүүлэх ёстой. Мөн ашигт малтмал олборлосоны болон бусад татваруудыг төлөх ёстой гээд л шаардлага тавихад болох бус уу. Африкийн улсууд ийм нөхцөл аль хэдийн тавьж байна.
Урьд нь Африкийн зарим орнууд манай орох гэж байгаа занганд ороод маш их зээлийг олборлогч компаниудаас авч түүнийгээ тухайн үеийн төр засгийн удирдлага нь хувьдаа хэргэлэн завхруулсан учир тэр их өрийнхөө зөвхөн хүүг нь хэдэн үе дамжин одоог хүртэл арай ядан төлж байна.  Тийм орнуудад хөрөнгө чадалтай, мэдлэг боловсролтой бүх иргэд нь гадагшаа гараад явчихсан, хамгийн арчаагүй, юу ч өгөөд нэмэргүй хүмүүс  нь үлдэж үргэлж л ядуу зүдүү, өвчин эмгэгт дарлагдан гадаадын бүх орноос гүйлга гуйсан буюу “мөхсөн орнууд” болжээ: Тод жишээ нь Нигери бөгөөд нефтийн нөөцөөрөө дэлхийд дээгүүр ордог боловч олон жилийн өмнөх өрийн хүүгээ ч төлж чадахгүй, дэлхийн хамгийн ядуу, хамгийн их авилгад автсан орон болжээ.
Оросуудын хувьд Монголын баялагийг хаашаа ч зөөсөн төмөр замын төлбөрийн ихэнхийг авахаар нэгэнт тохирчихсон сууж байна.  
Энэ бүхнийг дахин нэг бодолцох цаг иржээ. Үгүй бол АНУ-ын иргэн, гео-политикийн шинэ од болж байгаа судлаач Параг Ханнагын хэлсэнээр одоогоос арваад жилийн дараа Монгол улсыг Хятад худалдаад авчихсан байх болно.
Ямар ч гэсэн өнөөдөр Mongolia гэдэг улсыг “Mine-goalia” гэж нэрлэх болжээ.