Монгол хэл маань төрийн хамгаалалтад байх ёстой, эх хэлээ мартвал тусгаар тогтнолоо алдахын цондон ... гэж ирээд л манай хэл бичгийн эрдэмтэн мэргэд үе үе хуралдаж сүйд болдог. Ардчиллын 23 жилд иймэрхүү агуулгатай хурал зөвлөлгөөн, санал дүгнэлт, ярилцлага, уриалга, өргөх бичиг тоогоо алдсан даа.

“байх болтугай!” гээд гүйцээгээд гарчиглачихъя. Ирээдүй цаг руу хандуулсан мэт боловч дэлхийн жишгээр яг л тийм байх ёстой гэсэн санаа. Төрийн буянд дипломатын албанд зүтгэхдээ гадаад орнуудын эмч, эмнэлгээр үйлчлүүлэх завшаан олонтаа тохиож байсных тэр талын туршлагаасаа хуваалцах гэж байна. Гэхдээ эхлээд Монголын түүхэн уламжлалаар бяцхан аялна.

Тархи угаагч сүүдэр ший, тархи угаагч “МУСТА”, “МУГЖ”, “МУАЖ”– гээд өмнөх хоёр нийтлэлдээ биччихсэн чинь боож үхэх шахсан, хорсол заналаа барьж дийлэхээ больсон, бас дэмжин уухайлсан 400 орчим комментчин над руу хандсан байх юм. Тэгвэл энэ төрлийн сэдвээр гурав дахь нь болох хөндүүр асуудал руу орох гэж байна.

Манай улс хэдэд вэ, аль зиндаанд яваа вэ, хэддүгээрт вэ гэдэгт өмнөх нийгэм хариулт өгч болоод байлаа. Социализмын материал-техникийн бааз гэдэг онолоор нийгмийн формацаа олоод тогтоочихдог байсан тул ихээхэн хялбар байсан хэрэг. Ялангуяа ЭЗХТЗ-ийн хүрээнд бид хэн бэ гэдэгт тун түвэггүй хариулж болж байв.

Манай клубын бичлэг, сэдэв дотор төдийлөн харагдаад байдаггүй нэгэн төрлийг би сэдэж байж болох юм. Ерөөсөө миний цуглуулгын нэг хэсэг учраас уншигчиддаа дэлгэе гэсэн саналтай байна. Ахмад хижээл нь хуучнаа дурсан санаг, идэр залуу, багачууд нь ийм түүх байж шүү гэдгийг мэдэг гэсэн үүднээс тэр л дээ.

Оршил болгож хүлцэл өчихөд, гадаадын хэд хэдэн жишээг би дор эшлэлээ. Нэр заагдсан гаднын эзэгтэй нарыг шууд монгол бүсгүйчүүд рүүгээ татаж авчран холбох нь авцалдаагүй, гэвч уншиж үзэхэд чинь улс төр дэх эмэгтэйчvvд гэж хэн бэ гэх гол санаа нь төвлөрсөн байж магад!