Монголын дипломатын түүхэнд алтан мөр нь үлдсэн гурван эрхмийн мэндэлсний 100 жилийн ойг 2015 онд ёслол төгөлдөр тэмдэглэж билээ. Тэд бол Б.Жаргалсайхан, Л.Тойв, Д.Цэвэгмид нар байв.

Дэлхий удирдлага хяналтаа алдсан гэдгээр 2015 оныг нэрлэсэн дүгнэлт гадаадын хэвлэлүүдэд нэг бус цухалзаж байна. 2015 он манай гаригт шашин хоорондын антагонизм, национализмын шинэ тэсрэлтийг авчирчээ. Иерусалим, Каир, Багдад, Дамаск, Сана, Аден, Кабул, Ойрхи Дорнод тэр чигтээ гал, утаан дунд тэвчээр заалаа.

Оростой шууд хиллэж, түүхэн хувь заяагаар холбогдож явсан гэвэл Финланд, Монголын түүхэнд ижилсэх зүйл олон буй. Финдланд нь СССР-тэй сайн хөршийн итгэмжилсэн харилцаатай явсан, Монгол нь ах дүүгийн найрамдлын харилцаатай явсан гэхчлэн. Харин өнөө цагт төвийг сахих дээр тэр улс бидэнд үлгэр жишээ, багш байж болно гэдгээр дараахи нийтлэлийг хүлээн авна уу

Зохиолч Ч.Лодойдамба, кино найруулагч Р.Доржпалам нар тэр нэг сюжетээр монголын ард түмнээ доромжилсон гэж би хэзээ ч үздэггүй. Кинонд гарч байгаагаар бол 1920-иод оны үед байсан байдал нь.

Европчуудыг Азид, азийнхныг Европт хамгийн анх, үнэн мөнөөр нь, хамгийн өргөн хүрээнд танилцуулсан улс үндэстэн бол монголчууд билээ. Ази гэдгээр энд Төв ба Зүүн Азийг хэлсэн хэрэг. Монголчууд XIII-XIV зуунд Евразийн өргөн уудам нутагт байлдан дагуулалт хийхдээ, соёл, хүмүүнлэг, иргэншил, мэдээллийн асар том түүчээгийн үүрэг давхар гүйцэтгэсэн юм.

Зохиолч Л.Ванган, найруулагч Д.Жигжид нар тэр нэг сюжетээр монголын ард түмнээ доромжилсон гэж би үздэггүй. Яг байсан байдал нь, магадгүй 1960-аад оны эхээрх байсан байдал нь, түүнд эгдүүцэхдээ кино зохиол болгоод буулгачихсан хэрэг. Харин эдүгээ энэ байдал бүрэн илааршсан уу, яасан бэ гэдэгт хариултыг уншигч Та өөрөө эргэцүүл. Илааршаагүй бол илааршуул, хүчээр эдгээ!