АНУ-ын Миннесота мужийн Макалестер коллежийн угсаатны зүй болон хүн судлаач профессор Ж.Уэтерфорд 2004 онд анх хэвлүүлсэн “Чингис хаан ба өнөөгийн ертөнцийг бүтээсэн нь“ (Chinggis Khan and making of the modern world) номондоо монголчууд XIII зуунд Ази, Европын соёл иргэншлийг холбосон анхны гүүрийг байгуулсан гэж өгүүлжээ.

Д.Жаргалсайханы 18.03.08-нд Харвардын их сургууль дээр уншсан лекцийг англи хэлнээс товчлон хөрвүүлэв

Төр засагтай холилдож ойрхон зайг хурдан явах уу, эсвэл чөлөөт өрсөлдөөнөөр хол зайд баттай явах уу гэдгийг монголын компаниуд сонгох цаг ирлээ.

Хөгжиж буй, ардчилсан орнуудад төрийн эрхийг улс төрийн намууд сонгуулиар авдаг. Харин тэр нам нь улс төрийн байгууллын хувьд нийгэмд эрх тэгш бус, ялгаатай үйлчлээд эхэлбэл тус орны эдийн засаг нь төдөлгүй дампуурч, ард иргэд нь ядуурч, цөөн элит нь баяжин, хөгжил нь олон жилээр гацдаг.

Жан Лафонтенийн ”Цэцэрлэгч ба баавгай” гэдэг үлгэрт баавгай, унтаж байгаа найзынхаа ялааг үргээх гэж байгаад хөөрхий цэцэрлэгчийг алгадаад алчихдаг. Туслах гэж байгаад “услаж” орхихыг “баавгайн үйлчилгээ” үзүүлэх гэдэг.

Ардчилал бол засаглалын муу хэлбэр, гэхдээ хүн төрөлхтний туршиж үзсэн бүгдийн дотроос хамгийн дээр нь. Энэ санааг У.Черчиль хэлснээс хойш яг 70 жил өнгөрчээ. Үүний 26 жилд нь монголчууд тэр ардчиллыг өөрийн бие дээр туршиж ирлээ. Одоогоор ардчиллын “ид шид”-ийг нь иргэд гэхээсээ илүү төр засагт шургалсан цөөн этгээд давуу эрхтэй эдлэх болжээ.