Зөвхөн дотоодын нийт бүтээгдэхүүний үзүүлэлтээр улс орны хөгжил, ард түмний аз жаргалыг хэмжих нь өрөөсгөл юм. Хүмүүсийн аз жаргалыг эд хөрөнгө, мөнгөөр бус, сэтгэлийн амар амгаланг олсон байдлаар нь дүгнэх нь зөв юм. Аз жаргалын индексээр дэлхийн дэлхийн хамгийн аз жаргалтай орноор Бутан орон шалгарчээ.

Эдүгээ Монголоос хэт холгүй байршилтай, эх газартай холбогдсон дэлхийн өндөр хөгжилтэй бүс бол Дорны сувд хэмээн алдаршсан Хонгконг хот болой. Монголчууд эдүгээ тээвэр жуулчлал хөгжсөн орчин цагт Хонконг явахыг хүсвэл тун амархан болжээ. Бээжингээс Шэнжэнь хот хүртэл хурдны галт тэрэгний тасалбар аваад өндөр хурдны галт тэргэнд сууж нэг хоногийн дотор Хонконгийн зэргэлдээ хятадын Шэнжэн хотод оччихно, эсхүл Улаанбаатараас шууд нислэгээр хэдхэн цаг нисээд Хонгконгт буучихна. Эдүгээ Бээжингээс Хонгконг явах нь Улаанбаатараас Увс аймаг явахаас илүү хурдан хялбар, тав тухтай болжээ.

Наран улсын цэрэг эр асан Акира миний бие эдүгээ нас өндөр болж улсынхаа ахмадын асрамжийн газарт амьдарч байна даа. Энд байхдаа элдвийг бодож өдрийг өнгөрөөх юм даа. Нэгэн өдөр японы “Асахи” сонины газрын сэтгүүлч бүсгүй Мичико над дээр ирж “Акира гуай, та Орос, Монголд олзлогдсон түүхээ ярьж өгөөч” гэлээ. Би хэсэг зуур бодолхийлж байснаа “За яахав, би ярья. Дурсах юм ч надад байна.” гэлээ.

Монголчууд минь. “Амьдрал бол аз жаргалтай хормуудын хэлхээс юм” гэсэн Далай лам багшийхаа мэргэн сургаалийг бодож үзэх хэрэгтэй юм биш үү. Монголчууд бид ёс зүйтэй, шударга нийгэмд амгалан тайван амьдрах эрхтэй шүү. Ийм нийгэм байгуулахын төлөө бид сайн тэмцэж их хичээл зүтгэл гаргах хэрэгтэй болоод байна даа.

Социализмын үед биднийг дунд сургууль, их сургуульд сурч байх үед багш нар “Орос оронд мандсан октябрийн агуу их хувьсгал” хэмээн улаантны улиг болсон худал ухуулгаар толгойг минь дүүргэдэг байлаа. Яг бодит үнэнийг сайтар судлаад үзэхээр ямар ч хувьсгал болоогүй, зөвхөн төрийн эргэлт л болсон юм байна лээ. Түүхийг үнэнээр нь бичих цаг болжээ. Орос оронд 1917 оны 11-р сарын 7-ны өдөр октябрийн хувьсгал болсон уу? эсхүл төрийн эргэлт болсон уу? гэж асуувал одоо болтол олон монгол хүн Орост октябрийн хувьсгал ялж, оросын ард түмэн эрх чөлөөгөө олж, амар сайхандаа жаргасан гэх байх л даа. Үгүй шүү. Үнэнийг өгүүлье.