Монголчууд шинээр зохиох нь бүү хэл дуурайх чадваргүйгээ сүүлийн 25 жил даян дэлхийд үзүүлэв. Бороо орж, нар төөнөж, ногоо ургаж, гол урсана. Мал ногоо идэж, ус ууна. Үүнд монгол хүний оролцоо бараг байсангүй.

Хэлмэгдэл- хөндүүр сэдэв. “Улаан орхимжны давлагаа” роман, “Тэнгэр дуугарахын өмнө” туужийнхаа араас бас нэг навтраг эрээчиж үлдээх хүсэл зовооном. Тэнхээ даанч барагджээ. Тонилох надад уг нь хэрэггүй л дээ. Хойчоо л бодсон юм. Ядуу хүн харамсалтай. Мэхлэгдсэн ядуу ард түмэн бүр ч гунигтай.

Нотолгоогүй ялын тогтоолууд дахин бичихэд түлхлээ. Гүжрийг үнэн, үнэнийг гүжир болгодог мурианд мэхлэгдсэн масс мөд сэхээрнэ. Үр хойчдоо санаа чилэхгүй нүд аних цаг айсуй.

Хөрөнгө мөнгөнд хэт шунагчид томилсон эзнийхээ хүүхэлдэйд дуулгавартай хувирдаг авъяастай. Дайтахаас өөр гарцгүй болсон мэт баяжихын төлөө амиа дэнслээд байна уу моньднуудаа. Ганцаараа, эс чадвал бүлгээрээ баяжих алалцаан.

Энэ талаар уншигчид асуугаад буй тул хариулъя. 1940 оны сүүлчээр би 6-7 настайдаа мэдээ орсон шиг байгаа юм. Аав ээж мөн нутгийн хөгшдийн уйлан хайлан ярьж асан “үрэгдсэн, буудуулсан” гэх үгс 6-7-той миний чихэнд хоногшиж эхэлсэн бөгөөд нарийн учрыг балчир хүү-би бээр яахан ойлгох билээ.

АН өнгөрөгч 26 жилд хуучин шинэ талцлыг эв дүйгээр зөөлрүүлэх байтугай сүүлийн жилд сэдрээсэн. Үүнээс гайтаж, нийгмийн ухамсарт үрсэлсэн ардчилал зах зээлийн нялх үр хөврөл үхлээ.