Үнэндээ өнгөрсөн 30 жилээ тольдвол өмнөд хөрштэйгээ “худалдаа”-г ёстой яралзуулж өглөө. Монгол Улсад олсон ашиг гэж байх нь байна, гэхдээ нийт ард түмэндээ тэр бүр нялзсангүй. Өрхийн жижиг бизнесийн хэмжээнд л хөгжлөө. Харин хойшоо харж наймаа хийсэн нь бага, бараг эдийн засгийн харилцаагүй болчихсон. Урагшаагаа хэт хэлбийгээд хойшоо гэдийсэн байдалтай.

Миний эгэл бус түүхийн нэгээхэн хэсэг өмнөх тэр нийгмийн маань нуралттай цаг хугацааны хувьд салшгүй холбоотой. Тэгж нурсанд нь харамсаад явдаггүй учраас л доорхи түүхийг илэн далангүй, айж эмээлгүй, бүр бахархалтайя бичиж байна. Тэгэхдээ нөгөө ”Гашуун үнэн” гэдэг тодотголоо дахиад л бичсэндээ наах гэж байна.

Сэдвээ илүү нарийсгаж, Монгол Улсад шинээр буй болсон «байгалийн хөршүүд», их гүрнүүдийн халхавч «тоглоомын улс»-уудын өөр хоорондын ялгааг дор өгүүлье. Энэ түүхээс үзвэл Монгол нь хэд хэдэн “гуравдагч хөрш”-тэй зэрэгцэн оршиж байсан болж таарна.

Ядуурлын бүх хэлбэрийг арилгах гэж юуг хэлнэв. Энэтхэгт, Бангладешт бол ойлгогдож байна. Монголд би л лав ойлгохгүй толгой эргээстэй хэвээр байна. Угаасаа нийгмийн харилцаа нь “Монголд ажил хийхгүйгээр хичнээн ч жил гэдэс цатгалан явах хувь тавилантай” болгочихсон юм бол ядуурлын бүх хэлбэр нь хувь хүн, гэр бүлээсээ шалтгаалаад ямраар ч байж болохоор. Тэр нь нийгэм-улс төр, олон улсаас үл шалтгаалан билэг танхай, зоргоороо МОНГОЛ ХҮН-ий өөрийнх нь хувь төөргөөр нөхцөлдөнө.

Монгол Улс ШХАБ-ыг ямар нэгэн эвсэл, цэргийн холбоо гэж үзэхгүй, харин олон талт хамтын ажиллагааны чухал суваг хэмээн үздэг, 2004 онд ажиглагчийн статустай болсноосоо хойш жинхэнэ гишүүдтэйгээ мөр зэрэгцээд дээд түвшний бүх уулзалтад идэвхтэй оролцож ирсэн, тэгэх тусмаа энэ том боломжийг ашиглаад гурван улсын Төрийн тэргүүн нарын яриа хэлэлцээний байнгын механизмтай болж авсан нь гадаад бодлогын бас нэгэн том ололт юм даа.