Гаити улс байгалийн гамшигт нэрвэгдэж, нөхцөл байдал нэлээд хүнд байна. Газар хөдөлсөнөөс хойш бараг 10 хоног өнгөрлөө. Гэвч дэлхийн улс орнуудаас илгээсэн  хүмүүнлэгийн тусламжийг хэрхэн хуваарилж байгаа нь олон улсын байгууллагын анхаарлын төвд ороод байна. Одоо болтол тусламж авч чадаагүй хүн Гаитид цөөнгүй байгаа гэнэ. Түүнээс гадна дээрэм тонуул газар аваад байгаа. Тусламжийн бараа хүргэж явсан машиныг замд нь хүчээр зогсоож дээрэмдэх явдал нэг бус удаа гарсан. Энэ тухай хүмүүнлэгийн байгууллагын ажилтнууд мэдээлсээр байгаа. АНУ-ын Ерөнхийлөгч Барак Обама Гаитид туслах санг байгуулж, хандив цуглуулах ажлыг төрийн тэргүүний албыг хашиж байсан Билл Клинтон, Жорж Буш нар хариуцуулсан. Америкийн Ерөнхийлөгч гэхэд хувиасаа 15 мянган ам.доллар, НҮБ гээд олон улсын байгууллагууд болон улс орнуудаас чамгүй хандив өргөлөө. НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Пан Ги Мун донор орнуудаас 41 сая ам.долларын тусламж хүсч, Гаитиг сэргээн босгоход 25 жил хэрэгтэй хэмээн мэдэгдсэн юм.  Энэ сарын 25-ны өдөр Монреалд донор орнуудын уулзалт болно. Дэлхийн банкнаас тус улсад 100 сая, НҮБ-аас 10 сая ам.долларын тусламж үзүүлэхээр болсон. Европын Комисс 8,8 сая ам.доллар,  Герман 2,2 сая, Хятад нэг сая ам.доллар гээд нийтдээ 400 сая ам.долларын хандив цугларсан байна. Энэ бол хэд хоногийн өмнө гаргасан тоо юм. Түүнээс хойш улс орнууд тусламж үзүүлсээр байгаа. Дэлхийд нөлөө бүхий улстөрчид болох Клинтон, Буш нар ч чамгүй хандив цуглуулах нь дамжиггүй. Харин олон улсын байгууллагууд Гаитид үзүүлж буй тусламжийг хэрхэн ашиглаж байгаад хяналт тогтоох тухай асуудлыг хөндөх боллоо. Гаити төдийгүй  ядуу болон хөгжиж байгаа орнуудад олгосон зээл тусламжийг хянадаг цоо шинэ  механизмтай болох нь зайлшгүй шаардлагатай байна.

 Гаити бол  дэлхийн хамгийн ядуу орнуудын тоонд багтддаг. Тиймээс ч олон улсын банк, санхүүгийн байгууллагаас нэлээд анхаарал хандуулдаг юм байна. Тус улс нь сүүлийн 20 жилийн хугацаанд  бүс нутагтаа олон улсын байгууллагаас хамгийн их зээл тусламж авсан орноор тодроод байгаа. Канадын хөгжлийн агентлаг  таван жилийн хугацаатай 555 сая ам.долларын хөнгөлөлттэй зээл олгосон. 2004-2008 онуудад Америкийн  USAID байгууллагаас 800 сая ам.долларын хөнгөллөтэй зээлд хамрагдсан.  Үүнээс өмнө ч чамлахааргүй тусламж хүртсэн  гэдгийг хэлэх хэрэгтэй. Гэвч улс орны хөгжилд ямар нэгэн ахиц дэвшил гарсангүй. Эрх барьж буй хэдхэн хүн үүнийг ашиглаж баяжиж байна  гэсэн шүүмжлэл нэлээд өрнөөд байгаа. Асуудлыг шийдэх нэг арга зам бол  Гаитид эрх баригчдыг солих явдал хэмээн олон улсын байгууллагын төлөөлөгчид үзжээ.

Энэ бол зөвхөн Гаитид хамаатай асуудал биш. Байгалийн гамшиг олон жилийн туршид яригдаж буй энэ асуудлыг дахин нухацтайгаар хөндөх сайхан шалтгаан боллоо. Олон улсын байгууллагыг олгосон зээл тусламжаар амьдардаг улс орнуудад бүгд нь хамаатай юм. Үүнд Монголд ч багтана. Тиймээс олон улсын байгууллагын зүгээс олгосон зээл тусламжийг хянадаг шинэ механизмтай болох нь зайлшгүй шаардлагатай.

                                                                                                                                Ю.Дэлгэрмаа