Ийнхүү ХХ зууны Монголын жинхэнэ түүх монголчуудын өөрсдийнх нь тооллоор XV жарны цагаагчин гахай жилийн өвлийн дунд сарын шинийн 9-ний өдөр албан ёсоор эхэлжээ. Энэ өдөр Чин династийн яг 220 жил үргэлжилсэн хамаарлыг Гадаад Монголд түлхэн унагаж Монгол улс юугаа зарлалаа. Богд Жавзандамба хутагтын VIII дүр хэмээн олон монголчуудаар бишрүүлэн шүтүүлсэн Агваанлувсанчойжиннямданзанваанчигбалсамбуу хэмээх ер бусын урт нэртэй, 41 настай төвд эр энэ шинэ улсын хаанаар өргөмжлөгдлөө.
Сая хэвлэгдэж гарсан МОНГОЛ ТҮҮХ-ийн дөрөв дахь хэвлэлийн хэсгээс сонирхуулж байна. 1300 орчим хуудастай, 2000 орчим эшлэлтэй, зуу гаруй зураг чимэглэлтэй, хоёр боть бүтээл.
Ерөнхийлөгчийн засаглалтай болъё гээд л мань хүний баадууг нь мушгиад тавьчихсан хүүхэлдэйнүүд орилоод л гүйлдээд явах юм. Монгол тэртэй тэргүй Ерөнхийлөгчийн засаглалтай орон. Эзэний одоо эдэлж байгаа эрх мэдэл нь соёлжсон аль ч орны Ерөнхийлөгчийн санаархаад ч олдохгүй хэм хэмжээ. Мугабэ, Чааваас, Ким Чэн Ир, Лукашенко, Каримов нар л ийм хэмжээний эрхтэй байх.
Манайд 400 мянга гаруй твиттер хаяг байх шиг байна. Фейсбүүк нь бол хэдэн сая хүрч байгаа байх. Гэтэл тэдний ихэнх эх сурвалж нь хэвлэмэл материал. Хэдэн сонингуудаа мөлжөөд л туугаад байгаа биз дээ. Манайд тэгтлээ бие даачихсан сайт байхгүй. Үнэндээ сайтуудын мэдээллийн гол эх үүсвэр чинь хэвлэмэл материал байхгүй юу. Бие даасан сайт гэвэл “baabar.mn” л байна. Бусад нь цөм сонингоос хусна. “baabar.mn”-ий юмнуудыг ч бас бүгдээрээ барьж аваад, хуулцгаана.
Зүүн Хүрээний Данзангийн бүлгийнхэн угийн эх оронч, үндэсний үзэлтнүүд байжээ. Тэд илүүтэй Богдод үнэнч байсан ба тусгаар тогтнолын төлөө юугаа ч үл хайрлах эрэлхэг зоригт эрс. Энэ бүлгийнхэн хэдийгээр бараг бүгдээрээ ард гаралтай боловч төрийн яамдын жижиг түшмэд. Догсом Зүүн Хүрээний бүлэг дотроо хамгийн боловсролтой нь байв. Магсаржав хурцын хүү, сүүлд нь өөрөө алдарт дуучин, хөгжмийн зохиолч болсон Дугаржав* болон Галсан, Тогтох, Даш, мөн Балсанов хэмээх буриад зэрэг хүмүүс, хожим Унгернтай нийлж гамин цэргийг устгахад онц гавьяа байгуулсан Баяр гүн, Сангийн сайд болж байсан Лувсанцэвээн нар ч энэ дугуйланд байсан.
Өргөн уудам талд ганц нэгээрээ салангад суух нүүдэлчдэд тухайлсан жорлон хэрэггүй байж. Ер нь хотжил дагасан хэрэгцээ.
