... Тэртээ 2006 оны эцсээр би АН-ын нарийн бичгийн дарга байхдаа энд нэг удаа ирсэн юм. Намын дарга Ц.Элбэгдорж, УИХ-ын гишүүдээс Ламбаа, Батбаатар тэргүүтэй 15 хүн Хятадын Ардын Улстөрөөр зөвлөлдөх зөвлөлийн дарга У Бан Гуогийн урилгаар БНХАУ-д айлчилсан юм. АН сөрөг хүчин байсан үе ээ...
Аливаа хувьсгал, эргэлтэд ялангуяа жижиг буурай орныход гадны нөлөө зайлшгүй тусдаг. Одоо жишээ нь “40 их наяд төгрөгийн хулгай хийсэн” тухай мэдээлэл Хятадын хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр баталгаажин тарж байна. Тайваний хэвлэл үүнийг бүр ч сайхан монтажтай цацаж байна. Барууны агентлагууд “Ройтерс”, “Дойче велле”-гийн мэдээнүүд ав адилхан гарчигтай цацагдаж байна. Энэ бүхнийг нэгтгэх ганцхан газар бий! Тэр нь “Рио Тинто!”
Өнгөрсөн оны төгсгөлд 600 гаруй тэрбумын үлдэгдэлтэй байсан Эрүүл мэндийн даатгалын сан ганцхан жилийн дотор хоосроод зогсохгүй бүр 280 тэрбумын алдагдалтай болсны цаад учир үүнд бий! Ашиг ба алдагдлын хоорондын зөрүүг бод доо!
Чухамхүү өнөөдрийн энэ дампуу байдал, сүйрсэн эдийн засаг, иргэдийн бухимдал “жинхэнэ” сөрөг хүчинд амжилттай ажиллах хамгийн “таатай” орчин боловч үүнийг ашиглах чадвар аль ч намд алга байна.
Түлшээнийг эгэж ирсний дараа Энх-Амгалан зарлиг гаргаж, 1716 онд Равжирыг Манж-Зүүнгарын хилийн ойролцоо Хамид томилон суулгаж, Зүүнгарыг тандан сэргийлэх үүрэг хүлээлгэж, дахин яс хаях гэж оролджээ. Равжирыг нас барсны дараа түүний ахмад хүү Дэнзэн эцгийн орыг залгасан ба 1740 онд Дэнзэн нас барсанд түүний ууган хүү Лувсандаржаад хэргэм залгамжлуулж, төрийн бэйл өргөмжлөв. 1753 оноос тэднийг Эзнээ голын хавь нутаглуулснаас ахиж хөдөлсөнгүй, өнөөгийн Эзнээн торгууд хошуу ийнхүү буй болжээ.
Уул уурхайд хөрөнгө оруулагчид төмөр зам чухлыг маш сайн ойлгож байсан, тэд ямар ч аргаар хамаагүй гарц нээхийн төлөө шаргуу ажиллаж, заримдаа Засгийн газраас ч илүү эрх мэдлийг өөрт төвлөрүүлж хүссэнээрээ төмөр зам барихыг эрмэлзсэн. Үүнийг бас дураар авирлах гэж нэрлэж болно. Гэвч компанийн ашгаас улсын эрх ашиг чухал байсан юм. Үүнийг эрэмбэлэх гэсэн дотоод тэмцэл нь царигийн маргаанаар илэрч байсан юм.
