Үр дүнд нь хаан эрхэд суух шинэ “болзол, нөхцөл” бий болсноор “хуучин үндэслэл, нотолгоотой зөрчилдөж заримдаа бүр жигтэй нөхцөл байдал ч үүсэж байсан байдаг. Түрэг-Монгол төрт ёсны уламжлалын дагуу хууль ёсоор хаан суусан нэгнийг (Чингисийн угсааны хуралдайгаар тодорсон сурвалжит язгууртан) хэрэв харь гүрний хаан баталгаажуулаагүй бол шууд төр булаагч болж хувирдаг байв. Ийм тохиолдол төрийн эргэлт, овог, отог хоорондын дайн, гадаадын түрэмгийлэл, өшөө авалтад зэрэгт хүргэсэн байдаг билээ.

Бээжинд Манжийн төрийн чиг хандлага, байр байдлын талаар стратегийн шинжтэй мэдээллийг Сэцэн Чин ван Наянт, Эрдэнэ жонон ван Ширнэндамдин тэргүүтэй ноёд болон Өмнөд Монголоос гаралтай Гүнсэнноров зэрэг ноёдоор дамжуулан олж авдаг байжээ. Эдний хэн нь үнэхээр үүрэг гүйцэтгэгч тагнуул байсан, хэн нь монголчуудаа гэсэн сэтгэлийн дуудлагаар мэдээ, мэдээллээр хангаж байсныг тодорхой хэлэхэд бэрхтэй юм.

Буддын шашинд Их, Бага хөлгөн гэж бий. Их хөлгөнд судрын ёс, тантрын ёс гэсэн үндсэн хоёр чиглэл бий. Бага хөлгөний үнэт зүйлсийг ухаарах нь Их хөлгөнд суралцах дэвсгэр болдог. Судрын ёсыг өөриймшүүлэх нь тантрын бясалгал хийх бэлтгэл болдог.

Энэхүү бүрэн цоморлог нь агуулга гүнзгий, багтаамж ихтэй Үндсэн хууль, түүнээс урган гарсан бүхий л хууль тогтоомжийн үзэл баримтлал, зохицуулалтыг ойлгох, шинээр батлах хууль тогтоомжийн үзэл баримтлалыг тодруулах, мөн сүүлийн 30 жилийн нийгмийн өөрчлөлт болон Үндсэн хуулийн оршилд тунхагласан Монголын ард түмний туйлын хүслэн, эрхэм зорилгын хэрэгжилтийг тольдох чухал хэрэглэгдэхүүн мөн болох юм.

Зугаатай ч гэмээр, аймшигтай ч гэмээр энэ номыг хүн бүхэнд ойлгомжтой хэлбэрээр бичжээ. Ребекка Склут

Энэ удаагийн (энэ сүүлчийнх нь байх) дөрөв дэх хэвлэлд олон бүлгийг тэр чигээр нь шинэчлэн зассанаас гадна нэлээд бүлгийг цоо шинээр бичлээ. Харьцуулахад анхны хэвлэл 500 хуудастай 445 эшлэлтэй байсан бол энэ дөрөв дэх хэвлэл 1 300 орчим хуудастай 2 000 орчим эшлэлтэй болжээ.