Цаг хугацаа бол ухаан сууж, улам боловсроосой гэж бидэнд өгсөн үнэт бэлэг аж. Томас Манн

Хүн төрөлхтний түүхнээ универсал түүх бичлэгийн аргыг бүтээж үлдээсэн хэмээн үнэлэгддэг монголчууд бидний түүх өөрөө ээдрээ адармаатай замыг туулсан юм.

Ардчилсан хувьсгалын дараагаар монголын социалист реализм өндөрлөж, урлахуйн арга барилын хямрал нүүрлэсэн юм. Ихэнх нь зохиолчид хар цагаан баатруудынхаа байрыг солих замаар уран бүтээлийн арга зүйгээ аврахын хичээж эхэлсэн. Харин Ц.Доржготов зохиолч яг л гэмтэй атлаа ариун, гэгээтэй боловч толботой амьд баатруудаа улам чамбай урласаар үлдсэн юм.

Монгол үндэстний гол цогц бологч үндэстний үүслийн асуудалд одоохондоо тус улсын дотоод, гадаадын эрдэмтэд голдуу гурван зүйлийн тухай ярьдаг. Нэг дэх нь Хүннү хэмээж Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улсын эрдэмтэд бүгдээрээ энэ үгийг баримталж байгаа. Хоёр дахь нь Түрэгүүд гэж Зөвлөлтийн эрдэмтдийн олонх нь баримталж байгаа. Гурав дахь нь Дунху (Монгол Шивэй) гэж манай улсын эрдэмтдийн олонх нь энэ үгийг баримталж байгаа. Би бас энэ хэллэгт санал нэгдэж байна. Японы эрдэмтэд энэ талаар санал нь адилгүй. Одоогийн тулгуур бичиг болон хуучныг судлаачдын материалуудыг үндэслэвэл Хүннү бол Түрэгийн угсаанд харьяалагдах бөгөөд үг хэл нь ч Түрэгийн төрөлх хэлд хамаарагдах тул Монголын үндэстний үүсэл болох бололцоогүй билээ.

Ардчилал ямагт эмзэг байдгийг бид бүгд мэдэх ч гэлээ бидний өнөөдрийн амьдарч байгаа ардчилал нь чулуун хэрэм мэт бат бэх юм шиг санагдана. Бидний Үндсэн хууль, эрх чөлөө ба тэгш эрхийн үндэсний мэдрэмж, угийн чадал тэнхээтэй дунд давхарга, бидний хөрөнгө чинээ болон боловсролын өндөр түвшин, том бөгөөд олон төрөлт хувийн хэвшил зэрэг нь бусдад тохиолдсон шиг ардчиллын хямралаас биднийг хамгаалах ёстой дархлаа юм.

ХЯТАДЫН ДӨРВӨН ИХ НЭЭЛТ Сүн улс хүчирхэг эдийн засагтай, шинжлэх ухааны тэргүүний хөгжилтэй улс байв. Энэ үед Хятадын дөрвөн их нээлт гэгддэг цаас, дарь, ном хэвлэл луужингийн технологид томоохон дэвшил гарч, арабуудаар дамжин Европ тивд дэлгэрсэн нь хүн төрөлхтний соёл иргэншлийн хөгжилд асар том нөлөө үзүүлсэн билээ.