Уулын баяжуулах Эрдэнэт үйлдвэрийн ерөнхий захирлын үйлдвэрлэл эрхэлсэн орлогч Д.Даваасамбуутай Өдрийн сонины ерөнхий эрхлэгчийн нэгдүгээр орлогч Б.Цэнддоогийн хийсэн ярилцлагыг нийтэлж байна.

Харин БНМАУ, Манж Го хоёр байлдаагүй учраас Х.Чойбалсан, Пу И хоёр хэлэлцээр хийгээгүй. Тэр ч байтугаа Хятад, Монгол хоёр зодолдоогүй учраас Бээжин, Улаанбаатарт тохиролцоо болсонгүй.Үнэхээр л хоорондоо байлдснаараа Зөвлөлт, Япон хоёргал зогсоох хэлэлцээр Москвад хийв.

Яагаад гээч, манайхын дунд “Эзэнгүй юманд нугасгүй” гэдэг хэллэг байдаг нь цаанаа их учиртай. Ер нь хүн, ялангуяа манайхан эзэнгүй юм харагдвал оллоо гэж үзэх дуртайгаас гарсан үг. Ойр хавьд эзэн харагдахгүй юм тааралдвал олз гэж үзэх нигүүртайд бид итгэдэг. Гэтэл улсын өмч, нийгмийн өмчийн эзэн нь ойр харагддаггүйгээр барахгүй, ерөөсөө хаана буй нь бүрхэг. Ялангуяа байгалийн хишиг, дайны олз мэтэд шүтэж ирсэн нүүдэлчдийн удам болох бид “Орлогоос илүү олзыг шүтэж, гарзыг тоохоос биш гарлагыг анзаардаггүй” тул улсын өмчийг “олз” байна л гэж харах нь олонтаа. Ийм учраас “Авилга, хулгайтай тэмцэнэ” гэвэл улсын өмч, төрийн өмч хэмээх тэрхүү олзын далайг ширгээж чадахаа байг гэхэд хамгийн бага хэмжээнд барих ёстой. Хэрвээ энэ мэтчлэн, хувьчлалыг буцааж, эзэнгүй эмчийг нэмээд байвал ямар ч хүчтэй засаг авилгын өмнө сөхрөх л болно.

Гэвч тэр бол дуу ч биш, хоолой ч биш, хөөрхөн ч биш. Хөх талын булаг өөрөө юм. Хөх тал ч өөрөө юм. Тэнд дуу сонссон юм биш хөх тал өөрөө урсан үелзэхийг сэрсэн нь тэр билээ л.

Гэрээсээ хол яваа этгээд захиа бичдэг ба үүнийг мэндийн захиа гэх.

Энэ үед Манжийн Вассал Гадаад монголын түүхийг үнэлэх өнөөгийн зарим ойлголтууд, тухайлбал эл номын гол сэдэв болсон “Манжийн дарлал”, “Манжийн эсрэг үндэсний эрх чөлөөний хөдөлгөөн”, “урвагч шанзав Г.Бадамдорж” , “эх орноо худалдах” гэхчлэнгийн ойлголтууд бий болжээ.