Их Монгол Төмөр бэх Хүргэн (Тамерлан)
Орчин цагийн Узбекууд нь Тимур бек бас арабаар Тимур эмир (амир) гэж дуудах юм билээ. Монголоос нь бас л холдуулах санаатай гэдэгээ тэд огт нуухгуй байна билээ л дээ.
Чингисийн хүргэн гэдэг ганц албан ёсны цолтой байсан тэрбээр Монгол барлас овгийн Мавренахр хавь нутгийг эзлэн орших Цагаадай хааны удмын Монгол Улсын захирагч Их ноён байжээ. Төмөр бэх гэж монголчууд (Тимур бек) эрхэмлэн цоллож, хүндлэн дуудах нэрт жанжин догшин байлдан дагуулагч тэрбээр Монголын эртний барлас овгийн хүн байсан аж. Барлас нь эртний шилмэл дайчин, омог зүрх ихтэй хэмээн Нууц Товчоонд тэмдэглэсэн журхин овгийн хойчис юм билээ. Чингис хаанд цаазлуулсан Сача бэхийн удам Харачар ноён (Карачар гэгчийн хойчис) ахлах ноён Таргудай ноёны хүү Төмөр бэх (Tamerlan) mүүний хажууд хэзээ ямагт Цагаадай хааны удмын Монгол хаан байсан ёслол билэгдэлийн үүрэгтэй.
Хүч шударгад - Төмөр Их ноён /Тимур эмир
Төмөр их ноён Чингис хааны соёрхол, Их Засаг болон Коран судрын сургаал, номлол хоёрыг хослуулан Самарканд, Мавренахрын ард түмнийг удирдаж, Дундад Ази, Сири, Палестин, Турк, Иран, Афганистан, Энэтхэгийн хойд бус нутгийн улс, Армян, Aзербайжан, Кавказ, Крым, Оросын урд хэсэг, Өмнөд Сибирь, Алтан Орд улсуудыг цэргийн хүчээр доройтуулсан.
Хойд Юань улсын Монгол хаадтай хамтран Хятадын Мин улсыг эзлэн авахаар аян дайнд мордон явж байх үедээ замдаа таалал төгссөн.
Орчин цагийн Узбекууд нь Тимур бек бас арабаар Тимур эмир (амир) гэж дуудах юм билээ. Монголоос нь бас л холдуулах санаатай гэдэгээ тэд огт нуухгуй байна билээ л дээ.
Манайхан Доголон Төмөр хаан гэж огт буруу бичих юм. Төмөр бэх тэрбээр хэзээ ч хаан байсангүй. Тюргээр (узбекээр) түүнийг дайснууд доромж утгаар хөлөндөө шархтай байсныг далимдуулан Агсай Тимур гэж нэрлэсэн байна. Тэр нь МОНГОЛЫН Хазгай Төмөр гэсэн үгнээс үүдэлтэй юм билээ. Монголыг Могол (Могул) гэж үсэг гээдгийн адил Х-үсэг гээгдэж.
Төмөр бэх Их ноён, нэрт жанжин байсан боловч хэзээ ч хаан байсангүй. Асар их газар нутгийг эзэлсэн Цагаадай хааны хойчис гүрний Их ноён Улсыг захирагч байсан. Түүний хажууд Цагаадай хааны удмын Монгол ёслолын үүрэгтэй хаан хэзээд байсан. Дундад Азидаа Хабул хаан гэж шүлэг найргаараа алдартай нэгэн байсан байдаг. Хабул хаан нь төрийн хэрэгт огт ордоггүй, харин найр наадам, ан хийж гарем /харэм/-д жаргасан нэгэн байжээ.
Хүргэн гэдэг үгнээс ишлэн түүний ур сад Бабур /Bambar/ хаан хүртэл Гургани (хүргэний) династи аугаа их Энэтхэгийг эзлэн шинэ улсаа Их Монгол - Great Mogul гэж тунхаглаж байжээ.
Самарканд, Бухара, Ташкент (Тошкент-Тосгонт) Карш (Харш)
хотуудад аялсан замын тэмдэглэлээс