У.Хүрэлсүхийн Засгийн газрыг унагах шинжиндээ орлоо
МАН-ын дотоодын хагарал, тэмцэл ил далд өрнөсөөр сүүлдээ хөл толгойгоо олохоо байлаа. Хяналтын хороо нь гэнэт хуралдаж, шуугиантай шийдвэрээ танилцуулав. Энэ хурлыг намын дарга нь мэдээгүй. Хяналтын хорооны энэ шийдвэр нь У.Хүрэлсүхийн Засгийн газрыг унагах суурийг тавьчихлаа. Хяналтын хорооныхон ЖДҮ-чдийг хуулийн байгууллагаар шалгуулж, тэдний сахилга ёс зүйн тодорхойлолтыг ирүүл гэлээ. Энэ нь ЖДҮХС-гаас авсан мөнгийг ЖДҮ-чин гишүүдээр төлүүл гэчихсэн үг л дээ. Ням-Осорын Учрал, Ж.Энхбаяр хоёр л тэрбумыг бэлнээр нь аваачаад төлчихдөг байх. Мөнгөтэй хөрөнгөтэй улс тулдаа бүдрэлгүй өгчихсөн хэрэг. Бусад нь юу юугүй бэлнээр нь тэврээд очиход тийм ч амар биш. Энүүгээрээ ЖДҮ-чдэд буюу У.Хүрэлсүхийн талд кноп дараад байдаг нөхдөд шахалт үзүүлж буй хэрэг. Хэрэв ингэж шахалтанд ороод байвал эцсийн дүндээ амь хайран гэгчээр У.Хүрэлсүхийг хамгаалагчид өөрсдийгөө бодох хэрэг гарна. Мөн Ш.Раднаасэд, Д.Дамба-Очир хоёрт улс төрийн дэмжлэг үзүүлэхгүй, таван жил сонгуульд нэр дэвшүүлэхгүй байх шийдвэр ч У.Хүрэлсүхийг цочоосон нь гарцаагүй. Тиймдээ ч яаран намын бүлэг, Удирдах зөвлөл хуралдаж, Хяналтын хорооны шийдвэрийг хүлээж авахгүйгээр шийдэв. Энэ гэнэтийн үйл явдал У.Хүрэлсүхэд нэгэн дохио өгөв. Угтаа Бага хурлаас сонгогдсон Удирдах зөвлөл намын Их хурлаас гарч ирсэн Хяналтын хорооны шийдвэрийг өөрчлөх ёсгүй. Гэнэтийн цохилт үүгээр зогссонгүй, Ардчилсан нам У.Хүрэлсүхийн Засгийн газрыг унагах түмэн шалтгааны заримыг дурдаж, жагсаал цуглаан хийхээ мэдэгдлээ. Махны үнийн өсөлт, бензин, шатахууны үнийн өсөлт, валютын ханшийн өсөлт, Оюу толгойн асуудлаас болоод хөрөнгө оруулалт зогсонги байдалтай байгаа, ипотекийн зээлийн зогсолт гээд дурдвал огцрох болзлууд хангагдаад байна. Харин манай Ерөнхий сайд уран цэцэн үг хэлж, халж, сольж, мөн ч их хийрхлээ. Олигтой гялайх юм хийсэнгүй. Энэ сиймхийгээр М.Энхболд руу гүйж очиж наалдаж байгаа улс цөөнгүй байна. М.Энхболд өөрөө яаж шахуулж ажил албаа өглөө. Хичнээн аядуу зөөлөн байлаа гээд том улс төрд тоглож байгаа хүн зүв зүгээр суугаад энэ бүхэнтэй эвлэрнэ гэж үү. Өөрийг нь шахаж унагахад хүргэсэн У.Хүрэлсүхийг өвдөг шороодвол М.Энхболд баярлана. Жаран тэрбумынхан нам дарагдчихаагүй нь өчигдөр Б.Хурцын суллагдсанаас харагдлаа. Прокурорын саналыг харгалзалгүй шүүх шийдвэрээ гаргаж л байна. За тэгээд У.Хүрэлсүхийн танхимын сайд нар нь эхнээсээ чих дэлдийлгэм тоотой авлигын асуудалд нэр холбогдоод эхэлсэн ч хэн гэдгийг нь зарлахгүй хаацайлаад л байна. Цаашлаад Ерөнхийлөгч өөрөөсөө хэд нугалсан өндөр рейтингтэй У.Хүрэлсүхийг сонгууль дөхөж байхад цаашид толгойг нь илж яваад байх уу. Чуулганы хуралдаан дээр УИХ-ыг өөрсдөө тарцгаа гэчихлээ. Энэ нь хоёр дахь удаагийнх нь шүү. УИХ тарна гэдэг чинь УИХ-аас томилсон Засгийн газар ч унах л ёстойг хэлээд байна. У.Хүрэлсүх, Ерөнхийлөгч хоёрын дөрөө тийм ч удаан нийлэхгүй биз. Дараагийн Ерөнхийлөгчийн сонгуулиас өмнө л хоёр тийш харна. Одоо У.