Гадаадад хөрөнгө оруулахын тулд онцгой шалтгаан байх ёстой. Бизнесээ өргөтгөн, зах зээлээ тэлж, илүү ашиг олохыг хөрөнгө оруулагчид зорьдог. Монголын уул уурхайд хөрөнгө оруулах гол шалтгаан нь эрдэс баялгийн нөөц их, Хятадын аварга зах зээлтэй ойр байршил нь.

Улс орнуудыг их далайд аялах аварга том, олон хөлөг онгоцнуудтай зүйрлэж болно. Ойртон харвал тэдний дунд “Монголика” нэртэй, нэгэн багавтар хөлөг онгоц байна. Суурь өнгө нь цагаан ч нүүрсний утаа, үнсэнд дарагдаад хар саарал болсон энэ онгоц таван давхар тавцантай аж.

Ардчилал бол засаглалын муу хэлбэр, гэхдээ хүн төрөлхтний туршиж үзсэн бүгдийн дотроос хамгийн дээр нь. Энэ санааг У.Черчиль хэлснээс хойш яг 70 жил өнгөрчээ. Үүний 26 жилд нь монголчууд тэр ардчиллыг өөрийн бие дээр туршиж ирлээ. Одоогоор ардчиллын “ид шид”-ийг нь иргэд гэхээсээ илүү төр засагт шургалсан цөөн этгээд давуу эрхтэй эдлэх болжээ.

Банкны зээлийг авсан этгээд нь биш гуравдагч тал төлдөг явдал зөвхөн Монголд л байна. Зээлийг захиран зарцуулсан этгээд биш, харин ажлаа хийлгэсэн “эзэн” нь төлж буй бол үүнийг олгосон газрыг банк биш, бэлэн мөнгөний касс гэдэг.

Хөгжиж буй, ардчилсан орнуудад төрийн эрхийг улс төрийн намууд сонгуулиар авдаг. Харин тэр нам нь улс төрийн байгууллын хувьд нийгэмд эрх тэгш бус, ялгаатай үйлчлээд эхэлбэл тус орны эдийн засаг нь төдөлгүй дампуурч, ард иргэд нь ядуурч, цөөн элит нь баяжин, хөгжил нь олон жилээр гацдаг.

Монгол, Германы барилгын зарчмын ялгаа нь өнгө, хийцэндээ ч биш, дулааны алдагдалд байгаа юм. Стандартад ойртуулаад л барихад манай шинэ барилгууд өнөөгийн дунджаасаа гурав дахин бага дулаан алддаг.