Би нээх ном уншаад байдагүй хөөн. Саяхан надаа нэг эрхэм хүн Франц Кафкагийн "Шүүх ажиллагаа" гэсэн ном өгсөнийг уншиж үзлээ. Үнэхээр өөр юмаа! “Зөвхөн нэг халбаг нимбэгний хольцтой шингэн санлайт” гээл дээр үеийн ирклаамны үгнүүд аманд орж ирээд юм бичүүлкүүн л дээ.  Франц Кафка гэдэг хүний нэртэй блог ч нэт дээр байдаг тул тийшээ ороод дэлгэрэнгүй унших юмуу, ер нь нэтээс хайчих нь биз. Манайхны дийлэнх нь ном уншина гэхээр - хэрхэн сайн итгэгч болох вэ, баяжих вэ, турах вэ, сээгс хийх вэ гэсэн зөвлөгөөнүүд; уран зохиол бохоор - реалист, детиктив, зөгнөлт, адал явдалт зохиолууд уншдаг болжээ. Хэрэгтэй нэгэндээ хэрэгтэй л байх. Хэтрхий уянгалсан Болд Дулмаад хайртай байсан чинь ээж нь дургүйцаад, өвчин тусаад, баян ядуу, сэтгэл санаа хайр майр гээл уншиж байсанаас хааяадаа өөрийхөө сэтгэхүйг тандаад, хүмүүсийн доторлууу өнгийгөөөд Достоёвский уншиж, Пинк плойд сонсоод, Сальвадор Далигын зураг, Курасавагын киног үзэж баймаар юм. Би нэгийг нь ч уншиж үзэж байгаагүй, зүгээр хэлбэртэж байгаам шүү!   
Алива сонгодог, модернист чиглэлийн урлагыг хүн бүр өөрийхөө өнцөгөөр харж, өөрийхөөрөө ойлгох нь гол шинж чанар нь бөгөөд байгалийн уран зураг үзэж буй мэт бүгд нэг адилаар ойлгох нь утгагүй мэт санагддаг. Ийм болхоороо ч аугаа урлагын бүтэл болдог биз. Тэхээр буруу ойлгоно, ойлгохгүй одоо яанаа гэх зүйл байхгүй харинч санаа амар, үзэж сонсож, уншиж баймаар мэт. Энэ нь над шиг ойлгоц муутай хүнд сайхан таарсан үг юм.
“Шүүх ажиллагаа” хэмээх номонд Иозеп К хэмээх нэгэн залуу жирийн өглөө хэрэгт холбогдсон байгаагаар эхэлдэг. К банкинд томоохон ажил эрхэлдэг ажилдаа, нийгэмдээ өсөж буй нэр хүндтэй ганц бие  залуу юм.  Өөрөө ямар хэрэг хийснээ мэдэхгүй, тэр бүү хэл ямар хүмүүс хянаж цагдаад, ямар шийтгэл ноогдуулах гэж буйг ч үл мэднэ.  Гагцхүү тэр учир битүүлэг хүмүүс албан  ёсны шүүх, цагдаа биш гэдэг нь илэрхий. Эндээс эхэлж түүнийг хэрэгт орооцолдсоныг бүгд мэдэх ч чухам ямар хэрэг гэдгийг мэдэж байгаа мөртлөө өөрт нь хэлэхгүй байна уу, эсвэл адилхан мэдэхгүй байна уу гэдэг нь тодорхойгүй.
К эхлээд өөрийгөө хэрэг хийгээгүйдээ итгэлтэй байдаг ч сүүлдээ итгэн өөрийгөө хэргээс авж гархаар оролдож эхэлдэг. Эндээс л хүн бүр гэмтэй байдаг, мөн бүх хүн өөрийгөө өмгөөлж нэр хүндээ алдахаас ямар их айдаг нь харагдана. Эргэн тойрны бүх хүн түүнийг хөөрхий сэжигтэн гэж харж буй нь аргагүйн эрхэнд ийм байдалруу түлхэж буй мэт. Хүмүүс эргэн тойрныхоо хүрээллийн үзэл бодлоос хамаарч байдаг.
К эхэндээ ямар шүүх, ямар хэрэгт холбогдоод байгаагын учрыг тайлах гэж явдаг ч сүүлдээ энэ нь хэрхэн өөрийгөө шийтгэлээс авж гарах гарц хайх үйлдэл болж эхэлдэг. Ингэхдээ тэрбээр өөрийн ажил, хийх дуртай зүйлс бүх юмаа орхин нэр хүндээ цэвэр авч гарах нөгөө талаар шийтгэлгүй мултрахыг хичээж эхэлдэг. Гэвч уг шүүхээс хэн ч цэвэр мултарч гарч байгаагүй нь цөхрөнгөө бархад хүргэдэг. Хуулийн хаалгаар орхын тулд хаалгачийн хантаазны захан дахь бөөснүүдэд хүртэл сайхан долидогнож авилгал өгөхөөр чармайдаг. К ч энэ замаар хуйвалдаж болох бүгдтэй хуйвалдахыг хичээдэг ч эцэстээ шүүхээс хэнч шийтгэлгүй гардагүй - бурхны  шийтгэл мэт. Эцэстээ шүүхийн шийдвэр гарч өөрийг нь хороохоор хүмүүс ирхэд ч тэр эсэргүүцэн цугтаах сэтгэлгүй болсон байдаг. Нэр хүнд цагаа тулхаар юу ч биш, нийгэм нь хүнийг яаж харнав - хүн тийм л болдог, одоо байгаа алдар хүнд цагаа болхоор хэрэг болдогүй. За өөрснөө аваад уншаад үзээрэй.
За жоохон соогий бичиж орхилоо. Энэ аугаа зохиолыг аймшиггүйгээр бичиж орхисонд уучил. Өөрийн буусан сэтгэгдэлээ бичив. Өөртөө зориулж өөдгүй Гаамп бичив.