Манай гариг дээр түгээмэл тархсан хоол, гал тогоотой улс, үндэстний нэгд ОХУ зүй ёсоор багтдаг. Өргөн уудам нутаг дэвсгэртэй, Европ, Азийн олон улстай хил залгаж, эргэн тойрон далай, тэнгисээр хүрээлэгдэн оршдог, эртний түүх, соёлтой Орос оронд хэдэн арван үндэстэн, ястан нэгэн их гэр бүлд хамтран амьдарч, аж төрдөг.

Мах, шувуу, загас, тэнгис далайн гаралтай хүнс, төмс, хүнсний ногоо, гурил, будаагаар хийх хоол, ялангуяа хуурга, жигнэсэн, шарсан махан хоолыг төрөл бүрийн сүмстэй хэрэглэдэг. Сүмс нь хоолонд сайхан амт, үнэр оруулахаас гадна тэжээлэг чанарыг нь нэмэгдүүлдэг сайн талтай.

Хүнсэнд хэрэглэдэг хар ногоон өнгийн навчит ногоо. Энэ ногоог англиар spinach, оросоор шпинат гэж нэрлэнэ.

Зоог, дайллага, цайллага, цай зэрэг хүлээн авалтанд уригдсан бол заасан цагаас арай өмнө очих хэрэгтэй. Бүү хожимд. Ширээнд суухыг уриагүй буюу зоог зохион байгуулсан хүн суугаагүй байхад урьтаж сууж болохгүй.

Ердөө л хэрчсэн мах, усаар зуурсан гурил, яс, мах чанасан шөл гурвын холимгийг сонгино, давс төдийхнөөр амт тохируулан халуунаар нь оочиж сорж иддэг хоолоо монголчууд гол төлөв “лавшаа” (оросын лапша) гэж нэрлэдэг. Иймэрхүү орц найрлагатай гурилтай шөлийг Завхан аймгийн баруун болон өмнө зүгийн сумын уугуул оршин суугчид Гийдаа гэж нэрлэдэг.

Жанчивын Октябрь 2015 оны 6 сарын 15-ны өдөр өвчний улмаас таалал төгсөж бидний сэтгэл зүрхэнд нөхөж баршгүй орон зай үлдээлээ.