Бага байхад бид энэ дууг хоороор дуулж Пионерийн ордны шалгаруултад тэнцэж, баярын концертод дуулж байсансан...

Уг нь аль 1991 онд хаагдчихсан сэдэв. СССР ба Дорнод Европт Ленинийг тэгэхэд л булшилчихсан. Монголд ч мөн адил. Хөшөө нь биеэ үнэлэгчдийн талбар болоод удсан байсныг хотын одоогийн мээр ор мөргүй болгосон.

Гэтэл 2014 онд Украинд Ленин амилаадхав. Бүр хүчтэй. Харьковт Лениний хөшөөг нураасан, харин коммунистууд дахин сэргээнэ гээд бөөн хөл хөөрцөг. Тэдний удирдагч Петр Симоненкогийн ярьж байгаагаар, “ленинопад” (хөшөө нураах кампани) нь фашизм сэргэж байгаагийн илрэл аж. Украины коммунистуудыг Оросын коммунистууд дэмжээд сүйд майд. “Европын нэгдмэл Украин”-ы төлөө тэмцэгч хийрхэгч залуус Лениний лут хөшөөнүүдийг нураах, эсвэл алаглуулан будаж шунхдах ажил Евромайданаас хойш хэдэн сар идэвхтэй явагдав. Гэвч нурааж барах юм биш. Украинд 1484 хөшөө 2014 оны эхээр бүртгэлтэй байв. Харин Донбасст тийм хөшөөнүүдийг Оростой байгуулсан эв нэгдлийн бэлгэ тэмдэг, “Европын Украин”-аас салан тусгаарлах тусгаар тогтнолын бэлгэ тэмдэг гэж үзэж хамгаалан тэмцэх ба салан тусгаарлахын төлөөх бүх тэмцэл хөдөлгөөн хөшөө бүхий талбай дээрээ эхлэн өрнөжээ.

Оросын “Московский комсомолец” сонины гаргасан тооцоогоор Лениний дурсгалд зориулсан хөшөө 2003 оны байдлаар Орост 1800, цээж баримал 20 000 байгаа ба даян дэлхийгээр авч үзвэл  Зимбабве улсаас Антарктидыг хүртэл мянга буй аж. Оросоос  гадна Беларусьт 266, Өвөр Кавказ, Төв Азид 197, Балтийн гурван улсад 176, Молдовд 57 байна. Хуучин Зөвлөлтийн орон зайд 7000 хөшөө дурсгал 5000 хот сууринд байна.

Миний олж үзсэнээр бол, Лениний асар том толгойн баримал энүүхэн хойно Буриадын нийслэл Улаан-Үдийн яг төвд сүндэрлэн байна. Энэ том толгой 7.7 метр өндөртэй, 4.5 метр өргөнтэй, 42 тонн хүнд, 1970.04.22-нд Лениний 100 жилийн ойгоор сүндэрлүүлэхээр шийдвэрлэсэн боловч 1971.11.05-нд нээлтийг нь хийсэн, Байгаль нуур, энэ хөшөө хоёр нь Буриадын бэлгэ тэмдэг, нэрийн хуудас болсоор ирсэн, одоо ч болсоор байгаа. Хуримын цуваа энэ хөшөөний дэргэд очиж дурсгалын зураг татуулан, гадны зочид гийчэд тийшээ цувсаар байх тул эдүгээ ч буриадууд энэ баримлаараа ид бах болгож байгаа юм байна гэж ойлгов. Ер нь Улаан-Үдийн энэ талбайд очвол СССР яалт ч үгүй санагддаг юм билээ.

Хөшөө гэснээс эдүгээ Дорнод Украинаас өөр газар түүнд сүсэглээд, хүндэтгэж мөргөөд байгаа юм алга. Үзэл санааны хувьд ийм хөшөөнүүд зөвхөн тэнд л амь бөхтэй үлдэх байх. Ихэнхдээ үлэг гүрвэлийн музейн үзмэртэй адилтгахад тун дөхөж очсон. Зүгээр л үзмэр. Хүмүүс зургаа татуулна.





Xapин шүүмжилмээр, үгүй хиймээр нэг зүйл байнаа. Ялангуяа энэ Орост. 1970 онд Лениний 100 жилийн ойгоор гаргасан дурсгалын медаль. 1969 оны 11 дүгээр сарын 5-нд буй болгосон юм билээ. “Баатарлаг хөдөлмөрийнх нь төлөө”, “Цэргийн гавьяаных нь төлөө” гэсэн тодотголтой. Нийт 11 сая хүн шагнагдсан ба гадаадын 5000 хүн тэдний дотор оржээ. Энгэртээ, зүүн цээжиндээ бүх одон медалийнхээ дээр зүүж хэвшүүлчихсэн бололтой юм. Одоо болтол тэгж зүүсэн ахмадууд Орост амьд сэрүүн сая саяараа буй. Одоо болтол зүүсээр зүүлгэсээр, дээрээс нь боль гээгүйг бодохул энэ медаль нь Орос орны үхэх сэхэх, ялах ялагдахын бэлгэдэл, тодорхой хэлбэл Оросын их эзэнт гүрэн эргэж ирэхийн дохио зангаа бололтой.