Жил, жилийн, цагаан сарын дараа шашнаа санагалзах, бас шүүмжлэх хоёр урсгал зэрэг өрнөдөг. Энэ жил ч ялгаагүй өрнөж л байна. Өрнөж л байх нь хуран үйлдэхүй буй заа. Шашинтай, уламжлалтай гэдгээ санаж байгаа хэсэг байна. Тэдний талаар өгүүлэх юун. Даяаршин ижилсэж байгаа хүний хорвоод биднийг Монгол байлгаад байгаа зүйл бол хэрүүлтэй уруултай наадам, цагаан сар, түүнд шингэсэн шашин суртахуун. Харин нөгөө урсгалынхан шүүмжилж байна. Байх л зүйл. Тайлбар нь “Буддын сүм хийд мөлжиж байна” гэдэг социализмын үеийн үгтэй. Бусад шашин юм өгдөг байхад манай сүм хийд авч байна л гэнэ. Лам нар өглөг өгөхийн оронд өргөл авч байгаа нь буруу л гэнэ. Сүүлдээ байчихаад “Ганданд арваад касс ажиллаж байна. Цөөлөх хэрэгтэй" л гэнэ. Урт оочер үүсгэх гэсэн юм болов уу бүү мэд.

Оюуны хөдөлмөр эрхлэн амьдрах замыг нэгэнт бараадсан этгээдийг илэрхийлэх “Оюутан” хэмээх оноосон нэр ХХ зууны эхний хагасаас улбаатай. Шавийг сурагч (ученик), багшийг сургагч (учитель) хэмээн хувьсгалчаар өөрчлөн нэрлэж, коммунизмын замаар иргэншлийн босго алхах тэр үеийн нэр.

Бодсоноосоо өөрийг ярьж, ярьснаасаа өөрийг хийхийг улстөр гэнэ.

Үндэсний аюулгүй байдлын Зөвлөл(ҮАБЗ)-ийн нарийн бичгийн дарга асан Цагаандарийн Энхтүвшинтэй ярилцлаа. Бид бүхэн нэрийг нь сайн мэдээд, нарийн бичгийн дарга нь хэн байхыг сонирхон ажиглаж, шүүмжлэн хэлэлцэж байдаг энэ байгууллагын үүрэг зорилго, ажлын бүтэц бүрэлдэхүүний тухай ярилцлаа. Заримдаа “Үүнийг мэдэхгүй хэн байх вэ дээ” гэж итгээд тоодоггүй сэдэв дотор маш их мэдэхгүй зүйл нуугдаж байдаг. Тэгж үзээд ярилцсан маань энэ юм.

Газар сайгүй оны шилдгүүдээ тодруулж байна. Энэ ажлыг “Оны шилдэг дэлхий сөнөлт”-өөр эхэлсэн нь зөв байх. Хэдийгээр бүтэл муутай байсан ч, өөр өрсөлдөгч байгаагүй болохоор өнгөрөгч 12 сарын 21-ний үйл явдал энд тэргүүлж таарна.

“Юнивижн”-ийхэн сая хэвлэлийн хурал хийлээ л дээ, оюуны өмчийг хамгаалах талаар. “Эх орноо хамгаалах”, “ард”түмнээ хамгаалах” “уурхайгаа хамгаалах”, “намаа хамгаалах”, “шударга ёсыг хамгаалах”-ын хажууд барьцтай, бодитой асуудал л даа. Гэхдээ асуудлыг ойлгохын тулд бидний “оюуны өмч” ердийн хонь хоёрын ялгаатай болоод төсөөтэй талыг тогтоох хэрэгтэй л дээ.