“Гүнтэр Рафаэлын хийлийн концерт №2” нэрээр хөгжмийн ялтас болгон гаргасан байна. Худалдаанд гарсан энэ ялтаснаас та бид Германы оркестртой эгшиглэсэн монгол аялгууг сонсох боломжтой, энд харин одоо хөгжмийн зохиолч Халхын Эрхэмбаярын чуулбарыг сонсоод төрсөн сэтгэгдлийг та бүхэнтэй хуваалцъя.

Хүний амийг хөнөхөөд хүндэтгэх шалтгаан хэрэггүй асан тэр үед “элсэгдсэн, оролдож байсан, цуурхсан, буруу заасан” гэсэн дөрвөн хэргээр хөөрхий Хөхдэйг буудан алахаар шөнө дөлөөр ачин явжээ. Хотоос холгүй, хээр газар ар дагзандаа зоогдох сумыг хүлээн сөхрөн суухдаа Эвэгийн Хөхдэй 25 настай байсан билээ.

Зочноо танилцуулахдаа, жишээ нь тэр хүн зөвхөн хатиг эмчлээд гаршсан эмч бол "Энэ хүнийг Монголчууд Доржийн Бат гэхээсээ илүү Хатигны Бат гэж мэднэ" гэж таницуулна. Чингэхдээ ингэсэн тэгсэн "энэ эрхэм" гэсэн тодотголыг байнга хэрэглэнэ.

Сталины ид үед Зөвлөлтийн үзэл эрс өөрчлөгдөж, эспэранто хөдөлгөөнийг эсрэгээр төр засгийн эрхийг авах гэсэн гадаадын тагнуулын ажиллагаа хэмээн цоллож, 1936-1938 оны хооронд ЗХУ-ын бараг бүх эспэранточ нарыг цаазлахыг нь цаазалж, цөлөхийг нь цөлсөн юм.

Хятад, монгол (монгол бичгээр), орос гурван хэлээр бичсэн уг тайлбарыг харахад дэлхий нийтийн ихэнх үзэгчдийг 1998 онд, Диснэйн хүүхэлдэйн кино гарснаар сая Мулантай танилцсан гэж тооцдог бол Улаанбаатар хотынхон 1946 онд тэр түүхтэй танилцаж байсан аж.

Сартваахь, ялгуугсан гэх мэт үгийг феодалынх гээд халах гээд байхаар нь Ри багш арга хэрэглэж Сартваахь Ленин, Ялгуугсан улаан арми гэж холбоо үг болгоод аварсан түүх ч бий. Ямар ч хүнд сурталтан Ленинийг сартваахь биш, Улаан армийг ялгуугсан биш гэж хэлж зүрхлээгүй юм билээ. Жамцын Бадраа гуайн дууны шүлгэнд ч сонин содон үгсийг албаар хэрэглээнд нэвтрүүлэх гээ юү гэлтэй шигтгэж оруулсан нь байдаг.