Ойрноос Хойд Солонгос гэж улс дэлхийн хэвлэл мэдээллийн анхаарлын төвд байнга байгаа. Манай телевизүүд ч ам хамхихгүй үзүүлж, мэдээлж, үнэлэж дүгнэж байх шиг. Гэхдээ цаана нь нийгмийн байгууллын угшил гэдэг рүү орж ярьж бичиж байгаа нь алга.

Египетчүүд 2013.07.03 гэдэг түүхэн тэмдэглэлт нэг өдөртэй болоод авлаа. Хожим хэрхэн тэмдэглэхийг бүү мэд? Тэмдэглэх үү, үгүй юү гэдгийг тус улсад ажиллаж амьдарч, эрх биш гадарлах болсон хүний хувьд би энэ түүхт өдөрт нь үнэлэлт дүгнэлт өгч байна.

Тусгаар тогтнол гэх үгнээс (нэг ёсны амлалт) тойруулаад байсан нь ийнхүү ил боллоо. Монголд 1923-1925 онд Бүрэн эрхт төлөөлөгчөөр ажилласан А.Н.Васильеваас Нийслэл хүрээнд хэвлэгддэг орос сонинд өгсөн ярилцлагыг Хаалган дахь Америкийн Консулын газар (консул С.Сокобин) бүрэн эхээр нь авч хөрвүүлж АНУ руу илгээсэн баримтаас үзвэл зөвлөлийн дипломатч А.Н.Васильев нь манай улсын бүрэн тусгаар тогтнол, автономит эрхийн хооронд өнгөн талын ялгаа гэхээс зарчмын ялгаа байхгүй, монголчууд тусгаар тогтнолыг хүсэмжлэх цаг нь биш, тусгаар тогтнохын тулд монголчууд шаардлагатай бэлтгэл хийх хэрэгтэй, эдийн засаг, санхүү, цэргийн хувьд хүчирхэг болох, ингэснээр бүхий л улс оронтой тэгш эрхтэй ярих боломжтой болно, эрх чөлөө дэвшлийн зүгт өөрийн гэсэн замаар явах боломжтой болохын тулд Та бүхэн хангалттай хүчирхэг болсон байх хэрэгтэй, Монголын ард түмэн л өөрийнхөө хувь заяа, ирээдүйн эзэн мөн гэхчлэн ярьсныг америкийн консулын газрын мэдээлэлд өгүүлжээ.

Ер нь “Хүйтэн дайн” гэж юу байсан бэ, яагаад үүссэн, яаж өрнөсөн, хэзээ дууссан талаар мэдээлэл өгнө үү гэснийг дор тайлна. Тэгэхдээ их л энгийнээр баримт жагсаан тайлбарлахыг зорилоо. Монголын маань оролцоо гэж юу байсныг бас дурдлаа.

Гарчгийг хараад гайхавзай. Дипломат харилцаа тогтоох олон хэлбэрийн нэг нь энэ юм.

Нобелийн энх тайваны шагналт энэ бүсгүй яриандаа халаад Мъянмарын лал шашинтнуудад тохиолдож буй аюулын тухай ярьсан ба тэндхийн лалын шашинтнуудад анхаарал хандуулахыг хүссэн юм.