Монголыг хэрхэн өөрчлөх вэ гэдэг асуулт урган гарч байна. Үндсэн хуулинд байгаа зарим алдааг залруулахад парламентын гишүүдийн гуравны хоёрын санал хэрэгтэй. Энэ нь хэдий өндөр босго боловч Үндсэн хуулийг өөрчлөх тухайд бол тохирсон, Германд ч мөн адил ийм л байдаг. Гэхдээ Үндсэн хуулиа өөрчилнө гэдэг байж болшгүй зүйл ч бас биш. Учир нь уг хууль нийгмийн хөгжлийн явцад гарч буй өөрчлөлтийг тусгаж байх учиртай. Шинээр тулгамдаж буй асуудал, үндсэн хуулиар томъёолсон төгс төгөлдөр байдал болон бодит байдлын хоорондын зөрүүг харгалзан үздэг байх хэрэгтэй.

Ихэнх хүн түүхийг "өнгөрсөн үеийн баримтуудын цуглуулга" гэж боддог. Түүхийн хичээлд хэрэглэгддэг сурах бичгүүд ч үүнийг дэмждэг. Учир нь сурах бичиг мэдээллийн цуглуулга мэт бичигдсэн байдаг. Үнэндээ түүх бол "өнгөрсөн үеийн баримтуудын цуглуулга" биш юм. Түүх нь тухайн үед хүмүүсийн бичсэн зүйлд (бичмэл баримт бичиг, соёлын олдвор эсвэл аман уламжлал) үндэслэн өнгөрсөн хугацаанд болсон зүйлийн талаархи аргументуудаас бүрддэг. Түүхчид "баримт" гэж юу болох, тэдгээрийг хэрхэн тайлбарлах талаар санал зөрөлддөг. "Ялагч" ба "ялагдагч" -ийг бий болгодог томоохон үйл явдлын хувьд асуудал улам бүр ээдрээтэй байдаг, учир нь ялагчид өөрсдийн хэрхэн баатарлаг байснаа харуулахын тулд "ялагчид" -ын бичсэн эх сурвалж илүү олдомхой аж. Иймээс түүх судлал нь өнөө үед бодит түүхийг хэн илүүтэй илрүүлэн дүгнэх вэ гэсэн аргумэнтийн өрсөлдөөн юм.

“Мэргэжлийн Засгийн газар байгуулъя” гэсэн өгүүлэл минь олон хүнд буруу ойлголт өгсөн бололтой тул энэ талаар тодруулж тайлбарлах гэсэн юм. АН-ын бүлгийн дарга “Хэзээ тийм юм байлаа, би л лав ийм юм хэзээ ч огт сонсож байгаагүй” хэмээн мэдэгджээ.

Оюутолгойн гэрээг би эхнээс нь л шүүмжилж байлаа. Монголыг дааж давшгүй өрөнд оруулах, бүтэл муутай, эцэст нь бидний тусгаар тогтнол, аюулгүй байдлаа бэхжүүлэх бололцоо гэж горьдож байгаа гуравдахь хөршийн хөрөнгө оруулалт биш, харин ч хөршөөсөө хамаарах хамаарлыг улам бэхжүүлэх хортой гэрээ болох нь гэж шүүмжилсэн, анхааруулсан өгүүлэл бичиж байсан. Үүнээ батлахуйц хэд хэдэн анхааруулга өгүүлэл нийтийн мэдээллийн хэрэгслэлд цагаан дээр хараар огноотойгоо бичигдэн үлдсэн. Архиваа ухаж үзвэл Оюутолгойн тухай нийтдээ зургаа долоон өгүүлэл бичиж “Өдрийн сонин” болон сайтууд дээр гаргасан байх юм. “Оюутолгой”. (2008.9.14), “Оюутолгой жинхэнэ эзэндээ зарагдлаа”. (2009.7.18), “Оюутолгойн гэрээ тун тааруу болсон”, (2011.5.16), “Уул уурхайн ноолууран бодлого”. (2013.10.20)”, “Оюутолгой мөд сэхэхгүй”, (2015.2.15) гэх мэт.

Эцэст нь нийгмийн тогтолцоо буруудаад ирэхээр тухайн үед улс орныг удирдан аллагаас цөллөг хүртэл зохион байгуулж байсан этгээдүүд гэхээсээ тушаал биелүүлж цусанд гараа дүрсэн, цөллөг гадуурхалтыг биечлэн гүйцэтгэж байсан, шүүх прокуророор ялласан, ялын төлөвлөгөө уншсан хүмүүс түүхийн өмнө бүх буруутан нь болоод дуусдаг юм билээ. Гэтэл Цэдэнбал, Чойбалсангийн хөшөө дурсгал Монголоор нэг байж л байгаа биз дээ?

Пэдофил бол сэтгэцийн эмгэг, насанд хүрээгүй хүмүүсийн эсрэг бэлгийн гэмт хэрэг юм. Хүүхэд бэлгийн хүчирхийлэлд өртөх үзэгдэл маш түгээмэл байдаг. Тиймээс 2009 онд хэвлэгдсэн мета-шинжилгээгээр 18-аас доош насны эрэгтэйн 7.9%, эмэгтэйн 19.7% нь насанд хүрэгчдийн бэлгийн хүчирхийлэлд өртдөг болохыг тогтоожээ. Бэлгийн хүчирхийлэлд өртсөн хүүхдүүдийн 68 хувь нь гэр бүлийнхээ хүрээнд ийм хүчирхийллийн золиос болдог аж. Тиймээс хүчирхийлэгчид ихэвчлэн тухайн айлын болон ах эгч, дүүсийнх нь найзууд байдаг.