Монголын эзэнт гүрний нийслэл байсан Хархорумын түүхийг сонирхсон хэн хүнд цөөвтөр жилийн өмнө зарим аялан жуулчлагчийн аян замын тэмдэглэлээс өөр юм барагтай л бол олддоггүй байсан. Харин сүүлийн жилүүдэд Хархорумыг дотоод, гадаадад шинжлэх ухааны үүднээс сонирхох сонирхлыг археологийн малтлага үлэмж нэмэгдүүллээ.

Тэрхүү нөхцөл байдлыг Германы Гадаад хэргийн яам (Auswärtiges Amt)- ны баримт бичгүүдэд тулгуурлан нэхэн авч үзэхүйд

Монгол Улсын хувьд Япон Улстай харилцах харилцаа онцгой ач холбогдолтой. Энэ утгаараа 1990 оноос хойших Японтой Монголд найдвартай түншээр элссэн үеийг дурсах нь зүйтэй болов уу.

Хөрш ард түмнүүдийн түүх хийгээд дэлхийн түүх (жишээ нь Монголын дэлхийн эзэнт гүрний үеийн)-энд „Монголын хүчин зүйл“-ийн үзүүлсэн нөлөөг судлах судалгаа ч мөн орхигдож байна.

The fact that Mongolia and the Democratic People's Republic of Korea (North Korea) have maintained relatively continuous friendly relations with each other since 1948 may surprise some. In fact, there has always been a mutual understanding between the two peoples, which at first sight and from the outside was difficult to understand. But the ‘chemistry’ between them was simply right. On the one hand, this may have had to do with the fact that the same great powers had intervened in the creation of both states, and that in Ulaanbaatar and Pyongyang they saw themselves in a community of destiny.

Монголчуудын төр, шашны уламжлалыг Хархорум шиг өнгөрсөн үеийнхээ амьд түүхээр бүрэн төгс илтгэн харуулсан газар Монголд бараг байхгүй буй заа. Ийн бодохуйд Хубилай хаан, Пагва лам Лодойжалцан нарын үндэслэсэн төр, шашныг хослон хөгжүүлэх зарчим өөрийн эрхгүй санаанд орно. Энэ газар нэгэн үе Монголын Их эзэнт гүрний нийслэл, тэгэхдээ бүр янз бүрийн шашны төлөөлөгчид хоорондоо чөлөөтэй ном хаялцан мэтгэлцдэг хот байжээ.