Excerpt from my last book "Transformation in Mongolia. Miscellanies from Politics, History, Society, Economy and Culture" („Transformation in der Mongolei. Miszellen aus Politik, Geschichte, Gesellschaft, Wirtschaft und Kultur“), =Berliner Mongolei-Studien, LIT-Verlag, Berlin 2022.

1912 оны монгол-оросын хэлэлцээрийн талаарх судалгаа одоогоор хэлэлцээний явц болон хэлэлцээрийн текстиийн тайлбарт төвлөрч байна. Энэхүү өгүүлэлдээ 1912 онд байгуулагдаж, "Монголын асуудал"-ыг шийдвэрлэх эхний алхам болсны зэрэгцээ хожмын Монгол Улсын тусгаар тогтнол, бүрэн эрхт байдлын үндэс суурийг тавьсан Орос-Монголын хэлэлцээрийн геополитикийн ерөнхий нөхцөлийг судалж үзэхийг оролдлоо. Энэхүү өгүүлэл голчлон тухайн үеийн Герман улсын Гадаад хэргийн яамны (Auswärtiges Amt) баримт бичигт үндэслэсэн.

The world is on the move. The fourth industrial revolution and the associated digitalisation of society have long since begun. Who will determine the new world order? Who will emerge victorious from it? The power struggle to reorder international relations is felt daily and worldwide. Mongolia, too, must determine its foreign policy coordinates and integrate. At this time, it makes sense both to look back and to work out new concepts. Here is a review by a German Mongolist from the perspective of 2016.

Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улс (БНМАУ), Япон Улсын хооронд 1972 оны 2-р сарын 24-нд дипломат харилцаа тогтоосон нь тус хоёр улс эргээд бие биедээ зугуухан ойртож эхэлсний үр дүн байлаа.

Хэдхэн жилийн өмнө гэхэд л Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улс (БНМАУ), ЗСБНХУ-ын хоорондын харилцаа дотоодын бат бэх байдал, урьдаас тооцоолж болдог, хэлбэрэлтгүй чанараараа гойд байж, хоёр орны эрх баригчид уг харилцааг бүр 2005 он хүртэл төлөвлөх хэмжээнд хүрсэн мэт санагдаж байв. Энэ хооронд тус хоёр орны нийгэмд чухамхүү тэсрэлтийн чанартай өөрчлөлтүүд явагдаж, түүнээс үүдэлтэй шинэчлэлийн шуурга тэдгээрийн харилцааг ч мөн хамарсан юм.

1691 онд хуралдсан Долоон нуурын ноёдын чуулганаас хойш өөрсдийгөө Манжийн хааны ордныхны холбоотон гэж үзэх болсон халх монголчууд тохиромжтой энэ нөхцөл байдлыг Хятадаас бүрмөсөн тусгаарлахад ашигласан юм.