Барууны ертөнц түүнийг нууцлаг дорнын чинад хязгаараас ирсэн “амьд бурхан” хэмээн үзэж, шүтэн бишрэх, зэрэг цол олгох, зөрүүлээд ивээлд нь батах гэх мэтийг хүсэж байсан боловч Хутагт харин үргэлжид шашны үнэн номлолыг сургаж, ид шидээс ангид тайлбар өгч, зэрэг цол, хүндэт өргөмжлөлөөс зугтаж байжээ.

Монгол, хятад, перс, араб судлал, толь бичиг, орчуулга, түүх, хэл шинжлэл, уран зохиолын асар их өв дотор орсон маань тодорхой байв. Үе үе Кливез яаж ийм их бүтээл туурвиж чадсан байна аа гэж миний бие уулга алдана.

Дилова хутагт Балтиморт, Жон Хопкинсын их сургуульд байхдаа Японы монгол судлаач Широ Хатторид нэн сонирхолтой гурван түүхийг ярьж, дуу хураагуурт бичүүлсэн байна. Эдгээр нь сүүлийн үед “болсон явдал” гэж нэрийдэх болсон, буг чөтгөр, сүнс сүгтэй биеэр учирсан улсын ярьсан хууч буюу нэг ёсондоо “аймшгийн” төрөлд хамаарах үүх түүх, яриа хөөрөө юм.

Гадаад дахь монголчуудын хэл соёлын асуудал хэмээн олон жил ярьж байна. Чухам юу хийх вэ гэдэг дээр санаа оноо өгөх үүднээс БНСУ-ын туршлагыг танилцуулъя.

Бид саяхан “Ажилч эмэгтэй” сэтгүүлийн 1929 оны дугаар 11 (сард нэг удаа гардаг, дугаар 11 нь 12 сард хэвлэгдсэн) - ээс “Шалиг хүүхэн ба сайхан хүүхэн” хэмээх нийтлэл маягийн өгүүллэг олсон, энэхүү өгүүллэгийг Дашдоржийн Нацагдоржийн уран бүтээл мөн болохыг батлахыг зорих юм.

Өмнөх нийтлэлдээ Хангин Гомбожав гуайг Монгол улсыг НҮБ-д элсүүлэх болон АНУ-аар хүлээн зөвшөөрүүлэх хоёр үйлсэд асар их хувь нэмрээ оруулсан зүтгэлтэн болох тухай дурдсан билээ. Энэ удаад тодорхой жишээн дээр өгүүлье.