МА(х)Н-ын түүх урт. Сайн юм бий бий, муу нь ч бас мундахгүй. Дангаараа төр барьж байх үедээ гурвантаа иргэдийнхээ өмчид халдсан намтартай. 1929 онд Х.Чойбалсан феодалын хөрөнгийг биечлэн хураасан бол түүнийг нас бармагц Ю.Цэдэнбал монголчуудаас малыг нь хамаад авчихсан. Баян хоосны ялгааг арилгаж, өөрийн гэх өмчгүй үгээгүйчүүдийн нийгэм байгуулах гэсэн бүтэлгүй туршилт л гэж өнөөдөр бид ойлгодог.

Өнгөрөгч сарын сүүлээр Монголын хэвлэл мэдээллийн голлох хэрэгслүүдийн 18 сэтгүүлч Энэтхэгийг зорьж XIV Далай ламд бараалхжээ.

Монгол орон Зөвлөлтийн алдарт тагнуулч, элчин, консул Иван Андреевич Чичаевын амжилтын гарааны анхны гишгүүр болжээ. Дэлхийн II дайныг хүртэл түүний томилогдон очсон улс гүрэн бүхэн аугаа СССР-ийн бүрэлдэхүүнд багтаж эс бөгөөс эрхшээлд нь орж байжээ.

Тамхины эсрэг хууль гарлаа. Иргэд дэмжиж байна. Алгаа ташиж байна. УИХ-ын эмэгтэй гишүүд урамтай байна. Ерөнхийлөгч магтаж байна. Тамхины наймаа нууц байдалд шилжиж байна. Хүмүүс тамхиа татаж л байна. Удахгүй эмэгтэй гишүүд архины тухай хууль батлуулах юм байна. Нийгэм уухайлан дэмжинэ. Гэхдээ л бид архидана. Харин хамгийн мууг нь л ууна.

УИХ-ын Хаврын чуулганы нээлт басчиг ярих юмтай боллоо. Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж “Монгол Улс даргын засаглалтай биш, хуулийн засаглалтай орон болж байна. Албан тушаалтай ч бай, мөнгөтэй хөрөнгөтэй ч бай, танилтай талтай ч бай, хэнбугай ч хууль зөрчсөн бол хууль араас нь очиж байна” гэж хэлснээр МАН, МАХН-ын гишүүд хурлыг орхин гарав.

Олон улсын хэвлэл мэдээллийн ажилтны XI их хурлаар далимдуулан 1990 онд ЗСБНХУ-д айлчилсан Сан Мён Мүүн М.С.Горбачёвт “Танай улс гуравхан үсгийн алдаа гаргасан, одоо К, О, М гурвыгаа аваад хаячихвал МУНИЗМ үлдэнэ” хэмээн айлджээ.