Цаг хугацаа гэж юу вэ? Оносон ганцхан хариулт байдаг уу? Цаг гээч хэзээ харвасан сум шиг өнгөрөөд хэдийд яст мэлхий шиг мөлхөнө вэ? Одоо цаг гэж огт байдаггүй гэдэг үнэн үү? Цаг хугацаа, хэлний цаг хоёр ямар холбоотой вэ? Монгол хэлний үйл үг хэдэн цагтай вэ?

“Гучаад жилийн өмнө Москвад оюутан байлаа. Улс улсаас ирсэн оюутнууд өөр өөрийн бичгээр үг өгүүлбэр бичилцэж, нэгнийхээ бичгийг ихэд сонирхдог байлаа. Би ч бас кирилл бичгээрээ бичээд үзүүлэв. Тэгсэн бүгдээрээ “Өө хөөрхий, Оросын бас нэг бага ястан байна” гэж байна.

АНУ-д бичсэн тэмдэглэлээсээ заримдаа би уншигчидтай хуваалцдаг юм. Зарим нь уншаад сонин л юм гэх, бас нэг хэсэг нь инээлээ л гэх, харин зарим нь яагаад ч юм маш их уурлан бухимдах. Нэг их санаа оноо гаргах ч гээгүй, асуудал ч дэвшүүлээгүй, зүгээр л ойр зуураа сонин болгон ярьдаг шиг сул тэмдэглэл л юм аа.

Америкт төрж өссөн монгол хүүхдүүдэд монгол хэл, соёлыг нь зааж өгдөг энэ зуслангийн өнгөрсөн 12 жилийн үүх түүхийг бодохуй, зарим нэг үйл явдал, хувь хүнийг онцгойлон тэмдэглэх нь зүйтэй санагдав.

Төвдийн түүхэн дэх бүхий л Далай лам нар Монголтой их бага ямар нэг хэмжээгээр заавал холбоотой байдаг билээ. Тэр ч бүү хэл 4-р Далай лам Алтан ургийн монгол хүн байсан байдаг. Монголын түүхэнд холбогдох Далай лам нарын дотор 13-р Далай ламын нэр илүү содон.

АНУ-д эх орныхоо нэр хүндийг өндөрт өргөн, идэвх зүтгэлтэй ажиллаж амьдарч яваа монголчууд олон байдаг. “НҮБ-ын Энх тайвны элч” гэж байдгийн адил тэд бол ёстой Монгол улсынхаа нэрийг гаргаж байгаа албан бус “элчин сайдууд” билээ.