1996 онд хэвлэгдсэн ХХ зууны Монгол: Нүүдэл суудал, олз гарз нэртэй Монголын түүхийн ном гараад даруй 20 жил болжээ.

Үргэлжлэлтэй. Дело хэмээх улс төрийн зорилготой зохиомол хэрэг цааш одоо болтол үргэлжилсээр. Маш урт жагсаалт болох учир 2020 он хүртлэх түүхийг дараагийн дугааруудад хэлхэе.

Цэцэглэн хvчирхэгжиж байсан гvрнийг бодлогогvйгээсээ гадна олон тvмэнд таалагдахын тулд маргаашаа мартчихсан ганц удирдагч сvйрvvлж сул дорой, ядуу орон болгодог.

Энэ 2014 онд 17 сая гаруй төл хүлээн авч Монгол улсын мал урьд хэзээ ч бүртгэгдэж байгаагүй тоо болох 59,2 саяд хүрлээ. Малын тооллого одоо болох байх, идэш, намрын нядалгаа гээд цөөрөх боловч юутай 40 саяас дээш толгой тоологдоно.

Монголыг хэрхэн өөрчлөх вэ гэдэг асуулт урган гарч байна. Үндсэн хуулинд байгаа зарим алдааг залруулахад парламентын гишүүдийн гуравны хоёрын санал хэрэгтэй. Энэ нь хэдий өндөр босго боловч Үндсэн хуулийг өөрчлөх тухайд бол тохирсон, Германд ч мөн адил ийм л байдаг. Гэхдээ Үндсэн хуулиа өөрчилнө гэдэг байж болшгүй зүйл ч бас биш. Учир нь уг хууль нийгмийн хөгжлийн явцад гарч буй өөрчлөлтийг тусгаж байх учиртай. Шинээр тулгамдаж буй асуудал, үндсэн хуулиар томъёолсон төгс төгөлдөр байдал болон бодит байдлын хоорондын зөрүүг харгалзан үздэг байх хэрэгтэй.

Ихэнх хүн түүхийг "өнгөрсөн үеийн баримтуудын цуглуулга" гэж боддог. Түүхийн хичээлд хэрэглэгддэг сурах бичгүүд ч үүнийг дэмждэг. Учир нь сурах бичиг мэдээллийн цуглуулга мэт бичигдсэн байдаг. Үнэндээ түүх бол "өнгөрсөн үеийн баримтуудын цуглуулга" биш юм. Түүх нь тухайн үед хүмүүсийн бичсэн зүйлд (бичмэл баримт бичиг, соёлын олдвор эсвэл аман уламжлал) үндэслэн өнгөрсөн хугацаанд болсон зүйлийн талаархи аргументуудаас бүрддэг. Түүхчид "баримт" гэж юу болох, тэдгээрийг хэрхэн тайлбарлах талаар санал зөрөлддөг. "Ялагч" ба "ялагдагч" -ийг бий болгодог томоохон үйл явдлын хувьд асуудал улам бүр ээдрээтэй байдаг, учир нь ялагчид өөрсдийн хэрхэн баатарлаг байснаа харуулахын тулд "ялагчид" -ын бичсэн эх сурвалж илүү олдомхой аж. Иймээс түүх судлал нь өнөө үед бодит түүхийг хэн илүүтэй илрүүлэн дүгнэх вэ гэсэн аргумэнтийн өрсөлдөөн юм.