Хүрэлсүхийг хамгийн их зовоож байгаа бас нэг асуудал нь УИХ-ын сонгуулийн 42 дугаар тойргийн нөхөн сонгууль. Гэнэт Хэнтийд очиж ажиллан сонгуулийн тойргийн сумдаар орж, төсвийн мөнгөөр хийх баахан бүтээн байгуулалт амлав. Яг энэ үеэр Цэц дээр иргэн Д.Ганхуяг гомдол гаргалаа. Д.Гантулгыг чөлөөлөгдөх хүсэлтээ гаргахдаа хүндэтгэн үзэх шалтгаанаа дурдаагүй. Түүнийг нь УИХ хэлэлцэлгүйгээр Д.Гантулгыг чөлөөлсөн гэж Цэцэд хандав. Яг түүнтэй адил утга, үг өгүүлбэртэй хоёр ч гомдол бас Цэц рүү очсон байгаа юм. Цэц энэ сарын 27-нд энэ асуудлыг авч хэлэлцэх ёстой. Тэдний гомдлоор бол Д.Гантулга хүчин хийсэн тул чөлөөлж өгнө үү гэх байсан уу, эсвэл нам нь өмгөөлж хамгаалж үлдэх үү, эсвэл шившигтэйгээр гишүүнээсээ хөөгдөх байсан уу. Үүнийг нь үйл явдлаар нь УИХ хэлэлцэх хэрэг үү. Гантулгыг авч үлдвэл энэ УИХ ялангуяа олонх болох МАН охид бүсгүйчүүдийг хүчирхийлэх нь зөв гэж үзсэнээс ялгаагүй болох байлаа. Нөхөн сонгууль зургадугаар сарын 30-нд болохоор зарлагдсан энэ үед гэнэт яагаад Цэц рүү ижил утгатай гомдлууд очих болов. Хэрэв уг гомдлыг Цэц хүлээж авбал өнөөх нөхөн сонгууль юу болж таарахав. Хэрэв хойшлогдвол 2020 оны сонгуулиас өмнө жилд сонгууль болохгүй учраас нэгмөсөн нөхөн сонгуулийг болгохгүйгээр шийдэв үү. Цэцийн шийдвэр гомдлыг хүлээж аваад Д.Гантулгыг гишүүнээс чөлөөлсөн УИХ-ын тогтоол Үндсэн хууль зөрчсөн байна гэж үзвэл Д.Гантулга дахиад гишүүн болох уу. Цаашид өргөдөл өгөөд гарсан хүмүүсийг энэ мэтчилэн оруулаад байх хэрэг үү. Уг нь У.Хүрэлсүх 2012 онд өөрөө өргөдлөө өгч байсан. Тухайн үед түмний нүдэн дээр УИХ-ын гишүүнийг цохиж унагасан. Энэ үйлдэл нь хуулиар шийтгүүлэхээс өөр замгүй болсон учраас заль гаргаж, гарцаагүй хүндэтгэх шалтгаан дурдсан өргөдөл өгч, нөхцөл байдлаас гарч чадсан. Яах аргагүй Хэнтийгээс сонгогдсон хоёр гишүүний ийм үйлдэл нь ойролцоо кэйс юм.
Чухам яагаад У.Хүрэлсүх нөхөн сонгуулийг болиулах гэсэн бол юуны учир байх вэ. Магадгүй АН-ын нэр дэвшигч судалгаагаар нэгээр гарч ирсэнтэй ч холбоотой байж болох. Нэгэнт ялагдах сонгуульд оролцож нэрээ баасдаж дээр нь АН-ыг бүлэгтэй болгох нь МАН-д тэр тусмаа У.Хүрэлсүхэд ямар ашигтай байхав. Тиймдээ ч нөхөн сонгуулийг явуулахгүй байх сонирхлоор ийм алхам хийв үү. У.Хүрэлсүхийн хувьд намын дарга болсны дараахь хамгийн анхны сонгууль бол 42 дугаар тойргийн нөхөн сонгууль. Энэ сонгуулийн үр дүн ямар ч прогноз, судалгаа, мэргэн түргэн хүний таавар таамаг хэрэггүйгээр 2020 оны сонгуулийн өнгийг тодорхойлно. Улстөрчид, улс төрийн намууд бүү хэл улс төр сонирхдог бүх хүн анзаарч байгаа.
МАН энэ сонгуульд ялагдвал гарзтай. У.Хүрэлсүхийн айдас хүйдэс энэ бол яалтч үгүй мөн. МАН нөхөн сонгуулийг бярдаад явуулахгүй боллоо гэхэд явуулаагүйгээс илүү хохирол амсаж болох юм. Ямартаа ч У.Хүрэлсүх тайван амгалан биш байгаа. Түүний шударга ёсны сэлэм нь улс төрд л хэрэгтэй байгаа болохоос улс оронд сайнаар нөлөөлөх цавчилт хийхгүй л байна. Хэрэв Цэц иргэний гомдлыг хүлээж авчихвал УИХ Цэцийн шийдвэрийг яах вэ. У.Хүрэлсүхийн бас л нэг толгойны өвчин болно. Өрнөж байгаа үйл явц У.Хүрэлсүхийн Засгийн газрыг унагах шинжиндээ орчихлоо.