Германы Мюнхен хотноо мөнөөхөн зохиогдсон Монголын ардчилсан хувьсгалын 25 жилийн ойн эрдэм шинжилгээний хуралд германы нэрт монголч эрдэмтэн түүхч Удо Баркманн илтгэл тавьсаныг дор толилуулж байна.

Намайг их шүүмжилдэг:–Элдэв номнол, үглэл зөндөөбичлээ. Ганцхан зөв болгох аргаа бичихгүй юм гэж. Сайхан шүүмжлэгч. Тэгсэн мөртлөө гарцыг нь бичээч чи гэсний хариуд би шүүмжлэлийг дуртайяа хүлээн авч хожим юугаар ч үл хэмжигдэх тэр нэг ГАРЦ-ыг чинь одоо зааж өгье!

Мэдээлжсэн, даяаршсан, шилжилт хөдөлгөөн хурдассан дэлхий дахинд дайн байлдааны агуулга, утга нь мөн төрөл арилжиж, даяаршлын амт шимтийг үзүүлэхээрээ нэг болжээ. Даяаршсан дайн гэсэн нэр томъёо яг тохирох мэт.

ШХАБ-ын хоёр том локомотив нь Америк ба Өрнөдийг хамтран сөрж болдог юм байж гэе. Гэтэл тэдгээр нь өвөр хоорондоо далд зөрчил бугшуулж байгааг өрнөдийнхөн олж харах, онож хэлэхдээ бас гаргуун. “Хятадын нөлөө өргөжих тусам Орост асуудал үүснэ, одоогийн шатанд энэ хоёр гүрэн өрсөлдөөнөө нэг тийш нь болгоно, гэвч хэтдээ Оросын эрх баригчдын хувьд Хятадтай харилцаа нь түвэгтэй болно. Орос өмнө нь давуу эрхтэй байсан бүс нутагт Хятадын нөлөө хэрхэн өсч тэлж байгааг Москва ажигласаар байна. Орос өгч чадахгүй байгаа мөнгө, дэд бүтцээ Хятад тийш нь оруулна.

Нийслэлийн энэ их гайн дийлэнхи нь хөдөөдөө идэгдэж, нийслэл нь тэр чигтээ хөдөөжчихсөний хор уршиг юм. Ерөөсөө хөдөөгөө орхиод нийслэлд ирээд шигдчихсэн. Дуртай газраа овоохойгоо босгоод төвхнөчихсөн, тэгээд амьдарч гийгүүлсэн юмгүй ядуурал, ажилгүйдэл, архидалт, түгжрэл, утаажуулалт авчраад нийслэлдээ овоолчихсон зураглал бууж байна.

АНУ-аас газар нутаг, засаг захиргааны бүрэн бүтэн байдлыг хадгалах үндсэн дээр их гүрнүүд ижил нөхцлөөр Хятадад нэвтрэх тухайд явуулсан «нээлттэй хаалга»-ны бодлого 1945 оны холбоотон гурван гүрний тэргүүн нарын Ялтын бага хурлын үеэр байгууласан нууц хэлэлцээрээр Гадаад Монголын (БНМАУ) status quo-гхүлээн зөвшөөрснөөр төгсгөл болсон юм.