Газар зүйн ухаанд “Монголын өндөрлөг” гэсэн ойлголт бий. Энэ нь Евроазид Төвдийн өндөрлөгийн дараа орох далайн төвшнөөс их өндөрт өргөгдсөн уудам газрын нэр. Өнөөгийн Монгол улсын нутаг дэвсгэр үүнд хамаарна. 1000-1500 метр өргөгдсөн энэ нутгийн ихэнхийг тал, говь, цөл эзлэнэ.

Mанайд энэ байтугай тамалдаг нь бүр социализмаас уламжлалтай, ер нь тийм байх ёстой нь социалист хууль ёсны дүрэм байх. Сэжиглэж байна гэдэг үндэслэлээр сар жилээр хорино, дараа нь нотолгоо олдоогүй ч шүүхээр оруулахгүй, хэргийг нь шийдэхгүй нийгмээс тусгаарлан мөнхийн сэжиг бүхий этгээд болгоно. Одоо бол үүнийгээ мэдээллийн хэрэгслэл, нийтийн хардлага, нийгмийн сүлжээ, элдэв гүтгэлэгээс дэмжлэг аван олон жилээр, аягүй бол насан туршид нь тамлан зовооно. Жорж Орвэлийн үзэн ядах цуглааныг орчин үеийн хэлбэрээр техник технологийн дэвшил, хамрах хүрээний чадавхийг ашиглан үүндээ нийтийг бүрэн оролцуулж чаддаг болжээ.

Үйлчилгээний хөлс нэхэгдэхээр, тэд үйлчилгээг үнэтэй байна гэж гомдоллон, өөх өгсөн хүнтэй өдөр шөнөгүй заргалдана. Үнэндээ Монголд гар утасны үйлчилгээний үнэ дэлхийн дундачтай байтугай социализмтай харьцуулахад маш хямдхан. Соц үед суурин утасны үйлчилгээний хөлс сарын 12 төгрөг байсан нь хоёр кг махны үнэ. Одоо дундаж харилцагч сард 13 мянган төгрөг төлж буй нь нэг кг махны үнэд ч хүрэхгүй. Өрсөлдөөн л алив юмны үнэ, чанарыг хатуу сахиулж чаддаг хуулиар утасны үйлчилгээний үнэ олон жилийн турш тогтвортойгоор барахгүй улам хямдрах, олон янзын урамшуулал дагах зэрэг. Иймээс өөртөө ахадсан асар үнэтэй багаж худалдан авчихаад, өнөөгийн төвшинд дэлхийд хамгийн хямдад тооцогдох Монголын утасны үйлчилгээний үнэн дээр голоо цохин элдвээр муулж үнэ хөлсөн дээр нь бөөн гомдол болох хэрэг юун? Утасны үйлчилгээ үзүүлж буй хэдэн компанидаа талархах ёстой биш үү? Тэр дундаа ийм хямд үйлчилгээ үзүүлж байхад уу!

Монгол хэлэнд нэвтэрсэн зээлдмэл үгийн тайлбар толь номоо ийнхүү туурвиж дууслаа. Зээлдсэн үгсийг нэлээд хэдэн жилийн өмнөөс цуглуулж эхэлсэн ба эцэст нь нэгтгэж бүтээл болгохоор жил гаруйн хөдөлмөр зарцуулав. Энэ тольд өнөөгийн дундаж монгол сэхээтэн ойлгодог, хэрэглэдэг таван мянга орчим зээлдмэл үг сонгож, аль хэлнээс гарвалтай, цаашлаад ямар хэлнээс угшилтай зэргийг тодорхойлов. Улмаар үгийн шууд утга нь юу гэж байсан хийгээд монгол хэлэнд нэвтрэхдээ ямар утга агуулах болсныг тодруулах оролдлого хийлээ. Зээлдмэл үгийн уг сурвалж нь уг хэлээрээ хэрхэн бичигддэгийг эхээр нь олж тавьсан. Иймээс зөвхөн үсгийн тэмдэгт гэхэд латин, герег, кирил, хятад ба япон ханз, солонгос, санскрит, араб ба перс, руин зэрэг арав гаруй төрлийн үсэг тэмдэгтээс бүрдэв.

Мэрэг төлөг тавих гээгүй. Зөвхөн шинжлэх ухааныг хүндэтгэдэг, үзмэрчдийг бол луйварчингийн хэмжээнд дорд үздэг хүний хувьд гагцхүү судалгаанд үндэслэн дорхи прогноз хийж буйгаа толилуулж байна.

Америкийн нэрд гарсан улстөр судлаач Жоорж Фридман “Дараагийн 100 жил” гэсэн ном бичиж бөөн шуугиан тарьжээ.