Наадмаар солиордог монгол өвчин хэрээс хэтэрлээ. Энэ өвчнийг Уяачдын холбоо эмчилгээгүй шатанд нь оруулчих шиг байна. Тэгтэл бас бөх морь гэх монгол солиорол багадсан аятай Гиннесийн солиорлоор ухаангүй уралдаж, хөл гарынхаа хумсыг хэдэн төө ургуулсан гажиг этгээдтэй мөр зэрэгцэж нэрд гарахаар монголчууд жолоо цулбуургүй тэмүүлж гарлаа.

Нэр хүнд олох гэсэн тэмүүлэл аль ч нийгэмд мөнгө олох арга бааш болж хувирдаг гэм бий. Социализмын үед дээшээ том дарга нараас нэр төр олох ашигтай байлаа. Харин эдүгээ доошоо хүн амын олонхыг бүрдүүлж буй масс гэгчийн итгэлийг байлдан дагуулбал боловсролгүй ч бай, хулгайч луйварчин ч бай өөдөө суга дэвших нигууртай гэнэ.

Зөнөг гэгдэх тэнэг гэгдсэнээс дээр юм. Зөнөг бол насных, тэнэг бол төрөлхийнх. Эдүгээ би бээр өөрийнхөө бичсэнийг өөрөө уншаад л нийгэмд ямар ч хал балгүй, амьдралынхаа төгсгөлийг элээж сууна. Зохиолоо өөрөө бичээд өөрөө уншаад сууж байх ер нь хэнд ямар тээр болох билээ.

Наадам жилээс жилд үндэсний өнгө төрхөөр нүдний өмнө монголжиж буй нь юутай бахархалтайв. Наадамчид ямар ч дарамт хавьчлага, айдас хүйдэсгүй, үндэснийхээ түүхийг дураараа бахдан омогшиж, үндэснийхээ хувцсаар гангарч, үндэснийхээ зан заншлыг дээдэлж буйг хараад Монголоо хүчээр оросжуулж асан социалист нийгмийн бие төлөөлөгч би бээр догдлов.

Гайтай юм шиг Хятадын хилээс 267-хон км-т Таван толгойн орд заяадаг. Манай сүүлийн үеийн удирдагчид гадаад том гүрэнд айлчилж, улсархуу юмны удирдагчид гээд хүндлүүлж, дайлуулж, цайлуулахаараа бид Таван толгойдоо танайхдаа хамтрахад бэлэн гэж пээдийдэг.

Талбай дээр явж байтал нэг эрхэм миний толгойг илбээд, -Гөөгий гөөгий миний ард түмэн яагаад уйлаад байна? гэнэ. -Би уйлаагүй л байна шүү дээ гэж гайхвал тэр бээр, -Нүднээс чинь нулимс урсаагүй ч миний ард түмэн цээжин дотроо сүүлийн хоёр жил мэгшиж яваа. Бид мэдэж байна.