Юрий Рытхэү гээд зөвлөлтийн Чукоткийн зохиолчийн өгүүллэг санаанаас гардаггүй юм. Дайны үе. Америкчууд “лэнд лизинг” төслийн шугамаар байлдаж байгаа Зөвлөлтөд ид тусалж байсан үе. Ихэнх бараа техник, хүнс зэвсгийг Аласкаас Берингийн хоолой гатлуулан Чукоткийн хойгт хүргэж өгч байж. Зэр зэвсгийг нь дор нь ачаад фронт руу явуулчихана. Харин хүнсний тусламж эхний оочирт багтахгүй тул тэнд нь овоолоод хадгална.

Ардчилсан нам сонгуульд яллаа. Орон нутгийн сонгуульд бүр ч сайхан тавьлаа. Бие тавирч хөлс бурзайв. Эх орон маань одоо л “хүн шиг” удирдлагатай болох нь. Ардчилал мандтугай! Энэ коммунистууд чинь экс болохоороо бүр баллаж тавьдаг улс байна. Сүүлийн хорин жилд ардчилсан болсон биш өнөө хэдийнхээ гарт улам лавтайгаар ардчилсан байдлаар ордог байх шүү. Ерэн оноос өмнөх ба хойших МАХН бол өөр ойлголт.

Баабар, Д.Баярхүү нарын “Ертөнцийн шинэ түүхийг бүтээгчид” ном хэвлэгдэн гарлаа. Уг номын анхны хэвлэл 1997 онд “Манай зууны хөрөг” нэртэйгээр хэвлэгдсэн. Хоёр дахь хэвлэлд урьд гарсан олон зүтгэлтний намтар багтсанаас гадна шинээр олон олон улс төрийн удирдагч нарын цэдгийг оруулснаас гадна, хуучнуудыг нь ч нэлээд засварлан өөрчиллөө. Уг номын хэсэг болох Хуан Пэроний тухайг уншигчиддаа сонирхуулж байна.

Хятадын коммунист нам энэ том орныг 60 гаруй жил удирдаад тамир нь барагдлаа. 1949 оны Хятадын улаан хувьсгал төрийн эргэлт байсан уу, юутай ч олон жил үргэлжилсэн иргэний дайны эцсийн үр дүн болсон юм. Үүнтэй харьцуулахад 1912 оны Синхайн хувьсгал нь илүүтэйгээр хууль ёсны шинжтэй байлаа.

Монгол улс Кэмбрижийн сургалтад шилжихээр боллоо. Энэ их л өндөр зэрэглэл л дээ. Мөнгө төгрөг ч гаргахаар боллоо, гаднаас ч эрдэмтэн мэргэжилтэн урилаа. Америкаас нэг мэргэжилтэн ирж. Манайд судалгаа хийж. Нэг үгэндээ хэзээ яаж хэрхэн нэвтрүүлэх талаар төлөвлөх гэсэн хэрэг. Ингэхээр одоо байгаа төвшинг нь тогтоох хэрэгтэй шүү дээ.

Энэ оны энэ сарын 21-нд манай дэлхийд нэг айхавтар юм болох бололтой. Зарим нь дэлхий сөнөнө гэх.