Маршал Чойбалсангийн мал өсгөх анх дугаар 5 жилийн төлөвлөгөө амины мал сүргээрээ хувиа борлуулж, довоо шарлуулж, хорхойд хоргүй аж төрж асан малчдын хувьд дайрлага дайрсан билээ. Энэ улаан тийрэн босоход би 9 настай байж. Маршалын мал өсгөх анх дугаар 5 жил 1949-өөс 1953 онд явагдсан юм. Малчдыг мөн ч тамалсан даа.

БЗС, ковид, ногоон автобус, нүүрсний гэх мэт бүх хулгай нилдээ 8 жил үнэмлэхүй олонх явсан намынх болж тодров. Энэ гашуун үнэнийг яаж бухах вэ? Сонгуулийн өмнө АН-аас аль болох олон хулгайч илчлэхгүй бол МАН-д эрсдэл нүүрлэв. АН-аас хичнээн ч гишүүн яллаад зөрүү нь дэндүү их. Хулгайчдын тоогоо (нүдээ аниад хүчээр) тэнцүүллээ гэхэд харамсалтай нь МАН-ын хулгайчид цөөрөхгүй, хулгай нь цайрахгүй.

Шог зохиолч уншигчдаа ухаажаасай гэж хүсдэг бол календарь зохиогч ард олноо улам харанхуй болоосой гэж залбирдаг нь жаахан тийм. Гэхдээ тэрбумтан болж чадвал ард түмэн хамаагүй гэдэг эрин зуунд өчүүхэн шог зохиолч нэрэлхэх муу эрд халдага дараа гэгч биз. Чөлөөт зах зээлд зурхайчтай үзмэрч өрсөлдөөд ялагдсан. Харин шог зохиолч яах бол?

Оросууд андуурч бөмбөгдсөнийг нүдээр үзэж, өөрсдөө шархдаж, арай чүү амь мултарсан манай дарга цэргүүд өршөөлгүй харгис тэр цагт айгаад үнэнийг хэлж зориглоогүй нь аргагүйдэл юм биз. Харин ЗХУ, БНМАУ цагаатгасан орлогч жанжныхаа эмгэнэлт хувь заяаг бүр ардчиллын үед ч тоож дурсах хүн Монголоос гараагүй нь гашуун. Ямар ч гэмгүй атлаа хэлмэгдсэн хүүдээ гашууддаггүй ард түмэн ажээ бид.

Төрөө, засгаа, намаа, ерөнхийлөгчөө, ерөнхий сайдаа “хулгайчаа” л гэх болж. Ардчилал уу? Хулгай нь баригдвал хулгайч гэхээс ч яалтай. Урьд хүний нүүр өөд шууд “хулгайчаа” гэх халуун байв. Өдгөө халуу оргидог нүүр ч устсан болтой. 40 гаруй жилийн тэртээ хулгайн тухай бичсэн 2 зохиолоо толилуулъя. Уншиж дуусгах гэж биеэ чилээсний хэрэггүй шүү.

Монголын хөгжлийг хэрхэн чөдөрлөх вэ? Тэр амархан! Яаж? Хүчээр бус мэхээр. Гэхдээ найдах нөөц ХХI зуунд ганц үлдсэн. Тэр нөөц нь монголчуудын оюуны хомсдол.