Дашдоржийн Нацагдоржийн ийм нэгэн гайхамшигтай шүлэг тэртээ 1935 онд хэвлэгдсэн боловч мартагдсан нь харамсалтай байна. “Гайхамшигтай” гэж дүгнэхийн учир нь Монгол бүсгүйн уран гоо, үзэсгэлэн төгөлдөрийг уран яруу хэлээр магтан дуулсан, мөн “урьханаа саравчилмуй”, “утас ороож, угалз мэтгээд”, “буман эгшигт сонин цуурай” гэх мэт урьд өмнө сонстоогүй утга төгөлдөр үг хэллэгийг шүлэглэсэнд оршино.

Удахгүй энэ 10 хүний эхийн түгээмэл тунхаглалын адил хэн бүхний мэддэг дагадаг язгуурын эрх болон түгэх нь дамжиггүй.

“Энэ бол миний амьдрал бүтээл. Ингээд салж таралгүй, нэг л газар хадгалагдахаар боллоо. Ганц нэгээр нь салгаж огт болохгүй. Юуг ч зарж болохгүй. Судлаач нар ирж судалгаагаа хийж байж болно” гээд сэтгэл нь их л хангалуун байлаа.

Ардчилсан хувьсгалыг оройлогчдын нэг Санжаасүрэнгийн Зоригийн өвөг эцэг нь монгол түмэнд Шар Дамдинсүрэн нэрээрээ алдаршсан, нэрт монголч эрдэмтэн Андрей Дмитриевич Симуков болохыг өдгөө хүн бүр мэднэ.

Нью-Йоркийн цорын ганц Хутагт хотын дорно этгээд дэх, тун энгийн тавилгатай байрандаа даруухан аж төрөх болов. Халимаг америк нийлсэн найзууд нь өдөр тутмынх нь амьдарлагад тус дэм болно. Хутагтад өөрт нь “хамба ламтны” өндөр дээд шаардлага, хэрэгцээ гээч юм огт үгүй болохоор үргэлжид даруу төлөв хэвээр. Халимаг нар түүнд монгол дээл оёж өгнө, тэрийг нь голж өөчилж байсан түүх нэг ч үгүй.

Манай уншигчдын нэгээхэн хэсэг нь өдгөө Финландын нэрт эрдэмтэн Рамстедтай танилцсан буй. Түүний Монголд аялсан сонирхолтой тэмдэглэлийг “Дорно этгээдэд долоон удаа” нэрээр монгол хэлнээ орчуулан гаргаад удаагүй байна.